Οι άνθρωποι που παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα συχνά χρησιμοποιούν και παυσίπονα ή άλλα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα που αυξάνουν τον κίνδυνο επικίνδυνης εσωτερικής αιμορραγίας, προειδοποιούν επιστήμονες από τις ΗΠΑ.
Σε μελέτη με σχεδόν 800 ασθενείς που έπαιρναν ένα νέας γενιάς αντιπηκτικό, ανακάλυψαν ότι σχεδόν όλοι έπαιρναν μη συνταγογραφούμενα φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ), χωρίς να έχουν ρωτήσει σχετικώς τον γιατρό τους.
Μάλιστα ο ένας στους τρεις έπαιρναν συχνά ένα είδος παυσίπονων φαρμάκων που μπορεί να προκαλέσει σοβαρή αλληλεπίδραση με τα αντιθρομβωτικά. Σχεδόν ένας στους δέκα, εξ άλλου, έπαιρναν συχνά δύο ή περισσότερα τέτοιου είδους παυσίπονα!
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι οι ασθενείς που παίρνουν αντιπηκτικά δεν γνωρίζουν πόσο δυνατά φάρμακα είναι. Ούτε γνωρίζουν ότι μπορεί να αλληλεπιδράσουν με τα ΜΗΣΥΦΑ, τα οποία γενικώς ο κόσμος θεωρεί ασφαλή.
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση Journal of the American Geriatrics Society.
Η μελέτη
Όπως γράφουν οι ερευνητές, πραγματοποίησαν τη μελέτη τους σε 791 ασθενείς που έπαιρναν το αντιπηκτικό απιξαμπάνη (apixaban). Το φάρμακο αυτό είναι ένα νέας γενιάς αντιπηκτικό που χορηγείται για την πρόληψη του εγκεφαλικού σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Η κολπική μαρμαρυγή είναι μια σοβαρή καρδιακή αρρυθμία.
Οι ερευνητές ρώτησαν τους ασθενείς εάν έπαιρναν και άλλα φάρμακα ή βιταμίνες. Με δυσάρεστη έκπληξη ανακάλυψαν ότι:
- Σχεδόν όλοι (οι 771 ή 97,5%) χρησιμοποιούσαν ΜΗΣΥΦΑ
- Οι 266 (το 33%) έπαιρναν καθημερινά ή τις περισσότερες ημέρες της εβδομάδας τουλάχιστον ένα ΜΗΣΥΦΑ που μπορεί να κάνει επικίνδυνες αλληλεπιδράσεις με την απιξαμπάνη. Οι 53 από αυτούς (το 6,7%) έπαιρναν δύο ή περισσότερα τέτοιου είδους ΜΗΣΥΦΑ
Και μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη
Στα ΜΗΣΥΦΑ που έπαιρναν οι ασθενείς συμπεριλαμβάνονταν παυσίπονα που ανήκουν στα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη. Τα παυσίπονα αυτά κατά κανόνα δεν πρέπει να λαμβάνονται μαζί με αντιπηκτικά. Ειδικότερα:
- Οι 116 από τους ασθενείς (το 14,7%) έπαιρναν καθημερινά ασπιρίνη. Οι 75 από αυτούς εκτός από ασπιρίνη, λάμβαναν ταυτοχρόνως ακόμα ένα ΜΗΣΥΦΑ με κίνδυνο αλληλεπίδρασης.
- Οι 82 (το 10,4%) από τους ασθενείς έπαιρναν ασπιρίνη μερικές μέρες την εβδομάδα ή όποτε την χρειάζονταν
- Οι 14 (το 1,8%) από τους ασθενείς έπαιρναν καθημερινά ιβουπροφαίνη ή ναπροξένη.
- Οι 225 από τους ασθενείς (το 28,5%) έπαιρναν ιβουπροφαίνη ή ναπροξένη μερικές μέρες την εβδομάδα ή όποτε την χρειάζονταν
Η μελέτη έδειξε επίσης πως ένας στους πέντε ασθενείς (το 20,2% ή 160 άτομα) έπαιρναν καθημερινά ή σχεδόν καθημερινά και διατροφικά συμπληρώματα. Ορισμένα από αυτά όμως δεν ενδείκνυνται για τους ασθενείς που παίρνουν αντιπηκτικά φάρμακα.
