Πασίγνωστα φάρμακα επηρεάζουν την ανοσολογική μας απόκριση σε λοιμώξεις όπως η COVID-19

Μιχάλης Θερμόπουλος
02 Μαρτίου 2022 | 16:00

Ορισμένα πολύ κοινά φάρμακα βοηθούν, αλλά κάποια άλλα εμποδίζουν τις ανοσολογικές αποκρίσεις του οργανισμού.

Αυτό είναι το συμπέρασμα της μεγαλύτερης κλινικής ανασκόπησης επί των ανοσολογικών αποκρίσεων στην παρακεταμόλη, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ) και τα οπιοειδή αναλγητικά, με έμφαση στις μολυσματικές ασθένειες.

Η νέα έρευνα παρέχει πληροφορίες για τις ανεπιθύμητες επιπτώσεις αυτών των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται τόσο συχνά και από τόσους πολλούς. Τα ευρήματα υπογραμμίζουν τη δυνατότητα για ορισμένα από αυτά τα φάρμακα να ενταχθούν στην μάχη κατά παλαιών και νέων μολυσματικών ασθενειών.

Μέχρι τώρα η έρευνα σε αυτά τα φάρμακα είχε επικεντρωθεί στις επιπτώσεις τους στη διαχείριση του πόνου και του πυρετού. Έτσι, η επίδρασή τους στη θεραπεία μολυσματικών ασθενειών ήταν ασαφής. Τα νέα ευρήματα υπογραμμίζουν την ανάγκη για περισσότερες μελέτες σε αυτόν τον ελάχιστα αναγνωρισμένο τομέα έρευνας, με εκτεταμένες επιπτώσεις.

Βασικά ευρήματα της κλινικής ανασκόπησης

Αναλγητικά: Η μορφίνη καταστέλλει βασικά κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος και αυξάνει τον κίνδυνο μόλυνσης, ιδιαίτερα μετά από χειρουργική επέμβαση καρκίνου.
Αντιπυρετικά: Φάρμακα όπως η παρακεταμόλη, η ιβουπροφαίνη και η ασπιρίνη μπορούν να μειώσουν την επιθυμητή ανοσολογική απόκριση όταν λαμβάνονται για εμβολιασμό.
Η ασπιρίνη θα μπορούσε να είναι μια οικονομικά προσιτή και προσβάσιμη θεραπευτική επιλογή για την φυματίωση, η οποία πλήττει κυρίως τις φτωχές χώρες, με ευεργετικά αποτελέσματα σε ζώα και ανθρώπους.
Το αντιφλεγμονώδες φάρμακο ινδομεθακίνη μπορεί να μειώσει την αναπαραγωγή του νέου κορονοϊού (νόσος COVID-19), αλλά απαιτούνται δοκιμές μεγάλης κλίμακας σε ανθρώπους.

Ερευνητές με επικεφαλής τη Σχολή Ιατρικής και Υγείας του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ επέλεξαν μια κλινική ανασκόπηση προκειμένου να έχουν ένα ευρύτερο πεδίο για τη σύνθεση των διαθέσιμων στοιχείων, επισημαίνοντας τη σημασία περαιτέρω έρευνας και δοκιμών σχετικά με τις αντιδράσεις πολύ διαδεδομένων φαρμάκων σε μολυσματικές ασθένειες.

Η έρευνα ήταν απρογραμμάτιστη και τα ευρήματα απροσδόκητα, με την επικεφαλής συγγραφέα, δρ. Christina Abdel-Shaheed, να λέει ότι αρχικός σκοπός ήταν να μελετήσουν τις πιθανές επιπτώσεις της παρακεταμόλης (ακεταμινοφένη) κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν οι άνθρωποι αγόρασαν μαζικά το φάρμακο τους πρώτους μήνες της COVID-19.

“Αποφασίσαμε να μελετήσουμε τα παυσίπονα και τα αντιπυρετικά φάρμακα γενικά και μείναμε έκπληκτοι με αυτό που βρήκαμε. Μετά από 14 χρόνια μελέτης του πόνου, αυτή είναι η πιο σημαντική έρευνα στην οποία έχω συμμετάσχει”, είπε.

Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στο κορυφαίο επιστημονικό περιοδικό British Journal of Clinical Pharmacology.

