Πλακούντας: Όσα θέλετε να ρωτήσετε

Iatropedia
27 Φεβρουαρίου 2014 | 06:00

Μπορεί το τελευταίο καιρό διάσημοι να τρώνε τον πλακούντα αλλά το όργανο αυτό που υφίστανται μόνο στην διάρκεια της εγκυμοσύνης, τρέφει και προστατεύει το έμβρυο. Ο ρόλς του είναι πολύ σημαντικός αφού παρέχει στο έμβρυο το οξυγόνο και τις θρεπτικές ουσίες, που αντλεί από το αίμα της μητέρας και απομακρύνει από το έμβρυο τα απόβλητά του, δηλαδή διοξείδιο του άνθρακα και άλλες άχρηστες ουσίες. Ποιος είναι ο ρόλος του πλακούντα; Τι συμβαίνει στην αποκόλληση και πόσο επικίνδυνη είνια για το έμβρυο; Διαβάστε στο επιστημονικό άρθρο που ακολουθεί όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τον πλακούντα.

Του Θεόδωρου Κολλάρου Γυναικολόγου

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Ο ΠΛΑΚΟΥΝΤΑΣ;

Ο πλακούντας είναι η ανατομική μονάδα που συνδέει το έμβρυο με την μητέρα. Είναι ένας εκπληκτικός μηχανισμός προσκολλημένος στη μήτρα που παρέχει στο έμβρυο το οξυγόνο και τις θρεπτικές ουσίες, που αντλεί από το αίμα της μητέρας και απομακρύνει από το έμβρυο τα απόβλητά του, δηλαδή διοξείδιο του άνθρακα και άλλες άχρηστες ουσίες.

Η ανταλλαγή αυτή συντελείται με τέλειο τρόπο μέσω του ομφάλιου λώρου και μάλιστα χωρίς να αναμειγνύεται ποτέ το αίμα το της μητέρας με του μωρού! Ο πλακούντας λειτουργεί επίσης σαν φίλτρο, γιατί εμποδίζει τα μικρόβια και τα βακτηρίδια να τον διαπεράσουν και να μολύνουν το μωρό, αλλά όχι τα φάρμακα, το αλκοόλ, το τσιγάρο και άλλες επιβλαβείς ουσίες.

Η όψη του μοιάζει με συκώτι και αποτελείται από δύο πλευρές, την μητρική όπου και προσκολλάται πάνω στην μήτρα και την εμβρυική από όπου υπάρχει η εκβολή του ομφάλιου λώρου και των υμένων (άμνοιο).

Η θέση του πλακούντα καθορίζεται μετά τις 16-20 εβδομάδες εγκυμοσύνης και μπορεί να καταλαμβάνει μέρος του πρόσθιου ή του οπίσθιου τμήματος της μήτρας. Τμήμα του πυθμένα αυτής ή ακόμα και να βρίσκεται χαμηλότερα, εφαπτόμενος ή και καλύπτοντας μέρος του τραχηλικού στομίου.

ΠΡΟΔΡΟΜΙΚΟΣ ΠΛΑΚΟΥΝΤΑΣ

Είναι ο πλακούντας που αναπτύσσεται στο χαμηλότερο σημείο της μήτρας και καλύπτει κάποιο μέρος η και ολόκληρο τον τράχηλο με αποτέλεσμα να εμποδίσει το μωρό να περάσει από εκεί στη διάρκεια του τοκετού. αν συνοδευτεί από αιμορραγία και είναι σε μεγάλη ποσότητα ακολουθεί, επείγουσα καισαρική. Αν όχι, κρίνεται η κατάσταση από τον γιατρό και συστήνετε ξεκούραση και θεραπεία στη μητέρα. Πολλές φορές ο πλακούντας ανεβαίνει και παίρνει θέση χωρίς να χρειαστεί κάτι ιδιαίτερο.

Ο πλακούντας αυτός χωρίζεται σε 4 κατηγορίες:

ΧΑΜΗΛΗ ΠΡΟΣΦΥΣΗ- ο πλακούντας βρίσκεται χαμηλά στη μήτρα.

ΠΑΡΑΧΕΙΛΙΟΣ- ο πλακούντας φτάνει στον τράχηλο αλλά δεν τον φράζει.