Τέλος, το 66% των ασθενών δεν γνώριζαν για τον αυξημένο κίνδυνο γαστρεντερικής αιμορραγίας από τον συνδυασμό των αντιπηκτικών με τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη. Ωστόσο στο φύλο οδηγιών χρήσεως των φαρμάκων αναγράφεται ο κίνδυνος αυτός.
Νέας γενιάς αντιπηκτικά
«Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι οι ασθενείς έχουν επικίνδυνη άγνοια για τις αλληλεπιδράσεις των αντιπηκτικών με άλλα φάρμακα και συμπληρώματα», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Dr. Derjung Tarn, από την Ιατρική Σχολή David Geffen του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες (UCLA).
Όπως εξηγούν οι ερευνητές στο άρθρο τους, ολοένα περισσότεροι ασθενείς παίρνουν νέας γενιάς αντιπηκτικά για να προστατευθούν από το εγκεφαλικό.
Νέας γενιάς αντιπηκτικά είναι η απιξαμπάνη, η δαβιγατράνη, η ριβαροξαμπάνη, η εδοξαμπάνη κ.ά. Τα φάρμακα αυτά χορηγούνται για την προστασία από τις θρομβώσεις. Συνήθως ενδείκνυνται για ασθενείς με:
- Κολπική μαρμαρυγή
- Εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση
- Ασθενείς που κάνουν μεγάλα χειρουργεία (π.χ. αρθροπλαστική ισχίου, γόνατος).
Στην κολπική μαρμαρυγή, οι ηλεκτρικοί παλμοί στους ανώτερους θαλάμους της καρδιάς είναι χαοτικοί. Αυτό έχει ως συνέπεια να «τρεμουλιάζει» ο καρδιακός μυς, αντί να συστέλλεται και να διαστέλλεται φυσιολογικά. Έτσι το αίμα δεν μπορεί να ρέει ανεμπόδιστα μέσα στην καρδιά. Αυτό μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία θρόμβων.
Οι θρόμβοι μπορεί στη συνέχεια να μετακινηθούν και μέσω των αρτηριών να φθάσουν έως τον εγκέφαλο, προκαλώντας εγκεφαλικό επεισόδιο. Τα εγκεφαλικά λόγω κολπικής μαρμαρυγής είναι πιο συνηθισμένα στους ηλικιωμένους.
Αντίστοιχα στην εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση δημιουργείται από άλλες αιτίες θρόμβος σε φλέβα βαθιά στο πόδι. Ο θρόμβος αυτός μπορεί να μετακινηθεί και να φθάσει έως τους πνεύμονες, όπου προκαλεί πνευμονική εμβολή. Η εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση παρατηρείται και σε νέους ανθρώπους.
Τι να κάνετε
Τα αντιπηκτικά είναι ουσιαστικά φάρμακα που μειώνουν την πηκτικότητα του αίματος για να αποτρέψουν τις θρομβώσεις. Αυτό θα μπορούσε να έχει συνέπειες, γι’ αυτό και παραδοσιακά οι γιατροί συνιστούσαν στους ασθενείς συχνές εξετάσεις αίματος.
Τα νέας γενιάς αντιπηκτικά, όμως, έχουν ειδικό τρόπο δράσης και ανάγκη για τέτοιου είδους παρακολούθηση συνήθως δεν υπάρχει.
Έτσι όμως οι ασθενείς δεν έρχονται τακτικά σε επαφή με τον γιατρό τους και δεν τον ρωτούν για τα άλλα φάρμακα, συμπληρώματα ή βότανα που τυχόν παίρνουν. Ωστόσο αυτό ενέχει σοβαρούς κινδύνους, προειδοποιούν οι ερευνητές.
Τι πρέπει να κάνετε; «Εφ’ όσον σας έχει χορηγήσει ένας γιατρός αντιπηκτική αγωγή, να τον συμβουλεύεστε για κάθε φάρμακο, διατροφικό συμπλήρωμα ή βότανο που θέλετε να πάρετε», συνιστούν οι ερευνητές.