Του Ηλία Κ. Σιακαβέλλα παθολόγου
Αιτίες: Η δηλητηρίαση από μόλυβδο συμβαίνει όταν αρκετό από αυτό το μέταλλο συσσωρευθεί στο σώμα μέσα σε μια χρονική περίοδο μηνών ή ετών. Ακόμη και μικρές ποσότητες μπορούν να προκαλέσουν σοβαρά προβλήματα υγείας.
Ιδιαιτέρως ευαίσθητα είναι τα παιδιά κάτω των έξι ετών, στα οποία μπορεί να επηρεαστεί σοβαρά η πνευματική και σωματική τους ανάπτυξη. Σε πολύ υψηλά επίπεδα ο μόλυβδος μπορεί ν’ αποβεί μοιραίος για τη ζωή.
Οι συχνότερες πηγές δηλητηρίασης των παιδιών είναι οι μπογιές με μόλυβδο και η σκόνη που έχει μολυνθεί από αυτόν στις παλιές οικοδομές. Άλλες πηγές είναι ο μολυσμένος αέρας, το νερό και το χώμα. Επίσης, στο μόλυβδο μπορεί να εκτεθούν οι ενήλικες που εργάζονται με μπαταρίες ή σε συνεργεία αυτοκινήτων.
Συμπτώματα: αρχικώς, η δηλητηρίαση από μόλυβδο μπορεί να είναι δύσκολο να τεκμηριωθεί διότι ακόμη και άτομα φαινομενικώς υγιή μπορεί να έχουν μολυνθεί. Τα κλινικά σημεία και τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται όταν έχουν ήδη συσσωρευθεί στο σώμα επικίνδυνες ποσότητες.
Στα παιδιά τα σημεία και συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:
· ευερεθιστότητα
· ανορεξία
· απώλεια σωματικού βάρους
· νωθρότητα κι αίσθημα κόπωσης
· πονόκοιλο
· εμετούς
· δυσκοιλιότητα
· δυσκολίες μάθησης
Τα συμπτώματα στο βρέφος μπορεί να είναι:
· δυσκολίες μάθησης
· αργή ανάπτυξη
Τα συμπτώματα στους ενήλικες μπορεί να περιλαμβάνουν:
·υψηλή αρτηριακή πίεση
· βαθμιαία πτώση των πνευματικών λειτουργιών
· πόνο, μούδιασμα ή αίσθημα τσιμπημάτων στα χέρια και στα πόδια
· μείωση της μυικής δύναμης
· πονόκοιλο
· απώλεια της μνήμης
· διαταραχές της ψυχικής διάθεσης
· μειωμένο αριθμό σπερματοζωαρίων ή ανωμαλίες αυτών
· αποβολή η πρόωρο τοκετό εγκύων γυναικών
Συμβουλές για πρόληψη της έκθεσης των παιδιών στο μόλυβδο:
τα μικρά παιδιά διατρέχουν το μεγαλύτερο κίνδυνο προβλημάτων υγείας από την έκθεση στο μόλυβδο, συμπεριλαμβανομένης της σοβαρής βλάβης του εγκεφάλου και των νεφρών. Τα παιδιά κάτω των τριών ετών είναι ιδιαιτέρως ευάλωτα διότι ο τρόπος που παίζουν κι εξερευνούν τον κόσμο γύρω τους-όπως είναι το μπουσούλημα και το ότι βάζουν αντικείμενα στο στόμα τους-αυξάνει τον κίνδυνο επαφής με το μόλυβδο και την είσοδό του στο σώμα μέσω της αναπνοής και της κατάποσης.
Οι πηγές είναι οι εξής:
ενδομήτρια έκθεση δεδομένου ότι ο μόλυβδος διαπερνά τον πλακούντα. Τα επίπεδα μολύβδου στο αίμα ενός εμβρύου είναι παρόμοια με της μητέρας του!
