Ωμέγα 3: Ποιοι πρέπει να ΜΗΝ παίρνουν ιχθυέλαιο – Όλες οι χρήσεις αλλά και παρενέργειες

Μιχάλης Θερμόπουλος
06 Νοεμβρίου 2021 | 09:00

Το ιχθυέλαιο προέρχεται από πολλά είδη ψαριών. Είναι πλούσιο σε δύο σημαντικά ωμέγα 3 λιπαρά οξέα που ονομάζονται εικοσαπεντανοϊκό οξύ (EPA) και εικοσιδυαεξανοϊκό οξύ (DHA).

Τα οφέλη που έχει το ιχθυέλαιο προέρχεται ακριβώς από αυτήν την περιεκτικότητά του σε ωμέγα 3 λιπαρά οξέα. Τα ψάρια που είναι ιδιαίτερα πλούσια σε ωμέγα 3 περιλαμβάνουν το σκουμπρί, τη ρέγκα, τον τόνο και τον σολομό. Το ανθρώπινο σώμα δεν παράγει πολλά από τα δικά του ωμέγα 3 λιπαρά οξέα. Τα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα μειώνουν τον πόνο και το πρήξιμο και επίσης εμποδίζουν την εύκολη πήξη του αίματος.

Ορισμένα προϊόντα ιχθυελαίου είναι εγκεκριμένα ως συνταγογραφούμενα φάρμακα για την μείωση των επιπέδων τριγλυκεριδίων. Το ιχθυέλαιο διατίθεται επίσης ως συμπλήρωμα. Τα συμπληρώματα ιχθυελαίου δεν περιέχουν την ίδια ποσότητα ιχθυελαίου με τα συνταγογραφούμενα προϊόντα, επομένως δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη θέση των συνταγογραφούμενων προϊόντων. Τα συμπληρώματα ιχθυελαίου χρησιμοποιούνται μερικές φορές για την υγεία της καρδιάς και την ψυχική υγεία, αλλά δεν υπάρχουν ισχυρά στοιχεία που να υποστηρίζουν τις περισσότερες από αυτές τις χρήσεις.

Ωμέγα 3: Χρήσεις και αποτελεσματικότητα για το ιχθυέλαιο

Το ιχθυέλαιο είναι αποτελεσματικό για:

Υπερτριγλυκεριδαιμία (αυξημένα τριγλυκερίδια στο αίμα)

Η λήψη ορισμένων συνταγογραφούμενων φαρμάκων ιχθυελαίου από το στόμα μειώνει τα πολύ υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων. Αυτά τα προϊόντα λαμβάνονται πιο συχνά σε δόση 4 γραμμαρίων ημερησίως. Αν και ορισμένα συμπληρώματα ιχθυελαίου χωρίς ιατρική συνταγή μπορεί επίσης να βοηθήσουν, αυτά τα προϊόντα περιέχουν λιγότερα ωμέγα 3 λιπαρά οξέα από τα συνταγογραφούμενα προϊόντα ιχθυελαίου. Οι άνθρωποι θα πρέπει να λαμβάνουν ακόμα και 12 κάψουλες συμπληρωμάτων ιχθυελαίου καθημερινά για να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα με το ιχθυέλαιο που χορηγείται με συνταγή.

Το ιχθυέλαιο είναι ενδεχομένως αποτελεσματικό για τα ακόλουθα:

Αγγειοπλαστική (διαδικασία για το άνοιγμα ενός φραγμένου ή στενωμένου αιμοφόρου αγγείου)

Η λήψη ιχθυελαίου από το στόμα μειώνει το ποσοστό της εκ νέου απόφραξης των αιμοφόρων αγγείων έως και 45%, όταν λαμβάνεται για τουλάχιστον 3 εβδομάδες πριν από μια αγγειοπλαστική και συνεχίζεται για έναν μήνα μετά.

Ακούσια απώλεια βάρους σε άτομα που είναι πολύ άρρωστα

Η λήψη μεγάλης δόσης ιχθυελαίου από το στόμα φαίνεται να επιβραδύνει την απώλεια βάρους σε ορισμένους ασθενείς με καρκίνο. Οι χαμηλές δόσεις ιχθυελαίου δεν φαίνεται να έχουν αυτό το αποτέλεσμα.

Βλάβη στα νεφρά που προκαλείται από το φάρμακο κυκλοσπορίνη

Η λήψη ιχθυελαίου φαίνεται να αποτρέπει τη βλάβη των νεφρών σε άτομα που λαμβάνουν κυκλοσπορίνη. Το ιχθυέλαιο φαίνεται επίσης να βελτιώνει την λειτουργία των νεφρών σε άτομα που απέρριψαν πρόσφατα μεταμοσχευμένο νεφρό και λαμβάνουν κυκλοσπορίνη.

