Η Παχυσαρκία, χρόνια πολυπαραγοντική νόσος, αλλά και ένας από τους βασικότερους προδιαθεσικούς παράγοντες εμφάνισης πολλών άλλων σοβαρών νοσημάτων, αποτελεί στις μέρες μας παγκόσμια επιδημία.
Το ετήσιο άμεσο κόστος της θεραπείας των σημαντικότερων επιπλοκών που οφείλονται στην παχυσαρκία (Σακχαρώδης διαβήτης, καρδιαγγειακά νοσήματα, μη αλκοολική νόσο του ήπατος, καρκίνος και κατάθλιψη) εκτιμάται σε 600 δισεκατομμύρια δολάρια (2014) παγκοσμίως. Εάν δεν αναληφθούν επειγόντως κατάλληλες δράσεις για την πρόληψη και τη θεραπεία της παχυσαρκίας, το ετήσιο ιατρικό κόστος για τη θεραπεία των συνεπειών της παχυσαρκίας θα φτάσει το 1,2 τρισεκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως το 2025.
Οι λύσεις
Υπάρχουν τρεις τομείς για να επενδύσουν κυβερνήσεις, πάροχοι υπηρεσιών υγείας, ασφαλιστικά ταμεία και μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί στην παχυσαρκία χωρίς καθυστέρηση:
-Κατάλληλες υπηρεσίες υγείας για την αντιμετώπιση των ατόμων με παχυσαρκία.
-Έγκαιρη παρέμβαση για καλύτερα αποτελέσματα στη θεραπεία.
-Πρόληψη για να μειωθεί η ανάγκη για θεραπεία.
Εάν οι σημερινές τάσεις συνεχιστούν, μέχρι το 2025, 268 εκατομμύρια παιδιά σχολικής ηλικίας (ηλικίας 5 έως 18 ετών) σε όλο τον κόσμο θα είναι υπέρβαρα, ενώ 91 εκατομμύρια θα είναι παχύσαρκα. Η ιδιαίτερα σημαντική αυτή αύξηση σε σχέση με τα δεδομένα του 2010, οπότε και είχαν καταγραφεί 218 εκατομμύρια υπέρβαρα παιδιά, καταδεικνύει τη γιγάντωση του προβλήματος, το οποίο φαίνεται, πλέον, να «απειλεί» και να «υποθηκεύει» σοβαρά την ενήλικη ζωή των παιδιών σε διεθνές επίπεδο.
Χαρακτηριστικούς δείκτες της κατάστασης αποτελούν η παράλληλη αύξηση, κατά τα τελευταία δέκα (10) χρόνια, της παγκόσμιας κατανάλωσης σακχαρούχων ποτών κατά το ένα τρίτο (33%), η διαβίωση ποσοστού μεγαλύτερου από το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού σε αστικά περιβάλλοντα και η έλλειψη επαρκούς σωματικής δραστηριότητας στο 80% των νέων ηλικίας 11 – 17 ετών.
Αντίστοιχα ανησυχητικές διαστάσεις λαμβάνει το φαινόμενο και στην Ελλάδα, καθώς τα στοιχεία δείχνουν ότι μέχρι το 2025, 480.000 παιδιά σχολικής ηλικίας θα είναι Υπέρβαρα ή Παχύσαρκα. Παράλληλα, ένα πλήθος νοσημάτων που σχετίζονται με την Παχυσαρκία, όπως ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2, η Υπέρταση, η Υπερλιπιδαιμία, το Λιπώδες Ήπαρ, τα Καρδιαγγειακά Νοσήματα, αλλά και διάφορες άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως η Ινσουλινοαντοχή, οι Διαταραχές Πηκτικότητας, οι Διαταραχές του Ενδοθηλίου κ.α., θα επηρεάσουν μέχρι το 2025 120.000 παιδιά σχολικής ηλικίας, συμπεριλαμβανομένων 23.000 παιδιών με Σακχαρώδη Διαβήτη Τύπου 2, 39.000 παιδιών με Υπέρταση και 55.000 παιδιών με Λιπώδη Νόσο του Ήπατος στη χώρα μας.
