Ο καρκίνος του προστάτη προσβάλλει έναν στους οκτώ άνδρες κάποια στιγμή στη ζωή τους. Ωστόσο η επίπτωσή του αυξάνεται με την ηλικία, κυρίως μετά τα 50 έτη.
Έτσι, ανιχνεύεται σε 1 στους 456 άνδρες πριν από την ηλικία των 50 ετών, σε 1 στους 54 στις ηλικίες 50-59 ετών, σε 1 στους 19 στις ηλικίες 60-69 ετών και σε περισσότερους από 1 στους 11 στις ηλικίες άνω των 70 ετών. Το σχεδόν 60% όλων των περιστατικών εντοπίζεται σε άνδρες άνω των 65 ετών.
Παρότι είναι τόσο συχνός, δεν είναι αναπόφευκτος. Αν και κανένας δεν μπορεί να αλλάξει το φύλο, την ηλικία ή το οικογενειακό ιστορικό του, υπάρχουν αρκετές συνήθειες του τρόπου ζωής οι οποίες μπορεί να δράσουν προστατευτικά.
Ο χειρουργός-ουρολόγος δρ Ηρακλής Πούλιας, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας και τ. διευθυντής της Ουρολογικής Κλινικής του Κοργιαλένειου-Μπενάκειου Νοσοκομείου ΕΕΣ, εξηγεί ποιες είναι οι συνήθειες αυτές και τι μπορούν να κάνουν οι άνδρες.
Να τρώτε με μέτρο λιπαρά ζωικής προέλευσης
Έχει βρεθεί ότι ο καρκίνος του προστάτη είναι πιθανότερος στους άνδρες που τρώνε πολλά κορεσμένα λιπαρά από κρέας και προϊόντα κρέατος. Το ίδιο και σε όσους καταναλώνουν τρανς λιπαρά, που προέρχονται κυρίως από τα μερικώς υδρογονωμένα λίπη των επεξεργασμένων τροφίμων. Ενδεικτικά, τρανς λιπαρά περιέχουν ορισμένα:
- Μπισκότα
- Κέικ
- Προτηγανισμένες πατάτες
- Κατεψυγμένα τρόφιμα
- Ντόνατς κ.λπ.
Διαβάστε ακόμα Διατροφή: Οι κίνδυνοι από τα τρανς λιπαρά. Πως να προστατευθείτε
Στη θέση τους να προτιμάτε μέτριες ποσότητες από πιο υγιεινά λιπαρά, όπως το ελαιόλαδο και τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα από ψάρια, καρύδια και σπόρους.
Να τρώτε πολλά λαχανικά
Στόχος σας πρέπει να είναι η κατανάλωση ποικιλίας από λαχανικά, με έμφαση στα σκουροπράσινα, φυλλώδη είδη. Τα σταυρανθή λαχανικά, λ.χ., όπως το μπρόκολο και το κουνουπίδι, περιέχουν την ισχυρή αντικαρκινική ουσία σουλφοραφάνη.
Μερικές μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι το λυκοπένιο ενδέχεται να επιβραδύνει την ανάπτυξη των καρκινικών προστατικών κυττάρων. Το λυκοπένιο είναι μία αντιοξειδωτική ουσία που υπάρχει σε αφθονία κυρίως στις μαγειρεμένες ή επεξεργασμένες τομάτες.
Να τρώτε συστηματικά όσπρια και σόγια
Μελέτες έχουν δείξει ότι δύο-τρεις μερίδες οσπρίων την εβδομάδα σχετίζονται με σημαντικά μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του προστάτη. Ο κίνδυνος μειώνεται κατά σχεδόν 4% για κάθε 20 γραμμάρια οσπρίων που καταναλώνονται ημερησίως.
Όσον αφορά την σόγια, ορισμένα προϊόντα της ενδέχεται να είναι πιο προστατευτικά από άλλα. Συνδυασμένη ανάλυση (μετανάλυση) προγενέστερων μελετών έδειξε ότι ο καρκίνος του προστάτη είναι λιγότερο πιθανός στους άνδρες που καταναλώνουν προϊόντα σόγιας τα οποία δεν έχουν υποστεί ζύμωση, όπως:
- Το τόφου
- Το γάλα σόγιας
- Τα φασόλια σόγιας edamame
Να πίνετε πράσινο τσάι
Το τσάι γενικώς περιέχει συστατικά με αντικαρκινικές ιδιότητες, που επηρεάζουν την ανάπτυξη και εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων του προστάτη.