σωματίδια μολύβδου από πρόσθετα καυσίμων η από μπογιές μπορούν να μείνουν στο χώμα επί χρόνια, ενώ οι υδραυλικοί μολυβδοσωλήνες και οι χαλκοσωλήνες με επίχρισμα μολύβδου μπορεί να αφήνουν σωματίδια μολύβδου στο πόσιμο νερό
η χρήση χρωμάτων με βάση από μόλυβδο για το σπίτι, για τα παιδικά παιχνίδια και για τα έπιπλα είναι από το ’80 και μετά απαγορευμένη. Ωστόσο, οι μπογιές υπάρχουν ακόμη στους τοίχους και τα παλιά έπιπλα και τα παιδιά μπορεί να τρώνε φλίδες από αυτά όταν δεν κηδεμονεύονται επαρκώς. Επίσης, μόλυβδος μπορεί να διαρρεύσει μέσα στις τροφές επειδή υπάρχει στο βερνίκι με το οποίο είναι περασμένα κεραμικά και πορσελάνες που χρησιμοποιούνται ως δοχεία τροφής
ο μόλυβδος μπορεί να κρύβεται στα παιχνίδια των παιδιών ή σε αντικείμενα από βινύλιο ή πλαστικό, όπως σαλιάρες, σακίδια πλάτης, καθίσματα αυτοκινήτου, και δοχεία φαγητού. Ένα παιδί μπορεί ν’απορροφήσει μόλυβδο από αυτά τα προϊόντα βάζοντας το στόμα πάνω ή μασώντας τις επιφάνειες ή μπορεί να εισπνεύσει τον μόλυβδο αν καούν ή φθαρούν
η οικιακή σκόνη μπορεί να περιέχει μόλυβδο από τρίμματα ή φθορά της μπογιάς στους τοίχους ή από το χώμα που μεταφέρεται από έξω με τον αέρα ή με τα παπούτσια
τα τρόφιμα μπορεί να μολυνθούν με μόλυβδο κατά την παραγωγή, την επεξεργασία, τη συσκευασία, την προετοιμασία ή την αποθήκευσή τους π.χ. τα λαχανικά μπορεί να καλλιεργούνται σε χώμα που περιέχει μόλυβδο ή να είναι εκτεθειμένα σε καυσαέρια που περιέχουν μόλυβδο. Ο μόλυβδος μπορεί να διαρρεύσει στις τροφές που υπάρχουν σε κονσέρβα αν χρησιμοποιούνται κονσέρβες με επικάλυψη αυτού του μετάλλου.
Επίσης, μερικά δοχεία τροφίμων και κατσαρόλες περιέχουν μόλυβδο όπως, σερβίτσια με βερνίκι που περιέχει μόλυβδο η γυαλί που περιέχει μόλυβδο
μερικές βαφές μαλλιών, σκιές ματιών, make-up περιέχουν μόλυβδο
το τεχνητό γρασίδι φτιαγμένο από νάιλον ή νάιλον και πολυαιθυλένιο μπορεί να περιέχει υψηλά επίπεδα σκόνης μολύβδου που είναι δυνατόν να εισπνευστεί ή να καταποθεί από ένα παιδί.
Παράγοντες κινδύνου: πρόκειται για καταστάσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο δηλητηρίασης από μόλυβδο.
Ηλικία: τα βρέφη και τα μικρά παιδιά είναι πιθανότερο να εκτεθούν στο μόλυβδο από τα μεγαλύτερα. Μπορεί να μασήσουν κομμάτια μπογιάς από τοίχους και τα χέρια τους να μολυνθούν από σκόνη με μόλυβδο. Επίσης, τα μικρά παιδιά απορροφούν το μόλυβδο ευκολότερα και επιμηκύνεται ο κίνδυνος από αυτόν σε σχέση με τα μεγαλύτερα παιδιά ή τους ενήλικες.
Διαμονή σε παλιό σπίτι: παρότι η χρήση χρωμάτων με μόλυβδο έχει απαγορευτεί από τη δεκαετία του ’80, παλιά σπίτια έχουν ακόμη υπολείμματα από τέτοιες μπογιές. Άτομα που ανακαινίζουν τέτοια σπίτια εκτίθενται σε μεγάλο κίνδυνο.
Συγκεκριμένες ψυχαγωγικές δραστηριότητες: η κατασκευή έγχρωμου γυαλιού απαιτεί τη χρήση κασσιτεροκόλλησης με μόλυβδο. Η ανακαίνιση παλαιών επίπλων μπορεί επίσης, να μας φέρει σ’ επαφή με μπογιές και βερνίκια με μόλυβδο.
Επειδή ο μόλυβδος μπορεί να βλάψει ένα έμβρυο, οι έγκυες, αλλά και όσες πρόκειται να μείνουν έγκυες θα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτικές ώστε ν’ αποφύγουν την έκθεση στο μόλυβδο.
Επιπλοκές: η παραμικρή έκθεση στο μόλυβδο μπορεί να προκαλέσει ζημιά με το πέρασμα του χρόνου, ιδίως στα παιδιά. Ο σοβαρότερος κίνδυνος είναι η ανάπτυξη του εγκεφάλου, όπου οι βλάβες είναι μη αναστρέψιμες. Υψηλότερη έκθεση μπορεί να βλάψει τους νεφρούς και το νευρικό σύστημα παιδιών, αλλά κι ενηλίκων. Η εξαιρετικώς υψηλή έκθεση μπορεί να προκαλέσει επιληπτικές κρίσεις, απώλεια των αισθήσεων και πιθανώς, θάνατο.
Ηλίας Κ. Σιακαβέλλας
Παθολόγος
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Μήπως για τον πονοκέφαλο φταίει η κακή ψυχολογία;
Το ετήσιο τσεκ-απ των ανδρών.Ποιες εξετάσεις επιβάλει
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι του καλοκαιριού και πως αντιμετωπίζονται