Κράμπες περιόδου (δυσμηνόρροια)

Η λήψη ιχθυελαίου, μόνο του ή μαζί με βιταμίνη Β12, ή βιταμίνη Ε, μπορεί να βελτιώσει τις επώδυνες περιόδους και να μειώσει την ανάγκη για παυσίπονα για τις κράμπες της περιόδου.

Καρδιακή συγκοπή

Η κατανάλωση υψηλότερων ποσοτήτων ιχθυελαίου από τρόφιμα έχει συνδεθεί με χαμηλότερο κίνδυνο καρδιακής ανεπάρκειας. Συνιστάται η κατανάλωση 1-2 μερίδων μη τηγανητού ψαριού την εβδομάδα. Είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε εάν η λήψη συμπληρωμάτων ιχθυελαίου βοηθά στην πρόληψη της καρδιακής ανεπάρκειας. Αλλά η λήψη συμπληρωμάτων ιχθυελαίου από το στόμα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου ή νοσηλείας σε άτομα που έχουν ήδη καρδιακή ανεπάρκεια.

Μη φυσιολογικά επίπεδα λιπών στο αίμα σε άτομα με HIV/AIDS

Η λήψη συμπληρωμάτων ιχθυελαίου από το στόμα μειώνει τα επίπεδα τριγλυκεριδίων σε άτομα με μη φυσιολογικά επίπεδα χοληστερόλης που προκαλούνται από θεραπεία HIV/AIDS.

Υψηλή πίεση του αίματος (υπέρταση)

Η λήψη ιχθυελαίου από το στόμα φαίνεται να μειώνει ελαφρώς την αρτηριακή πίεση σε άτομα με μέτρια έως πολύ υψηλή αρτηριακή πίεση. Δεν είναι σαφές εάν βοηθάει άτομα με ελαφρώς υψηλή αρτηριακή πίεση, ή όσους λαμβάνουν ήδη φάρμακα για την μείωση της αρτηριακής πίεσης.

Μη αλκοολική λιπώδης ηπατική νόσος

Είναι η συσσώρευση λίπους στο ήπαρ σε άτομα που πίνουν λίγο ή καθόλου αλκοόλ. Η λήψη ιχθυελαίου από το στόμα μπορεί να μειώσει το ηπατικό λίπος και να βελτιώσει την υγεία του ήπατος σε άτομα με αυτήν τη νόσο.

Ρευματοειδής αρθρίτιδα

Η λήψη ιχθυελαίου από το στόμα, μόνο του ή μαζί με το φάρμακο ναπροξένη, φαίνεται να βοηθά στη βελτίωση των συμπτωμάτων. Η λήψη ιχθυελαίου με ενδοφλέβιο ορό μειώνει τις πρησμένες και ευαίσθητες αρθρώσεις σε άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα, αλλά αυτό μπορεί να χορηγηθεί μόνο από γιατρό.

Ωμέγα 3: Πιθανές παρενέργειες από το ιχθυέλαιο

Όταν λαμβάνεται από το στόμα

Το ιχθυέλαιο είναι πιθανώς ασφαλές για τους περισσότερους ανθρώπους σε δόσεις των 3 γραμμαρίων ή λιγότερο ημερησίως. Λαμβάνοντας περισσότερα από 3 γραμμάρια ημερησίως μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα αιμορραγίας. Οι παρενέργειες του ιχθυελαίου περιλαμβάνουν καούρα, χαλαρά κόπρανα και ρινορραγίες. Η λήψη συμπληρωμάτων ιχθυελαίου με τα γεύματα μπορεί να μειώσει αυτά τα προβλήματα.

Η κατανάλωση υψηλών ποσοτήτων ιχθυελαίου από διαιτητικές πηγές είναι πιθανώς επικίνδυνη. Μερικά ψάρια είναι μολυσμένα με υδράργυρο και άλλες χημικές ουσίες. Τα συμπληρώματα ιχθυελαίου συνήθως δεν περιέχουν αυτές τις χημικές ουσίες.

Όταν εφαρμόζεται στο δέρμα

Δεν υπάρχουν αρκετές αξιόπιστες πληροφορίες για να γνωρίζουμε εάν το ιχθυέλαιο είναι ασφαλές, ή ποιες μπορεί να είναι οι παρενέργειες.

