Iatropedia

Παχυσαρκία: θέμα σωματικής άσκησης ή διατροφής;

Οι απόψεις των επιστημόνων είναι διχασμένες. Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η παχυσαρκία είναι αποτέλεσμα του σύγχρονου τρόπου ζωής και της παντελούς έλλειψης σωματικής άσκησης, και κάποιοι άλλοι θεωρούν ότι η παχυσαρκία είναι θέμα διατροφής.

Μια νέα πρωτότυπη έρευνα Αμερικάνων επιστημόνων έρχεται να επιβεβαιώσει την δεύτερη άποψη: οι σύγχρονοι άνθρωποι παχαίνουν, πιο πολύ επειδή τρώνε πολύ κι ανθυγιεινά, παρά επειδή δεν ασκούνται αρκετά…

Οι ερευνητές από τις ΗΠΑ, τη Βρετανία και την Τανζανία, μ’ επικεφαλής τον ανθρωπολόγο Χέρμαν Πόντζερ του Κολλεγίου Χάντερ της Νέας Υόρκης, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό «PLoS ONE», μελέτησαν την περίπτωση της φυλής Χάτζα, που επιβιώνει μέχρι σήμερα στη βόρεια σαβάνα της εν λόγω αφρικανικής χώρας, διατηρώντας σχεδόν αναλλοίωτο τον πανάρχαιο τρόπο ζωής των κυνηγών-συλλεκτών, που κυριαρχούσε παγκοσμίως πριν την εμφάνιση της γεωργίας. Η φυλή περιλαμβάνει περίπου 1.000 άτομα, που ζουν με το κυνήγι και τη συλλογή καρπών και φρούτων, χωρίς να χρησιμοποιούν σύγχρονα εργαλεία ή όπλα.

Η μελέτη -η πρώτη του είδους της που ερεύνησε άμεσα πόσες θερμίδες καίνε οι πρωτόγονοι άνθρωποι- δείχνει ότι η ποσότητα θερμίδων που χρειάζεται ο ανθρώπινος οργανισμός, αποτελεί ένα σταθερό ανθρώπινο χαρακτηριστικό. Αυτή η διαπίστωση καταρρίπτει τη θεωρία ορισμένων επιστημόνων ότι μετά τη βιομηχανική επανάσταση η ανάγκη των ανθρώπων για ενέργεια (θερμίδες) έχει μεταβληθεί δραστικά.

Οι επιστήμονες ανέλυσαν τις ανάγκες και την κατανάλωση ενέργειας 30 ανδρών και γυναικών της φυλής Χάτζα, ηλικίας 18 – 75 ετών και βρήκαν ότι ο ρυθμός μεταβολισμού του οργανισμού τους δεν διαφέρει από αυτόν των σύγχρονων ανθρώπων στη Δύση. Έκπληκτος δήλωσε ο Πόντσερ, καθώς έως τώρα οι επιστήμονες υπέθεταν ότι οι κυνηγοί-συλλέκτες που διανύουν τεράστιες αποστάσεις με τα πόδια τους, θα είχαν ταχύτερο μεταβολισμό και, κατά συνέπεια, θα έκαιγαν εκατοντάδες περισσότερες θερμίδες καθημερινά σε σχέση με ένα Ευρωπαίο ή Αμερικανό.

Αυτό, κατά τον Πόντσερ, σημαίνει πως «η βασική αιτία που οι Δυτικοί παχαίνουμε, είναι επειδή τρώμε πολύ και όχι επειδή ασκούμαστε πολύ λίγο. Το να είναι κανείς σωματικά δραστήριος, είναι πραγματικά σημαντικό για την υγεία του, όμως δεν διασφαλίζει ότι θα είναι λεπτός. Για να γίνει αυτό, πρέπει να τρώμε λιγότερο».

Όπως είπε ο αμερικανός ερευνητής, «ακόμα κι αν κάναμε ένα τρόπο ζωής όπως εκείνος των προγόνων μας, δεν θα καίγαμε περισσότερες θερμίδες από όσες καίμε σήμερα…Απλώς κατά τα τελευταία 50 χρόνια τρώμε πολύ περισσότερο από όσο έχουμε πραγματικά ανάγκη – αυτή είναι η ουσία του ζητήματος. Δεν υποστηρίζουμε ότι η σωματική δραστηριότητα δεν είναι σημαντική για την υγεία – σαφώς είναι. Όμως δεν φαίνεται να αποτελεί την κύρια αιτία της παχυσαρκίας».

Η παχυσαρκία εξελίσσεται σε διεθνή «επιδημία». Έως το 2015 ένας στους τρεις ανθρώπους περίπου θα είναι υπέρβαρος (δείκτης σωματικής μάζας 25 – 30) και ένας στους δέκα παχύσαρκος (δείκτης άνω του 30), σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.