Όταν το στομάχι πονά τι μπορεί να φταίει;

26.05.2014 | 06:00

Ένας στους πέντε συμπολίτες μας αντιμετωπίζει σε κάποια φάση της ζωής του ενοχλήσεις στο στομάχι. Τις περισσότερες φορές ο πόνος είναι τόσο έντονος που οι πάσχοντες αναγκάζονται να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια. Που οφείλονται αυτές οι ενοχλήσεις; Μήπως φταίει το φαγητό ή κάποιος ιός; Ποια είναι η διαφορά γαστρεντερίτιδας και γαστρίτιδας; Απαντήσεις στο επιστημονικό άρθρο που ακολουθεί

Της Χριστίνας Ι. Μπουντούρη

Γενικού – Οικογενειακού Ιατρού

Ποια η διαφορά μεταξύ Γαστρεντερίτιδας και Γαστρίτιδας

Η γαστρίτιδα και η γαστρεντερίτιδα είναι παθήσεις του γαστρεντερικού σωλήνα που συχνά συγχέονται μεταξύ τους εξαιτίας της παρόμοιας ονομασίας τους. Γαστρεντερίτιδα είναι η λοίμωξη του γαστρεντερικού συστήματος, δηλαδή του στομάχου και του εντέρου. Αντίθετα γαστρίτιδα είναι η φλεγμονή του εσωτερικού τοιχώματος του στομάχου, δηλαδή του βλεννογόνου του στομάχου χωρίς να επηρεάζεται το έντερο. Εκτός ότι επηρεάζονται διαφορετικά τμήματα του πεπτικού σωλήνα υπάρχουν και άλλα χαρακτηριστικά που διαφοροποιούν τις δύο νόσους.

1) Έχουν διαφορετικά αίτια

Η γαστρεντερίτιδα είναι ένα κλινικό σύνδρομο που οφείλεται σε ιούς, βακτήρια ή εντεροπαθογόνα παράσιτα. Οι ιοί που προκαλούν γαστρεντερίτιδα βρίσκονται στα ανθρώπινα κόπρανα και αποτελούν την πιο συχνή αιτία (ιογενής γαστρεντερίτιδα). Τα βακτήρια και παράσιτα μπορεί επίσης να προκαλέσουν γαστρεντερίτιδα και συνήθως βρίσκονται σε μολυσμένα τρόφιμα ή νερό (τροφική δηλητηρίαση).

Τα αίτια που μπορεί να προκαλέσουν γαστρίτιδα ποικίλλουν και περιλαμβάνουν:

Λοίμωξη του στομάχου από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού

Χρήση φαρμάκων που ερεθίζουν τον γαστρικό βλεννογόνο, όπως η ασπιρίνη και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα

Υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ

Ορισμένοι ιοί και παράσιτα

Παλινδρόμηση (επιστροφή) της χολής στο στομάχι

Χειρουργική επέμβαση

Ψυχικό στρες

Αυτοάνοση διαταραχή, όπου το σώμα επιτίθεται στα κύτταρα του βλεννογόνου του στομάχου.

2) Έχουν διαφορές στην εμφάνιση και διάρκεια των συμπτωμάτων

Τα συμπτώματα της γαστρεντερίτιδας εμφανίζονται λίγες ώρες μετά την έκθεση στο λοιμογόνο αίτιο και συνήθως διαρκούν λιγότερο από 7 ημέρες.

Η φλεγμονή του βλεννογόνου του στομάχου μπορεί να δημιουργηθεί άμεσα και γρήγορα (οξεία γαστρίτιδα) ή να εμφανιστεί σιγά-σιγά με την πάροδο του χρόνου (χρόνια γαστρίτιδα).

3) Έχουν διαφορετικά συμπτώματα

Το κύριο σύμπτωμα της γαστρεντερίτιδας είναι οι διάρροιες που συχνά συνοδεύονται από ναυτία και εμετούς. Επιπλέον παρατηρούνται κοιλιακές κράμπες, πόνος και πυρετός.

Η οξεία γαστρίτιδα εμφανίζεται ξαφνικά και μπορεί να προκαλέσει πόνο ή κάψιμο στο επάνω μέρος της κοιλιάς, φούσκωμα, απώλεια όρεξης, ναυτία, εμετό με ή χωρίς πρόσμιξη αίματος (μπορεί να έχει κόκκινο χρώμα ή σκούρο καφέ) και μαύρα κόπρανα.

Η χρόνια γαστρίτιδα αναπτύσσεται σταδιακά και προκαλεί πόνο ή αίσθηση καψίματος στο ανώτερο τμήμα της κοιλιάς, δυσπεψία ή τυμπανισμό, ναυτία, εμετούς, απώλεια όρεξης και απώλεια βάρους. Αρκετά συχνά η χρόνια γαστρίτιδα μπορεί να μην προκαλεί κανένα σύμπτωμα.

4) Έχουν διαφορετικές επιπλοκές

Η γαστρεντερίτιδα μπορεί να προκαλέσει αφυδάτωση (απώλεια νερού), η οποία μερικές φορές οδηγεί στην απώλεια της ζάχαρης και των αλάτων που χρειάζεται ο οργανισμός για να λειτουργεί κανονικά.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η χρόνια γαστρίτιδα σχετίζεται με έλκη στομάχου και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο του στομάχου. Στους περισσότερους ανθρώπους όμως η κατάσταση βελτιώνεται γρήγορα με τη θεραπεία και έχει λίγες μακροχρόνιες επιπλοκές.

5) Έχουν διαφορετική θεραπεία

Η γαστρεντερίτιδα είναι συνήθως ήπια και η θεραπεία θα εξαρτηθεί από το είδος της γαστρεντερίτιδας. Τα συνήθη μέτρα περιλαμβάνουν ενυδάτωση, ελαφρά δίαιτα, χορήγηση αντιπυρετικών και αντιεμετικών. Τα αντιδιαρροϊκά φάρμακα μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε ορισμένες περιπτώσεις και η αντιβιοτική αγωγή χρησιμοποιείται μόνο αν η γαστρεντερίτιδα προκαλείται από βακτήρια ή παράσιτα.

Η θεραπεία της γαστρίτιδας εξαρτάται από την αιτία που την προκάλεσε. Αν οφείλεται στην κατάχρηση αλκοόλ και φαρμάκων μπορεί να βελτιωθεί από τη διακοπή της χρήσης των ουσιών αυτών. Η χρόνια γαστρίτιδα που προκαλείται από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού αντιμετωπίζεται με την εξάλειψη του βακτηρίου με την κατάλληλη αγωγή.

Στις περιπτώσεις όπου υπάρχει αιμορραγία από το γαστρεντερικό σωλήνα (έμετοι με αίμα, μαύρα κόπρανα) χρειάζεται εισαγωγή και νοσηλεία στο νοσοκομείο. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της γαστρίτιδας στοχεύουν στην εξουδετέρωση των οξέων του στομάχου.