Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης: Η αυξημένη πίεση αιτία για τα μισά εγκεφαλικά και καρδιοπάθειες

Ένας στους τρεις ενήλικες πάσχουν από υπέρταση, αλλά σχεδόν οι μισοί δεν το γνωρίζουν διότι η αυξημένη πίεση δεν προκαλεί συμπτώματα εάν πρώτα δεν επιφέρει βλάβες σε συγκεκριμένα όργανα του σώματος.

Ωστόσο η υπέρταση αποτελεί βασικό προδιαθεσικό παράγοντα για εμφάνιση αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου και  εμφράγματος του μυοκαρδίου. Προκαλεί επίσης καρδιακή ανεπάρκεια, βλάβες στους νεφρούς και πολλά προβλήματα υγείας. Αποτελεί επίσης ένα από τα σημαντικότερα αίτια πρόωρου θανάτου.

Στην πραγματικότητα ευθύνεται ετησίως για 7,5 εκατομμύρια θανάτους σε όλο τον κόσμο, ενώ απορροφά το 4,5% των δαπανών της υγειονομικής περίθαλψης.

Τις επισημάνσεις αυτές κάνει η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία (ΕΚΕ), με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Υπέρτασης που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 17 Μαΐου.

Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), η υπέρταση προσβάλλει 1,28 δισεκατομμύρια ανθρώπους μόνο στις ηλικίες 30-79 ετών. Το 46% εξ αυτών αγνοούν ότι πάσχουν από τη νόσο.

Επιπλέον, λιγότεροι από τους μισούς (το μόλις 42%) κάνουν θεραπεία γι’ αυτήν. Ωστόσο μόλις το 21% την έχουν υπό έλεγχο. Όλοι οι άλλοι είναι αρρύθμιστοι, επισημαίνει στην πρώτη του έκθεση για τη νόσο την οποία εξέδωσε το 2023.

Διπλασιάζει τον κίνδυνο καρδιαγγειακού επεισοδίου

«Η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί σημαντικό και ολοένα αυξανόμενο δημοσιονομικό πρόβλημα υγείας. Η επίπτωση της αυξάνεται  λόγω της αύξησης του μέσου όρου ζωής αλλά και του σύγχρονου τρόπου διαβίωσης (κάπνισμα, παχυσαρκία, καθιστική ζωή, ανθυγιεινή διατροφή κλπ)», αναφέρει ο αναπληρωτής διευθυντής Καρδιολογίας Εμμανουήλ Καλλίστρατος, πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας Αρτηριακής Υπέρτασης της ΕΚΕ.

Ως αρτηριακή υπέρταση ορίζονται οι τιμές της αρτηριακής πίεσης πάνω από 140mmHg για την συστολική πίεση και/ή πάνω από 90mmHg για την διαστολική. Η συστολική πίεση είναι ο μεγάλος αριθμός στη μέτρηση. Η διαστολική πίεση είναι ο μικρός αριθμός.

«Φυσικά για να τεθεί η διάγνωση της αρτηριακής υπέρτασης θα πρέπει οι τιμές της πίεσης να βρίσκονται σταθερά αυξημένες σε διαδοχικές μετρήσεις», διευκρινίζει ο κ. Καλλίστρατος.

Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, περισσότερα από 50% των καρδιαγγειακών επεισοδίων και περίπου 75% των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων οφείλονται στην υπέρταση (US Department of Health and Human Services 2004), προσθέτει.

Μελέτες καταδεικνύουν ότι οι ασθενείς με υπέρταση διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο για καρδιαγγειακό σύμβαμα σε σχέση με τους νορμοτασικούς. Με τον όρο αυτό περιγράφονται οι άνθρωποι που έχουν φυσιολογική αρτηριακή πίεση.

Συνυπάρχει με άλλα νοσήματα

Η υπέρταση συνήθως συνυπάρχει με άλλους παράγοντες κινδύνου όπως:

• Ο σακχαρώδης διαβήτης
• Το κάπνισμα
• Η δυσλιπιδαιμία
• Η παχυσαρκία κ.ά.

Η δυσλιπιδαιμία είναι η διαταραχή στα επίπεδα των λιπιδίων του αίματος. Ένας ασθενής μπορεί π.χ. να έχει αυξημένη ολική ή/και κακή (LDL) χοληστερόλη ή/και τριγλυκερίδια και χαμηλή καλή (HDL) χοληστερόλη.

Λιγότερο από 20% των ασθενών με υπέρταση έχουν μόνον αυξημένη πίεση. Το 80% παρουσιάζουν δύο ή περισσότερους παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου. «Σύμφωνα με διάφορες μελέτες, η συνύπαρξη πολλών παραγόντων κινδύνου όχι απλώς αθροίζει τον κίνδυνο αλλά τον πολλαπλασιάζει», τονίζει ο κ. Καλλίστρατος.

Η θεραπεία

Κύριος στόχος της αντιυπερτασικής θεραπείας είναι η μείωση της πίεσης σε επίπεδα χαμηλότερα από 140/90mmHg. Παρόλα αυτά, ακόμη και μικρή πτώση της αρτηριακής πίεσης (κατά 2mmHg) μειώνει σημαντικά τα καρδιαγγειακά επεισόδια.

Η θεραπευτική αντιμετώπιση του υπερτασικού ασθενούς είναι πολυσχιδής και μπορεί να αναπτυχθεί σε διάφορα επίπεδα.

Πρωταρχικός ρόλος της χορήγησης φαρμακευτικής αγωγής είναι η μείωση της αρτηριακής πιέσεως.  Διάφορες μεταναλύσεις αντιυπερτασικών φαρμάκων έδειξαν πως η αντιυπερτασική θεραπεία μειώνει τον κίνδυνο:

• Για αγγειακό εγκεφαλικό κατά 40%
• Για στεφανιαία νόσο κατά 25%
• Για καρδιακή ανεπάρκεια κατά 50%

Το όφελος αυτό σε κάθε περίπτωση προέρχεται από τη μείωση της πιέσεως αυτής κάθε αυτής, ανεξάρτητα από το φάρμακο που χρησιμοποιείται.

«Η Ελληνική Καρδιολογική Εταιρεία συνιστά να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην ενθάρρυνση και προτροπή του υπερτασικού ασθενούς για αλλαγές στον τρόπο ζωής, με οδηγίες υγιεινοδιαιτιτικής αγωγής», επισημαίνει ο ειδικός.

Οι τρόποι οι οποίοι μπορούν να συμβάλουν σε σημαντικό βαθμό στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης είναι:

• Η διακοπή του καπνίσματος
• Η μείωση του σωματικού βάρους
• Η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ και άλατος
• Η σωματική άσκηση για τουλάχιστον μισή ώρα την ημέρα
• Η αύξηση κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών
• Η μείωση της πρόσληψης κεκορεσμένων λιπών

Φωτογραφία: iStock