Ωμέγα 3: Ειδικές προφυλάξεις και προειδοποιήσεις – Ποιοι πρέπει να ΜΗΝ παίρνουν ιχθυέλαιο

Εγκυμοσύνη και θηλασμός

Τα συμπληρώματα ιχθυελαίου είναι πιθανώς ασφαλή όταν λαμβάνονται από το στόμα. Η λήψη ιχθυελαίου δεν φαίνεται να επηρεάζει το έμβρυο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή το μωρό κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Αλλά ο καρχαρίας, ο ξιφίας, το σκουμπρί και το κεραμιδόψαρο πρέπει να αποφεύγονται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, από όσες μπορεί να μείνουν έγκυες, αλλά και κατά τη διάρκεια του θηλασμού. Αυτά τα ψάρια μπορεί να περιέχουν υψηλά επίπεδα υδραργύρου και μπορεί να περιέχουν άλλες τοξίνες. Περιορίστε την κατανάλωση άλλων ψαριών σε 3 έως 4 μερίδες ανά εβδομάδα. Η κατανάλωση λιπαρών ψαριών σε υψηλές ποσότητες είναι πιθανώς επικίνδυνη.

Παιδιά

Τα συμπληρώματα ιχθυελαίου είναι πιθανώς ασφαλή όταν λαμβάνονται από το στόμα. Στους εφήβους, το ιχθυέλαιο έχει χρησιμοποιηθεί με ασφάλεια σε δόσεις έως περίπου 2,2 γραμμάρια ημερησίως για 3 μήνες. Αλλά τα μικρά παιδιά δεν πρέπει να τρώνε περισσότερο από 55 γραμμάρια ψάρι την εβδομάδα. Η κατανάλωση ιχθυελαίου από διατροφικές πηγές σε μεγάλες ποσότητες είναι πιθανώς επικίνδυνη. Τα λιπαρά ψάρια περιέχουν τοξίνες όπως ο υδράργυρος. Η συχνή κατανάλωση μολυσμένων ψαριών μπορεί να προκαλέσει σοβαρές δυσμενείς επιπτώσεις στα παιδιά.

Διπολική διαταραχή

Η λήψη ιχθυελαίου μπορεί να αυξήσει ορισμένα από τα συμπτώματα αυτής της πάθησης.

Ηπατική νόσος

Το ιχθυέλαιο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αιμορραγίας σε άτομα με ηπατικές ουλές λόγω ηπατικής νόσου.

Διαβήτης

Η λήψη υψηλών δόσεων ιχθυελαίου μπορεί να κάνει πιο δύσκολο τον έλεγχο των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.

Συνθήκες στις οποίες η απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος είναι μειωμένη (συμπεριλαμβανομένου του HIV/AIDS)

Υψηλότερες δόσεις ιχθυελαίου μπορεί να μειώσουν την απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού. Αυτό θα μπορούσε να είναι πρόβλημα για άτομα των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα είναι ήδη αδύναμο.

Εμφυτευμένος απινιδωτής

Το ιχθυέλαιο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ακανόνιστου καρδιακού παλμού σε ασθενείς με εμφυτευμένο απινιδωτή. Για να είστε σίγουροι αποφύγετε τα συμπληρώματα ιχθυελαίου.

Αλλεργία στα ψάρια ή στα θαλασσινά

Μερικοί που είναι αλλεργικοί στα θαλασσινά, όπως τα ψάρια, μπορεί επίσης να είναι αλλεργικοί στα συμπληρώματα ιχθυελαίου. Δεν υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες που να δείχνουν πόσο πιθανό είναι τα άτομα με αλλεργία στα θαλασσινά να έχουν αλλεργική αντίδραση στο ιχθυέλαιο. Μέχρι να γίνουν γνωστά περισσότερα, όσοι είναι αλλεργικοί στα θαλασσινά είναι σώφρον να αποφεύγουν, ή να χρησιμοποιούν τα συμπληρώματα ιχθυελαίου με προσοχή.

Ωμέγα 3: Δοσολογία για ιχθυέλαιο

Τα συμπληρώματα ιχθυελαίου χρησιμοποιούνται κατά κανόνα από ενήλικες σε δόσεις έως και 6 γραμμαρίων ημερησίως από το στόμα για έως και 3 μήνες.

Τα προϊόντα ιχθυελαίου παρέχουν συνήθως 180-465 mg EPA και 120-375 mg DHA ανά κάψουλα. Το ιχθυέλαιο είναι επίσης διαθέσιμο σε συνταγογραφούμενα φάρμακα. Τα συμπληρώματα ιχθυελαίου δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στη θέση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων ιχθυελαίου. Μιλήστε με τον γιατρό σας, για να μάθετε ποιο προϊόν και ποια δόση είναι η καλύτερη για εσάς.

Πηγή: https://www.webmd.com

φωτό: iStock