Η μέτρηση του δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) δεν είναι αρκετή για να διαγνωστεί η παχυσαρκία και μπορεί να οδηγεί σε λανθασμένες εκτιμήσεις, αναφέρει διεθνής ομάδα επιστημόνων. Και προτείνει μία διαφοροποιημένη προσέγγιση, στην οποία θα αξιολογείται ταυτοχρόνως και η γενικότερη κατάσταση της υγείας.
Σε νέα έκθεσή τους, οι επιστήμονες επισημαίνουν πως άλλο είναι τα άτομα με περιττό σωματικό λίπος να πάσχουν από υποκείμενα προβλήματα υγείας και άλλο να είναι υγιή. Έτσι προτείνουν να διαγιγνώσκονται:
- Με κλινική παχυσαρκία όσοι έχουν συνοδά νοσήματα
- Με προκλινική παχυσαρκία όσοι δεν έχουν άλλα νοσήματα εξαιτίας της
Ο ΔΜΣ υπολογίζεται όταν διαιρεθεί το νυν σωματικό βάρος (σε κιλά) με το τετράγωνο του ύψους (σε μέτρα). Οι τιμές του εκφράζονται σε κιλά ανά τετραγωνικά μέτρα (kg/m2 ) και σημαίνουν:
- Κάτω από 16,5 = πολύ λιποβαρές άτομο
- Από 16,6 έως 18,5 = λιποβαρές άτομο
- 18,5 έως 24,9 = φυσιολογικό βάρος
- 25 έως 29,9 = υπέρβαρο άτομο
- 30 έως 34,9 = Α’ βαθμού παχυσαρκία
- 35 έως 39,9 = Β’ βαθμού παχυσαρκία
- 40 και πάνω = Γ’ βαθμού (ή σοβαρή, νοσογόνος ή κακοήθης) παχυσαρκία
Η νέα έκθεση δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση The Lancet Diabetes & Endocrinology. Την υπογράφουν περισσότεροι από 50 επιστήμονες από πολλές χώρες του κόσμου.
«Είναι φάσμα»
«Η παχυσαρκία είναι ένα φάσμα», δήλωσε ο επικεφαλής της συντακτικής ομάδας Dr. Francesco Rubino, καθηγητής Μεταβολικής & Βαριατρικής Χειρουργικής στο King’s College του Λονδίνου (KCL). «Μερικοί πάσχοντες την έχουν και ζουν μια φυσιολογική ζωή, λειτουργώντας φυσιολογικά. Άλλοι δεν μπορούν να περπατήσουν ή να αναπνεύσουν καλά ή καθηλώνονται σε αναπηρικά αμαξίδια με σημαντικά προβλήματα υγείας».
Επιπλέον, «οι άνθρωποι με περίσσεια σωματικού λίπους δεν έχουν πάντοτε ΔΜΣ στα όρια της παχυσαρκίας», συνηγόρησε ο συνυπογράφων την έκθεση Dr. Robert Eckel, καθηγητής Φυσιολογίας και Βιοφυσικής στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο. «Επομένως ο κίνδυνος για την υγεία τους μπορεί να μην γίνει αντιληπτός».
Οι ειδικοί συνιστούν να αναθεωρηθεί ο ορισμός της παχυσαρκίας, ώστε να διαχωρίζονται τα άτομα που ήδη έχουν συνοδά προβλήματα υγείας απ’ όσους κινδυνεύουν να τα εκδηλώσουν στο μέλλον. Αυτό θα μπορούσε να γίνει με έναν από τους εξής τρόπους:
- Με τη χρήση κάποιας μεθόδου μέτρησης του μεγέθους του σώματος (π.χ. περίμετρος μέσης, αναλογία μέσης/ισχίων ή αναλογία μέσης/ύψους) μαζί με τον ΔΜΣ
- Με τη χρήση δύο μεθόδων μέτρησης του μεγέθους του σώματος χωρίς το ΔΜΣ
- Με άμεση μέτρηση του σωματικού λίπους, με τη βοήθεια εξελιγμένων απεικονιστικών εξετάσεων
- Με την εκτίμηση πως κλινικώς παχύσαρκοι είναι όσοι έχουν πάρα πολύ υψηλό ΔΜΣ (πάνω από 40 kg/m2)
Τι δεν δείχνει
Οι επιστήμονες τονίζουν στην έκθεσή τους ότι ο ΔΜΣ είναι ατελής, όχι μόνο επειδή δεν λαμβάνει υπ’ όψιν την υγεία, αλλά ούτε και την κατανομή του σωματικού λίπους. Όπως εξηγούν, δεν είναι το ίδιο να συσσωρεύεται όλο το περιττό σωματικό λίπος γύρω από τα όργανα της κοιλιάς, με την διασπορά του σε όλο το σώμα.
Τα μοντέλα που προτείνουν όμως, αναζητούν τα σημάδια της παχυσαρκίας που υποδηλώνουν ότι πλήττονται ζωτικά όργανα, όπως η καρδιά. Η ανδρικού τύπου παχυσαρκία, με την μεγάλη περίμετρο μέσης και τα λεπτά πόδια, είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Αυτού του είδους τα σημάδια υποδηλώνουν ότι το σωματικό βάρος εξελίσσεται σε κλινική νόσο. Επομένως, ο πάσχων χρειάζεται φαρμακευτική ή χειρουργική θεραπεία, λένε.
Σε όσους, όμως, έχουν προκλινική παχυσαρκία, αντί για φάρμακα ή επέμβαση πρέπει να γίνεται συμβουλευτική για δίαιτα και άσκηση. Πρέπει επίσης να παρακολουθούνται τακτικά από τους γιατρούς για να μειωθεί ο κίνδυνος αναπτύξεως χρονίως προβλημάτων υγείας. Αναλόγως με την περίπτωση, μπορεί αργότερα να γίνει και θεραπεία.
Φωτογραφία: iStock