Για να καταλάβετε την παγκρεατίτιδα, πρέπει πρώτα να γνωρίζετε τι συμβαίνει στο πάγκρεας. Η κύρια λειτουργία του παγκρέατος είναι να εκκρίνει ορμόνες και ένζυμα που βοηθούν στην πέψη και τη ρύθμιση του μεταβολισμού του σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα. Τα πεπτικά ένζυμα απελευθερώνονται μέσω του παγκρεατικού πόρου μέσα στο μικρό έντερο, όπου ενεργοποιούνται για να βοηθήσουν στην διάσπαση λιπών και πρωτεϊνών.
Οι πεπτικές ορμόνες (ινσουλίνη και γλυκαγόνη) που παράγονται από το πάγκρεας απελευθερώνονται στην κυκλοφορία του αίματος, όπου βοηθούν στην ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Η παγκρεατίτιδα, είναι η φλεγμονή αυτού του αδένα και μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια.
Παγκρεατίτιδα: Αίτια
Κανονικά, τα πεπτικά ένζυμα που απελευθερώνονται από το πάγκρεας δεν ενεργοποιούνται για να διασπάσουν λίπη και πρωτεϊνών προτού φτάσουν στο λεπτό έντερο. Ωστόσο, όταν ενεργοποιούνται αυτά τα πεπτικά ένζυμα ενώ είναι ακόμη στο πάγκρεας, τότε προκαλείται φλεγμονή και τοπική βλάβη του παγκρέατος. Αυτό προκαλεί την πάθηση.
Τα αίτια της παγκρεατίτιδας περιλαμβάνουν:
- Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ
- Χολόλιθοι (πέτρες στην χολή)
- Υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων στο αίμα
- Κοιλιακό τραυματισμό ή χειρουργική επέμβαση στην κοιλιά
- Κάποιες φαρμακευτικές αγωγές
- Έκθεση σε ορισμένα χημικά
- Κάπνισμα
- Οικογενειακό ιστορικό παγκρεατίτιδας
- Κυστική ίνωση
- Καρκίνο στο πάγκρεας
Η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ και η παρουσία πετρών στην χολή ευθύνονται για πάνω από το 80% όλων των περιπτώσεων της ασθένειας.
Παγκρεατίτιδα: Συμπτώματα
Η παγκρεατίτιδα προκαλεί άνω κοιλιακό πόνο που μπορεί να κυμαίνεται από ήπιος έως σοβαρός.
Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά (οξεία παγκρεατίτιδα) ή μπορεί να αναπτυχθεί σταδιακά (χρόνια παγκρεατίτιδα). Συχνά, ο πόνος θα ξεκινήσει ή θα επιδεινώνεται μετά το φαγητό. Ο κοιλιακός πόνος θεωρείται “σήμα κατατεθέν” της οξείας παγκρεατίτιδας. Τα άτομα με οξεία παγκρεατίτιδα συνήθως αισθάνονται πολύ άρρωστα.
Τα συμπτώματα της οξείας παγκρεατίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Κοιλιακό πόνο που μπορεί να “αντανακλά” στην πλάτη
- Ναυτία και έμετο
- Επιδείνωση του πόνου μετά το φαγητό
- Ευαισθησία/πόνος στην κοιλιά ακόμα και στην απλή αφή
- Πυρετό και ρίγη
- Αδυναμία και λήθαργο
Στην χρόνια παγκρεατίτιδα, ο κοιλιακός πόνος δεν είναι τόσο σοβαρός και μερικοί ασθενείς μπορεί να μην έχουν κανένα πόνο.
Τα συμπτώματα της χρόνιας παγκρεατίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν:
- Κοιλιακό άλγος
- Ακούσια απώλεια βάρους
- Ελαιώδη στην όψη κόπρανα
Παγκρεατίτιδα: Αντιμετώπιση
Στις περισσότερες περιπτώσεις οξείας παγκρεατίτιδας, η εισαγωγή στο νοσοκομείο είναι απαραίτητη, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις χρόνιας παγκρεατίτιδας, η ασθένεια μπορεί να αντιμετωπιστεί βαθμαία.
Ανάλογα με την υποκείμενη αιτία της ασθένειας, οι μέθοδοι θεραπείας μπορεί να ποικίλλουν. Σε γενικές γραμμές, ωστόσο, η παρακάτω θεραπευτική αγωγή επιλέγεται από τους γιατρούς.
Η αρχική θεραπεία περιλαμβάνει:
- Νηστεία για να βοηθήσετε το πάγκρεας για να ξεκουραστεί και να επανέλθει.
- Ενδοφλέβια χορήγηση υγρών για την αποφυγή αφυδάτωσης, όσο διαρκεί η νηστεία
- Η παγκρεατίτιδα μπορεί να είναι πολύ οδυνηρή, οπότε ακολουθείται και ενδοφλέβια φαρμακευτική αγωγή για την μείωση του πόνου
- Αν παγκρεατίτιδα οφείλεται σε πέτρες στην χολή, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης των λίθων ή και της χοληδόχου κύστης.
- Αν η κατανάλωση αλκοόλ είναι η αιτία της παγκρεατίτιδας, τότε ακολουθείται πρόγραμμα αποχής από το αλκοόλ.
- Αν η ασθένεια οφείλεται σε ένα φάρμακο ή στην έκθεση σε χημικές ουσίες, τότε επιβάλλεται η απομάκρυνση/διακοπή του φαρμάκου και των ουσιών αυτών.
- Αν η παγκρεατίτιδα οφείλεται στα υψηλά τριγλυκερίδια στο αίμα, τότε ακολουθείται ειδική διατροφή και ταυτόχρονη λήψη συνταγογραφημένων φαρμάκων, για να μειωθούν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων του ασθενούς.