ΕΠΙΧΕΙΛΙΟΣ- ο πλακούντας καλύπτει τον τράχηλο αλλά αυτός διαστέλλεται και δε καλύπτεται πλήρως.

ΕΠΙΠΩΜΑΤΙΚΟΣ- ο πλακούντας καλύπτει τελείως τον τράχηλο και τον φράζει. Η κύρια εργασία του πλακούντα είναι η μεταφορά θρεπτικών συστατικών, οξυγόνου και αποβλήτων από την μητέρα προς το μωρό και αντίστροφα. Ο πλακούντας και οι χοριακές λάχνες από τις οποίες αποτελείτε είναι οι πνεύμονες, τα νεφρά και το πεπτικό σύστημα του μωρού σας.

ΑΠΟΚΟΛΛΗΣΗ ΠΛΑΚΟΥΝΤΑ

Η αποκόλληση πλακούντα μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε στάδιο της εγκυμοσύνης. Πρόκειται για ένα μικρό ή μεγάλο μέρος του πλακούντα που ''ξεκολλάει'' από τη μήτρα. Σε μια μικρή αποκόλληση τα συμπτώματα μπορεί να ναι από απλά πονάκια μέχρι και εμφάνιση μικρής ποσότητας αίματος στη μητέρα.

Πιο συνηθισμένη αιτία μιας αποκόλλησης είναι η προεκλαψία. Στο πρώτο στάδιο εγκυμοσύνης όμως οι λόγοι ποικίλουν και δεν είναι επιβεβαιωμενοι. Μπορεί ας πούμε να φταίει η έντονη κούραση που έχει υποστεί η μητέρα στους πρώτους μήνες εγκυμοσύνης, όπου είναι σημαντικοί γιατί είναι η περίοδος που δημιουργείται ο πλακούντας και ξεκινά τη λειτουργία του.

Τα αγόρια έχουν πλακούντες ικανότερους στην άντληση θρεπτικών συστατικών αλλά με μικρότερη αποθηκευτική ικανότητα. Αυτό τους επιτρέπει να αυξάνονται ταχύτερα (έχει διαπιστωθεί ότι για οποιοδήποτε μέγεθος πλακούντα, το αρσενικό έμβρυο είναι μεγαλύτερο από το θηλυκό), αλλά τα καθιστά περισσότερο εκτεθειμένα στη μακροχρόνια έλλειψη τροφής.

Οι διαφορές στον πλακούντα μεταξύ των εμβρύων διαφορετικού φύλου αντικατοπτρίζουν διαφορετική ανταπόκριση στην πληροφορία που παίρνει το έμβρυο σχετικά με τη μητρική διατροφή. Τα αγόρια φαίνεται ότι βασίζουν την ανάπτυξή τους στην πληροφορία που αφορά τη διατροφή της μητέρας κατά την κύηση, ενώ τα κορίτσια στον μεταβολισμό της και στη διατροφή της σε όλη τη διάρκεια της ζωής της. Να λοιπόν πώς εξηγείται η μεγαλύτερη ευαισθησία των ανδρών στην υπέρταση.

Έχει παρατηρηθεί ότι τα μωρά που γεννιούνται λιποβαρή διαθέτουν ως και τρεις φορές λιγότερους νεφρώνες σε σχέση με εκείνα κανονικού βάρους. Αυτό σημαίνει ότι λιγότεροι νεφρώνες καλούνται να εργαστούν σκληρότερα προκειμένου να διατηρηθεί η ομοιόσταση του οργανισμού και ότι αυτό έχει συνέπεια τη γρηγορότερη καταπόνησή τους και την αύξηση της αρτηριακής πίεσης, η οποία με τη σειρά της καταπονεί περισσότερο τους νεφρώνες, ανοίγοντας έτσι έναν φαύλο κύκλο.

Το φαινόμενο παρατηρείται περισσότερο στα αγόρια, καθώς αυτά τείνουν να δίνουν προτεραιότητα στην αύξηση του εγκεφάλου τους και όχι στα όργανα της κοιλιακής χώρας. Έτσι, αν η μητέρα υποσιτιστεί κατά τη διάρκεια της κρίσιμης περιόδου σχηματισμού των νεφρώνων, τα αρσενικά έμβρυα έχουν περισσότερες πιθανότητες να καταλήξουν υπερτασικοί ενήλικοι σε σχέση με τα θηλυκά.