Επιπλέον, οι παθήσεις αυτές θα επηρεάσουν και περίπου 50 εκατομμύρια παιδιά σχολικής ηλικίας σε παγκόσμιο επίπεδο, συμπεριλαμβανομένων 27 εκατομμυρίων με Υπέρταση, 38 εκατομμυρίων με Λιπώδη Νόσο του Ήπατος, 12 εκατομμυρίων με Διαταραγμένη Ανοχή στη Γλυκόζη και 4 εκατομμυρίων με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2, μια νόσο που εμφανίζεται, συνήθως, σε μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες.
Επιπολασμός παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας
Όπως επεσήμαναν τα μέλη του ΔΣ της ΕΠΑΜΕΔΙ, το 2012 οι κυβερνήσεις σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης και της ελληνικής, δεσμεύτηκαν για τη μείωση του επιπολασμού της παιδικής και εφηβικής παχυσαρκίας από τα επίπεδα του 2010 μέχρι το έτος 2025. Το 2014 οι κυβερνήσεις της Παγκόσμιας Συνέλευσης Υγείας εξέτασαν την έκθεση της Επιτροπής της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (Π.Ο.Υ.) για τον τερματισμό της παιδικής παχυσαρκίας και αποφάσισαν να αναπτύξουν δράσεις σε εθνικό επίπεδο για την εφαρμογή των συστάσεων της Επιτροπής. Η ΕΠΑΜΕΔΙ και η Παγκόσμια Ομοσπονδία Παχυσαρκίας έχουν καθιερώσει ως Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας την 11η Οκτωβρίου, για να υπενθυμίσουν στις κυβερνήσεις την δέσμευσή τους και να ζητήσουν από αυτές να λάβουν επείγοντα μέτρα.
Θεραπεία
Για την αποτελεσματική απώλεια και διατήρηση του βάρους, απαιτείται συχνά και πρόσθετη υποστήριξη με φαρμακοθεραπεία. Σύμφωνα με τις Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες, για τη διαχείριση της παχυσαρκίας σε ενήλικες ασθενείς (2015), η φαρμακευτική θεραπεία πρέπει να θεωρείται μέρος της συνολικής θεραπευτικής προσέγγισης των παχύσαρκων ασθενών. Η φαρμακοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς να αυξήσουν την απώλεια βάρους, να έχουν καλύτερη συμμόρφωση, να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης επιπλοκών λόγω αυξημένου σωματικού βάρους και να βελτιώσουν την ποιότητα της ζωής τους. Η φαρμακευτική θεραπεία μπορεί επίσης να βοηθήσει στην πρόληψη της ανάπτυξης ασθενειών που σχετίζονται με τη παχυσαρκία (π.χ. διαβήτης τύπου 2).
Η σύγχρονη φαρμακευτική έρευνα εμπλούτισε τις διαθέσιμες φαρμακευτικές θεραπευτικές επιλογές με φάρμακα εγκεκριμένα από τους επίσημους φορείς στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Γνωρίζοντας την επίδραση του κεντρικού νευρικού συστήματος και του γαστρεντερικού σωλήνα στο ενεργειακό ισοζύγιο, αυτά τα φάρμακα με την κατάλληλη από τον γιατρό διαχείριση, μπορούν να γίνουν αποτελεσματικοί σύμμαχοι στην προσπάθεια για αντιμετώπιση των υποκείμενων αιτιών της παχυσαρκίας και να επιδείξουν σημαντικό όφελος στους επικείμενους κινδύνους από την ασθένεια.
Ολοκληρώνοντας, τα μέλη του ΔΣ της ΕΠΑΜΕΔΙ κατέληξαν:
«Πρέπει να βελτιώσουμε την παροχή υπηρεσιών αντιμετώπισης της παχυσαρκίας και να διασφαλίσουμε την πρόσβαση σε αυτές για κάθε άτομο, παιδιά και ενήλικες, που τις χρειάζεται. Οι Ιατρικές υπηρεσίες θα χρειαστούν χρηματοδότηση, το προσωπικό θα χρειαστεί εκπαίδευση και πρέπει να αναπτυχθούν κατάλληλα δίκτυα παροχών υγείας, έτσι ώστε ο καθένας να έχει πρόσβαση στην περίθαλψη που χρειάζεται».