Οστεοαρθρίτιδα γόνατος: Πρωτοποριακό πρόγραμμα ψάχνει θεραπεία στα φύκια

Σε μια μάλλον απρόσμενη χρήση για τα, ούτως ή άλλως δημοφιλή στην ιατρική και φαρμακευτική, φύκια επικρεντώνεται νέα έρευνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στόχος να βοηθηθούν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο που υποφέρουν από εκφυλισμό του χόνδρου σε μια πολύ κρίσιμη άρθρωση: το γόνατο.

Ο λόγος για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος, μια κατάσταση που εμφανίζεται συνήθως στη μέση ηλικία και προκαλεί πόνο στις αρθρώσεις, καθώς και δυσκαμψία.

«Τα άτομα με οστεοαρθρίτιδα γόνατος υποφέρουν από έντονο πόνο», λέει ο Liam Farrissey, διευθύνων σύμβουλος της ιρλανδικής εταιρείας ιατρικών συσκευών CrannMed. «Δεν μπορούν να κοιμηθούν, δεν μπορούν να κινηθούν», προσθέτει.

Επί του παρόντος δεν υπάρχουν τρόποι να σταματήσει ή να αναστραφεί η οστεοαρθρίτιδα του γόνατος και οι φαρμακευτικές θεραπείες, όπως τα παυσίπονα, είναι ακατάλληλες για μακροχρόνια χρήση.

Αλλά νέες ιδέες για την πάθηση θα μπορούσαν να προσφέρουν μια λύση. Μία από αυτές είναι οι… ενέσεις φυκιών.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περίπου 360 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως αντιμετωπίζουν σήμερα οστεοαρθρίτιδα του γόνατος.

Στην Ευρώπη, εκτιμάται ότι η συγκεκριμένη πάθηση πλήττει το 13% των ενηλίκων. Οι περισσότεροι από αυτούς υπομένουν 10 έως 15 χρόνια αυξανόμενου πόνου και φθίνουσας ευκινησίας πριν χρειαστεί να καταφύγουν σε χειρουργική επέμβαση αντικατάστασης γόνατος.

Παλαιότερα η οστεοαρθρίτιδα θεωρείτο απλώς φθορά. Πλέον, όμως, θεωρείται και φλεγμονώδης νόσος. Καθώς το γόνατο φθείρεται, δημιουργείται φλεγμονή και γύρω από τη φλεγμονή σχηματίζονται νέα, μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία γνωστά ως «νεοαγγεία». Όλα αυτά προσθέτουν στην πίεση που ασκείται στην άρθρωση του γόνατος, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τη διάβρωση και οδηγεί σε μεγαλύτερη φλεγμονή και επιπλέον νεοαγγεία.

Ο Liam Farrissey διευθύνει ένα χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ ερευνητικό πρόγραμμα για την προώθηση μιας πρωτοποριακής θεραπείας για την οστεοαρθρίτιδα του γόνατος με βάση τα φύκια.

Το EmboSure, όπως ονομάζεται, είναι ένα διετές πρόγραμμα που θα διαρκέσει έως τον Απρίλιο του 2024.

Η έρευνα βασίζεται σε μια ανακάλυψη που έγινε πριν από σχεδόν μια δεκαετία όταν, το 2014, επιστήμονες στην Ιαπωνία σκέφτηκαν να καταστρέψουν τα νεοαγγεία για να θεραπεύσουν τη φλεγμονή.

Στο πλαίσιο μιας σειράς μελετών, οι επιστήμονες έγχυσαν μικροσκοπικά σωματίδια, γνωστά ως μικροσφαιρίδια, στα γόνατα ατόμων με οστεοαρθρίτιδα. Η ιδέα ήταν ότι τα μικροσφαιρίδια αυτά θα εμπόδιζαν τη ροή του αίματος στα νεοαγγεία και θα τα σκότωναν, μια διαδικασία γνωστή ως «εμβολισμός».

Τα άτομα που συμμετείχαν ανέφεραν μεγάλες μειώσεις στον πόνο και οι μαγνητικές τομογραφίες έδειξαν βελτιωμένη λειτουργία του γόνατος, με τα αποτελέσματα να διαρκούν για τουλάχιστον τέσσερα χρόνια.

Υπήρχε όμως κάτι: οι ερευνητές βασίστηκαν σε μικροσφαιρίδια από ιμιπενέμη.

Η ιμιπενέμη είναι ένα ισχυρό αντιβιοτικό ευρέος φάσματος που χρησιμοποιείται για τη θεραπεία βακτηριακών λοιμώξεων ανθεκτικών σε πολλά φάρμακα, το οποίο δεν ενδείκνυται για ευρεία χρήση σε μια μη λοιμώδη νόσο, λόγω αφενός μεν θεμάτων που έχουν να κάνουν με τη μικροβιακή αντοχή και, αφετέρου, επειδή μειώνεται η αποτελεσματικότητά της με τη μακρόχρονη χρήση.

Σφαιρίδια από άλγη

Αυτό που μελετά τώρα το πρόγραμμα είναι αν θα μπορούσε να γίνει το ίδιο με μικροσφαιρίδια που αποτελούνται από αλγινικό, έναν υδατάνθρακα που προέρχεται από φύκια. Τα σφαιρίδια περιέχουν επίσης ένα ένζυμο που διασπά το αλγινικό.

Τα ίδια τα σφαιρίδια διασπώνται αμέσως μετά την έγχυση, οπότε το μπλοκάρισμα των νεοαγγείων διαρκεί μόνο μερικές ώρες. Αυτό σημαίνει ότι υπάρχει μικρός κίνδυνος να διακόψουν τη ροή του αίματος σε άλλα αιμοφόρα αγγεία και ότι ο ασθενής μπορεί να πάει σπίτι του χωρίς να χρειάζεται περαιτέρω θεραπεία.

«Αυτά τα νεοαγγεία είναι ένα είδος τεχνητών αγγείων που δημιουργούνται λόγω της φλεγμονής, οπότε αν τα μπλοκάρεις για μερικές ώρες είναι νεκρά», λέει ο Farrissey.

Μέχρι στιγμής, έχουν γίνει εργαστηριακές και προκλινικές δοκιμές σε ζώα, οι οποίες έχουν πάει καλά.

Στόχος μέσα στον επόμενο χρόνο είναι να ξεκινήσουν κλινικές δοκιμές, οι οποίες θα μπορούσαν να οδηγήσουν στη διάθεση της θεραπείας προς τα τέλη του 2025.

«Αυτό που κάνουμε είναι να λανσάρουμε ένα προϊόν που επιτρέπει αυτή η διαδικασία εμβολισμού να γίνει σε ευρύτερο γεωγραφικά επίπεδο», λέει ο Farrissey.

Φωτογραφία: iStock

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

Προειδοποίηση ECDC για κίνδυνο εμφάνισης στην Ελλάδα κρουσμάτων αιμορραγικού πυρετού Κριμαίας-Κονγκό

Δρεπανοκυτταρική Αναιμία: «Ζούμε ιστορικές στιγμές», λένε οι ασθενείς για την έγκριση των νέων θεραπειών

Στρες: Τι συμβαίνει στον οργανισμό σας όταν τρώτε παχυντικά φαγητά για παρηγοριά