Μερικές μικρές μελέτες έχουν δείξει ότι ειδικά το πράσινο τσάι ενδέχεται να ασκεί προστατευτική δράση στους άνδρες που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν τη νόσο (π.χ. λόγω οικογενειακού ιστορικού).
Να αποφύγετε την υπερκατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων
Ο καρκίνος του προστάτη έχει σχετισθεί σε πολλές μελέτες με την αυξημένη κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων, κυρίως γάλακτος. Τα πολλά γαλακτοκομικά σχετίζονται επίσης με ταχύτερη εξέλιξη και αυξημένη θνησιμότητα από τη νόσο.
Πιο ισχυρά είναι τα επιστημονικά στοιχεία που συσχετίζουν το πλήρες γάλα με τον προστατικό καρκίνο. Γι’ αυτό τον λόγο συνιστάται να αποφεύγονται οι υπερβολές στην κατανάλωσή του.
Προσέξτε το σωματικό βάρος σας
Έχει βρεθεί πως ο επιθετικός καρκίνος του προστάτη είναι συχνότερος στους υπέρβαρους και παχύσαρκους άνδρες. Επιπλέον, η παχυσαρκία συσχετίζεται με χειρότερες εκβάσεις (π.χ. αυξημένες υποτροπές, μεγαλύτερη θνησιμότητα) του καρκίνου αυτού.
Η παχυσαρκία επηρεάζει την έκκριση πολλών ορμονών και αυξητικών παραγόντων, μερικοί από τους οποίους ευνοούν την ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων. Προκαλεί επίσης χαμηλού βαθμού χρόνια φλεγμονή στο σώμα, η οποία ασκεί παρόμοια δράση.
Να γυμνάζεστε τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας
Η τακτική άσκηση παρέχει πολλά οφέλη που μειώνουν τον κίνδυνο αναπτύξεως καρκίνου του προστάτη. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται:
- Η απόκτηση και διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους
- Η μείωση της φλεγμονής στο σώμα
- Η βελτίωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού
Συνιστάται τουλάχιστον μισή ώρα γυμναστικής τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας.
Μην καπνίζετε
Ο καρκίνος του προστάτη δεν ανήκει στις κακοήθεις νόσους που προκαλούνται από το κάπνισμα, αλλά σε εκείνες που συχνά έχουν δυσμενέστερη έκβαση στους καπνιστές. Έχει βρεθεί ότι οι καπνιστές με καρκίνο του προστάτη, διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο υποτροπής. Έχουν επίσης αυξημένες πιθανότητες να χάσουν τη ζωή τους εξαιτίας του καρκίνου.
Ελέγξτε τη βιταμίνη D στο αίμα σας
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι άνδρες με έλλειψη βιταμίνης D διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρκίνο του προστάτη. Οι, δε, άνδρες με φυσιολογική βιταμίνη D που εκδηλώνουν τη νόσο, τείνουν να αναπτύσσουν λιγότερο επιθετικό καρκίνο και έχουν χαμηλότερη θνησιμότητα.
Έχει επίσης βρεθεί ότι η συχνότητα του καρκίνου του προστάτη είναι υψηλότερη στις περιοχές με λιγότερη ηλιοφάνεια.
Η βιταμίνη D παράγεται κυρίως από τον ανθρώπινο οργανισμό όταν το δέρμα εκτίθεται στον ήλιο. Καλές διατροφικές πηγές της είναι τα ιχθυέλαια, τα λιπαρά ψάρια και τα εμπλουτισμένα τρόφιμα.
Να κάνετε συχνά σεξ
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι ο καρκίνος του προστάτη είναι λιγότερο συχνός στους άνδρες που κάνουν συχνά σεξ. Μία από αυτές διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ. Όπως έδειξε, η εκσπερμάτιση περισσότερες από 20 φορές τον μήνα σχετίζεται με 20% λιγότερες πιθανότητες προστατικού καρκίνου.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η συχνή εκσπερμάτιση δρα προστατευτικά, επειδή απομακρύνει επιβλαβείς ουσίες από τον προστάτη.
Φωτογραφία: iStock