Όταν τα σύννεφα καπνού σκοτώνουν την υγεία μας! Παγκόσμια Ημέρα

31.05.2014 | 06:00

Πολλά έχουν γραφτεί και ειπωθεί τα τελευταία χρόνια για τις συνέπειες του καπνίσματος αλλά παρόλα αυτά η χώρα μας εξακολουθεί να κατέχει την θλιβερή πρωτιά στο άναμμα του τσιγάρου. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της American cancer society διεθνώς το 18% των ενηλίκων είναι καπνιστές εκ των οποίων το 21% είναι άνδρες και το 16% γυναίκες ηλικίας 24-44 ετών. Ωστόσο όποιος διακόπτει το κάπνισμα πριν τα 40, μειώνει κατά 90% την πιθανότητα πρόωρου θανάτου που να οφείλεται σε αυτό. Διαβάστε στο επιστημονικό άρθρο που ακολουθεί τι προκαλεί το κάπνισμα.

Της Χριστίνας Ι. Μπουντούρη

Γενικού – Οικογενειακού Ιατρού

Το κάπνισμα προκαλεί καρδιακές παθήσεις, εγκεφαλικά επεισόδια, καρκίνο, πρόβλημα στο αναπνευστικό και σχετίζεται με πολλές άλλες ασθένειες. Οι μακροπρόθεσμοι κίνδυνοι μπορεί να μην είναι αρκετά πειστικοί, ειδικά για τους νέους, για να σας κάνουν να το κόψετε. Όμως οι καθημερινές συνέπειες που προκαλεί το τσιγάρο μπορεί να σας πείσουν πως είναι καιρός να σταματήσετε αυτή τη συνήθεια.

Η εισπνοή του καπνού είναι τοξική για τις αισθήσεις και όσοι καπνίζουν εμφανίζουν διαταραχές στη γεύση και στην όσφρηση. Το κάπνισμα επηρεάζει την ικανότητα να εκτιμήσετε τη γεύση των φαγητών, αλλά αυτό οφείλεται κυρίως στην απώλεια της όσφρησης. Μερικοί καπνιστές αντιλαμβάνονται ότι τα φαγητά δεν έχουν την ίδια γεύση με πριν, αλλά επειδή η διαδικασία γίνεται σταδιακά μπορεί και να μην το συνειδητοποιήσουν.

Η διακοπή του τσιγάρου επαναφέρει τις αισθήσεις και αυτό συμβαίνει μέσα στις πρώτες μέρες της αποχής.

Η μυρωδιά του τσιγάρου είναι ενοχλητική τόσο για τους καπνιστές όσο και για τους ανθρώπους του περιβάλλοντός τους. Η δυσάρεστη αναπνοή, η μυρωδιά στα ρούχα, στα μαλλιά και στο σπίτι είναι έντονη και αντιαισθητική για όλους. Ακόμα και οι ίδιοι οι καπνιστές αντιλαμβάνονται την άσχημη αίσθηση που αφήνει ο καπνός. Πολλές διαφημιστικές καμπάνιες κατά του καπνίσματος προσομοιάζουν πως το να φιλάς έναν καπνιστή είναι σα να φιλάς ένα τασάκι.

Ένας από τους πιο σημαντικούς λόγους της πρόωρης γήρανσης του προσώπου είναι το κάπνισμα. Η θαμπή επιδερμίδα και οι βαθιές ρυτίδες συμβαίνουν πιο συχνά σε άτομα που είναι τακτικοί καπνιστές. Κλασικό παράδειγμα αποτελούν οι ρυτίδες γύρω από το στόμα λόγω της συχνής χρήσης των μυών κατά την εισπνοή του καπνού.

Επιπλέον, η χρώση του δέρματος από την πίσσα του τσιγάρου είναι εμφανής τόσο στο πρόσωπο όσο και στα νύχια.

Το κάπνισμα επηρεάζει τη σεξουαλική υγεία των ανδρών, καθώς αυξάνει δραματικά τις πιθανότητες για ανικανότητα στους άντρες. Ο καπνός επηρεάζει τα αιμοφόρα αγγεία, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που πρέπει να διαστέλλονται, προκειμένου να επιτευχθεί η στύση. Οι άνδρες που κόβουν το κάπνισμα έχουν καλύτερες επιδόσεις στη σεξουαλική τους ζωή από όσους το κόβουν για λίγο καιρό και μετά το ξαναρχίζουν.

Επιπλέον, το κάπνισμα ευθύνεται τόσο για τη γυναικεία όσο και για την ανδρική υπογονιμότητα. Η πιθανότητα σύλληψης μειώνεται αν η γυναίκα καπνίζει περισσότερα από 10 τσιγάρα την ημέρα και αυξάνονται οι πιθανότητες για εξωμήτριο κύηση και αποβολή. Αντίστοιχα, η χρόνια έκθεση των αντρών στη νικοτίνη και τον καπνό είναι δυνατό να επηρεάσει τα σπερματοζωάρια ως προς την ικανότητα γονιμοποιήσεως του ωαρίου.

Οι καπνιστές είναι πιο επιρρεπείς στην εποχιακή γρίπη και στο κρυολόγημα και γενικά σε ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις. Το αναπνευστικό σύστημα καλύπτεται από μικροσκοπικές τρίχες που ονομάζονται βλεφαρίδες, οι οποίες προστατεύουν από τις μολύνσεις.

Μία από τις τοξικές επιδράσεις του καπνού είναι ότι παραλύει τις βλεφαρίδες καταστρέφοντας έτσι αυτό τον αμυντικό μηχανισμό. Ωστόσο, μέσα σε ένα μήνα από τη διακοπή του τσιγάρου οι βλεφαρίδες αρχίζουν να εκτελούν ξανά τον προστατευτικό τους ρόλο.

Αν και επικρατεί η άποψη ότι το κάπνισμα λειτουργεί ως αγχολυτικό τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα καταλήγουν στο αντίθετο συμπέρασμα. Φαίνεται πως η διακοπή του καπνίσματος μειώνει τα επίπεδα του άγχους που βιώνουν οι καπνιστές και είναι ακόμα πιο ευεργετική σε άτομα που αντιμετωπίζουν σοβαρές διαταραχές άγχους και διάθεσης.

Παρόλα αυτά, αν κάποιος με σοβαρή διαταραχή άγχους προσπαθήσει αλλά δεν καταφέρει να σταματήσει το κάπνισμα, τότε θα δει τα επίπεδα του στρες να αυξάνονται.

Το κάπνισμα βλάπτει τη μνήμη, τη μάθηση και γενικότερα τη σκέψη πιθανά λόγω της ατροφίας του εγκεφάλου. Οι καπνιστές χάνουν καθημερινά το ένα τρίτο της ημερήσιας μνήμης τους, αλλά φαίνεται πως η διακοπή του τσιγάρου βελτιώνει τις νοητικές λειτουργίες.

Όσοι κόβουν το κάπνισμα, έχουν καλύτερη μνήμη από όσους το συνεχίζουν και όσοι δεν έχουν καπνίσει ποτέ έχουν 37% καλύτερες μνημονικές επιδόσεις σε σχέση με όσους καπνίζουν.