Απαιτείται προσοχή κατά τη διάρκεια της πανδημίας

Η ερευνήτρια πόνου, δρ. Christina Abdel-Shaheed, από το Sydney Musculoskeletal Health, είπε ότι οι σχέσεις που αποκαλύφθηκαν με μολυσματικές ασθένειες υπογράμμισαν την ανάγκη για αυστηρές κλινικές δοκιμές.

“Η ανασκόπησή μας δείχνει ότι ορισμένα από τα πιο κοινά φάρμακα για τον πόνο και τον πυρετό μπορεί να λειτουργούν συνεργατικά με το ανοσοποιητικό σύστημα για την καταπολέμηση της λοίμωξης. Όμως άλλα πολύ κοινά φάρμακα δρουν αντιθετικά με το ανοσοποιητικό και να αυξάνουν τον κίνδυνο του ατόμου να προσβληθεί, ή να ανταποκριθεί άσχημα σε μολυσματικές ασθένειες”, είπε η Δρ. Abdel-Shaheed.

“Δεν συνιστάται η λήψη παρακεταμόλης ή ιβουπροφαίνης πριν ή αμέσως μετά τον εμβολιασμό (π.χ. για την COVID-19) για να αποτρέψετε τον ήπιο πυρετό ή τον πονοκέφαλο, επειδή αυτό θα μπορούσε να μειώσει την σκοπούμενη ανοσοαπόκριση του οργανισμού στο εμβόλιο.

Για την ανεμοβλογιά, η χρήση ιβουπροφαίνης δεν συνιστάται καθώς μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο δευτερογενών βακτηριακών λοιμώξεων του δέρματος”, πρόσθεσε.

Ο δρ. Justin Beardsley, ειδικός μολυσματικών ασθενειών στο Westmead Hospital και ερευνητής στο Sydney Institute for Infectious Diseases, είπε ότι ένα σημαντικό εύρημα αυτής της ανασκόπησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν ότι: “η μορφίνη, ένα από τα πιο συχνά χρησιμοποιούμενα οπιοειδή αναλγητικά σε μετεγχειρητική και εντατική θεραπεία, καταστέλλει βασικά κύτταρα ανοσίας, αυξάνοντας έτσι τον κίνδυνο μόλυνσης”.

Και τόνισε: “Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τους καρκινοπαθείς, οι οποίοι είναι ήδη ευάλωτοι στην COVID-19.

Απαιτείται ισορροπία για να επιτευχθεί επαρκής αναλγησία, αποφεύγοντας παράλληλα την ανοσοκαταστολή στην άμεση μετεγχειρητική περίοδο, η οποία προκαλείται από οπιοειδή όπως η μορφίνη. Αυτό ισχύει τόσο για άτομα που υποβάλλονται σε χειρουργική επέμβαση καρκίνου όσο και για ανοσοκατεσταλμένους γενικότερα”, δήλωσε ο δρ Beardsley.

Θετικές επιπτώσεις στο ανοσοποιητικό μας

Ο καθηγητής Andrew McLachlan είπε ότι τα ευρήματα παρέχουν νέες γνώσεις για περαιτέρω έρευνα για την αξιολόγηση αυτών των κοινώς χρησιμοποιούμενων φαρμάκων, τα οποία θα μπορούσαν να επαναχρησιμοποιηθούν για να βελτιώσουν τα αποτελέσματα για άτομα που υποβάλλονται σε θεραπεία για μολυσματικές ασθένειες.

“Με την επείγουσα ανάγκη για νέες θεραπείες για την COVID-19 και τη φθίνουσα αποτελεσματικότητα ορισμένων αντιμικροβιακών παραγόντων λόγω αντοχής, τώρα περισσότερο από ποτέ χρειαζόμαστε φάρμακα που μπορούν να διατηρήσουν ή να ενισχύσουν την αποτελεσματικότητα των θεραπειών κατά των λοιμώξεων”, δήλωσε ο καθηγητής McLachlan, διευθυντής και κοσμήτορας της Φαρμακευτικής Σχολής στο πανεπιστήμιο του Σίδνεϊ.

“Τα αποτελέσματα αυτής της ανασκόπησης υποδεικνύουν ότι τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται συνήθως για τον πόνο και τον πυρετό θα πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω ως φθηνές και αποτελεσματικές συμπληρωματικές θεραπείες που επηρεάζουν τις οδούς του ανοσοποιητικού και της φλεγμονής για άτομα που υποβάλλονται σε θεραπεία για λοίμωξη”, πρόσθεσε.

Πηγή: https://scitechdaily.com

φωτό: iStock