Οι τραυματισμοί στους ώμους είναι πολύ συνηθισμένοι σε όσους ασχολούνται συστηματικά με την κολύμβηση. Ο πιο συχνός είναι ο ώμος του κολυμβητή, μία επώδυνη πάθηση που οφείλεται σε φλεγμονή των τενόντων.
Όπως εξηγεί ο ορθοπεδικός χειρουργός-αθλητίατρος Αναστάσιος Δεληγεώργης, επιμελής στο Νοσοκομείο Υγεία, οι ώμοι μας είναι ευάλωτοι στους τραυματισμούς κατά την κολύμβηση διότι εκτελούν το μεγαλύτερο έργο στις περιστροφικές κινήσεις των χεριών.
«Ο ώμος του κολυμβητή είναι η φλεγμονή των τενόντων του στροφικού πετάλου του ώμου ή η προστριβή-πρόσκρουση διαφόρων στοιχείων του», λέει. «Ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψή του είναι η ενδυνάμωση των μυών και των τενόντων εντός του στροφικού πετάλου καθώς. Απαραίτητη είναι επίσης η βελτίωση της τεχνικής κατά την κολύμβηση».
Όντως, ο ώμος του κολυμβητή οφείλεται κυρίως σε τρεις αιτίες:
- Την υπερβολική καταπόνηση της άρθρωσης του ώμου
- Την έκθεση αγύμναστων μυών σε συνθήκες έντονης άσκησης
- Την λανθασμένη τεχνική κατά την κολύμβηση
Μπορεί επίσης να είναι αποτέλεσμα προηγούμενων τραυματισμών που έχουν προκαλέσει κάποια ανατομική βλάβη. Τέτοιου είδους βλάβη είναι, λ.χ., η ρήξη του επιχείλιου χόνδρου ή του τενοντίου πετάλου.
Τα συμπτώματα
Ο ώμος του κολυμβητή έχει ως κύριο σύμπτωμα τον πόνο στη διάρκεια της κολύμβησης. Συνήθως, είναι δύσκολο να εντοπιστεί η ακριβής θέση του. Ο ασθενής απλώς αναφέρει ότι νιώθει πόνο βαθιά μέσα στην άρθρωση του ώμου. Ωστόσο ο πόνος μπορεί και να διαχέεται προς τα πάνω (στην πλάτη, στον αυχένα) ή προς τα κάτω (στο χέρι).
Αν ο κολυμβητής αγνοήσει τον πόνο και εξακολουθήσει να κολυμπάει, ο πόνος μπορεί να αρχίσει να εμφανίζεται και σε κατάσταση ηρεμίας ή στη διάρκεια του ύπνου, λέει ο κ. Δεληγεώργης.
Η διάγνωση γίνεται ως επί το πλείστον με κλινική εξέταση. Μπορεί όμως να χρειαστεί να γίνουν ακτινογραφίες ή μαγνητική τομογραφία του ώμου, που θα αποκαλύψουν με ακρίβεια πιθανή παθολογία.
Συντηρητική θεραπεία
Ο ώμος του κολυμβητή αντιμετωπίζεται συνήθως συντηρητικά. Στα πρώτα στάδιά του συνιστάται:
- Ξεκούραση του ώμου
- Παγοθεραπεία
- Χορήγηση παυσίπονων/αντιφλεγμονωδών φαρμάκων για μείωση της φλεγμονής.
«Ταυτοχρόνως, ο ασθενής μπορεί να αρχίσει ένα στοχευμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας και μυϊκής ενδυνάμωσης», λέει ο κ. Δεληγεώργης. «Σκοπός του προγράμματος αυτού είναι η βελτίωση του εύρους κίνησης και η καλύτερη σταθεροποίηση του ώμου. Συνδυαστικά, μπορούν να χορηγηθούν ενέσεις βιολογικών παραγόντων (P.R.P) με πολύ καλά αποτελέσματα».
Αρθροσκόπηση ώμου
Μερικές φορές, όμως, η συντηρητική θεραπεία δεν αποδίδει, ακόμα κι αν είναι παρατεταμένη. Ή πάλι μπορεί ο ασθενής να έχει βλάβες στους σταθεροποιητικούς ιστούς του ώμου (επιχείλιος χόνδρος) ή ρήξη του τενοντίου πετάλου. Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο ώμος του κολυμβητή αντιμετωπίζεται με την ελάχιστα επεμβατική μέθοδο της αρθροσκόπησης.
Η αρθροσκόπηση είναι μία τεχνική με την οποία ο ορθοπεδικός εξετάζει το εσωτερικό της άρθρωσης χωρίς να την τραυματίσει. Η εξέταση του επιτρέπει να εντοπίσει με ακρίβεια τυχόν βλάβες και ταυτοχρόνως να τις επιδιορθώσει με τη βοήθεια ειδικά σχεδιασμένων, λεπτών χειρουργικών εργαλείων.
Με την αρθροσκόπηση ο ορθοπεδικός μπορεί, παραδείγματος χάριν:
- Να κάνει αποκατάσταση τενόντων που έχουν υποστεί ρήξη
- Να λύσει συμφύσεις
- Να επιδιορθώσει βλάβες οι οποίες έχουν προέλθει από εξάρθρημα (π.χ. αποκατάσταση του επιχείλιου χόνδρου).
Στη διάρκεια της επέμβασης, ο ορθοπεδικός εισάγει μέσω μικρής οπής στον ώμο το αρθροσκόπιο, το οποίο φέρει μικροσκοπική κάμερα. Η κάμερα συνδέεται με μία οθόνη, όπου προβάλλεται σε μεγέθυνση εξαιρετικά καθαρή και έγχρωμη εικόνα από το εσωτερικό της άρθρωσης.
Η αρθροσκόπηση ώμου συνήθως διαρκεί το πολύ μία ώρα. Πραγματοποιείται με συνδυασμό περιοχικής και ελαφριάς γενικής αναισθησίας, και ο ασθενής επιστρέφει αυθημερόν σπίτι του.
Μετά την αρθροσκόπηση
Η αρθροσκόπηση ώμου οδηγεί σε αποτελεσματικότερη και ταχύτερη θεραπευτική αποκατάσταση. Έχει σημαντικά μειωμένη πιθανότητα επιπλοκών, ενώ ο μετεγχειρητικός πόνος του ασθενούς είναι ελάχιστον. Επιπλέον, η επέμβαση δεν αφήνει ουλές ή δυσμορφίες στο δέρμα.
Μετά την επέμβαση και για τις πρώτες ημέρες, προτείνεται συνήθως η χρήση εδικής ανάρτησης ώμου. Αυτή επιτρέπει να γίνεται χρήση του χεριού για τις καθημερινές βασικές λειτουργίες. Τα ράμματα αφαιρούνται συνήθως ύστερα από λίγες ημέρες.
Απαραίτητο για την επιτυχημένη αποκατάσταση θεωρείται ο ασθενής να ακολουθήσει στη συνέχεια ειδικό πρόγραμμα φυσικοθεραπείας καταλήγει ο κ. Δεληγεώργης.