Ποιες παθήσεις των ματιών επιδεινώνονται, αν δεν φοράτε γυαλιά ηλίου

Όλοι ξέρουμε πως πρέπει να προστατεύουμε τα μάτια μας από την υπεριώδη ακτινοβολία (UV) του ηλίου, αλλά αν πάσχετε από ορισμένες οφθαλμοπάθειες έχετε έναν λόγο παραπάνω να φοράτε καλής ποιότητας, απορροφητικά γυαλιά ηλίου. Και αυτό διότι η UV μπορεί να επιταχύνει την εξέλιξη παθήσεων που κυμαίνονται από το γλαύκωμα μέχρι την πρεσβυωπία!

Όπως εξηγεί ο χειρουργός-οφθαλμίατρος Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, η παρατεταμένη έκθεση στην UV προκαλεί πολλές αλλοιώσεις στα μάτια.

Επηρεάζει, λ.χ., τις πρωτεΐνες του φυσικού φακού του οφθαλμού, οδηγώντας μακροπρόθεσμα στο θόλωμά του και στον καταρράκτη. Δημιουργεί επίσης αλλαγές στο DNΑ των κυττάρων του δέρματος στα βλέφαρα, αυξάνοντας τον κίνδυνο βασικοκυτταρικού και ακανθοκυτταρικού καρκινώματος. Μπορεί ακόμα:

• Να ανοίξει τον δρόμο στην ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας
• Να προκαλέσει πτερύγιο
• Να οδηγήσει στην φωτοκερατίτιδα (είναι σαν ηλιακό έγκαυμα στον κερατοειδή χιτώνα του ματιού)

Ωστόσο και μετά την ανάπτυξη αυτών ή άλλων οφθαλμοπαθειών είναι απαραίτητη η καθημερινή χρήση προστατευτικών γυαλιών ηλίου. Κλασικό παράδειγμα αποτελεί ο καταρράκτης. Αν έχετε διαγνωστεί με αυτόν, η εξέλιξή του θα επιβραδυνθεί εάν έστω και τώρα προστατεύσετε τα μάτια σας από την UV.

Όταν εξ άλλου φτάσετε στο σημείο να χειρουργηθείτε, ο οφθαλμίατρος θα σας συστήσει να φοράτε για αρκετό καιρό γυαλιά ηλίου. Και αυτό παρότι οι σύγχρονοι ενδοφακοί, που αντικαθιστούν τους θολωμένους, έχουν ειδική προστασία έναντι της UV (οι παλαιού τύπου δεν ήταν τόσο προστατευτικοί).

Το γλαύκωμα

Τα γυαλιά ηλίου είναι απαραίτητα και σε όσους έχουν διαγνωστεί με γλαύκωμα. Αυτό προκαλεί αυξημένη ευαισθησία στο φως (φωτοφοβία), λόγω της αυξημένης πίεσης στο εσωτερικό των ματιών (ενδοφθάλμια πίεση). Η φωτοφοβία δεν επιτρέπει στους ασθενείς να βλέπουν καθαρά τα φωτεινά αντικείμενα.

Ιδιαίτερη ενοχλητική για τους πάσχοντες είναι η αυξημένη αντηλιά από επιφάνειες όπως το γυαλί, η άμμος, το νερό ή τα λευκά πεζοδρόμια. Τα βράδια μπορεί να είναι πολύ λαμπερά  τα φώτα από τις λάμπες αλογόνου στον δρόμο.

Επιπλέον, μερικά φάρμακα για το γλαύκωμα προκαλούν συστολή στην κόρη του ματιού, εντείνοντας τα προβλήματα με τα λαμπερά φώτα. Τα γυαλιά ηλίου μπορούν να προσφέρουν πολλά στους ασθενείς, καθώς:

• Επιβραδύνουν την εξέλιξη των συμπτωμάτων του γλαυκώματος
• Μειώνουν την ενοχλητική λάμψη
• Βοηθούν τους ασθενείς να βλέπουν πιο καθαρά – μερικές φορές ακόμα και το βράδυ, όταν τα φώτα στους δρόμους είναι πολύ ενοχλητικά

Η εκφύλιση της ωχράς

Τα μάτια χρειάζονται προστασία από την περαιτέρω έκθεση στην UV και μετά τη διάγνωση της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Με την κατάλληλη θεραπεία πολλοί ασθενείς μειώνουν για πολλά χρόνια τον κίνδυνο να υποστούν σημαντική απώλεια της όρασης. Άλλοι όμως παρουσιάζουν επιδείνωση και απώλεια όρασης μέσα σε 10 χρόνια από τη διάγνωση.

Σημαντικό τμήμα της κατάλληλης θεραπείας είναι η καθημερινή προστασία των ματιών από την UV, ανεξάρτητα από την εποχή του χρόνου. Οι ασθενείς πρέπει πάντοτε να φορούν γυαλιά ηλίου όταν βρίσκονται σε υπαίθριους χώρους, για να προστατεύουν όχι μόνο τον αμφιβληστροειδή και την ωχρά κηλίδα τους, αλλά γενικότερα τα μάτια τους.

Τα καλύτερα γι’ αυτούς είναι τα μεγάλα, καλής ποιότητας γυαλιά ηλίου που παρέχουν 100% προστασία από την UVA και την UVB.

Η πρεσβυωπία

«Ακόμα και για την πρεσβυωπία έχουν αρχίσει να αναδύονται κάποιες θεωρίες που την συσχετίζουν με την έκθεση στην UV», τονίζει ο κ. Κανελλόπουλος. «Έχει παρατηρηθεί π.χ. ότι τείνει να εκδηλώνεται σε πιο μικρή ηλικία σε όσους ζουν πιο κοντά στον ισημερινό».

Ενδεικτικά, η μέση ηλικία έναρξής της στην Ινδία είναι τα 37 χρόνια! Στην Αγγλία, όμως, που βρίσκεται πολύ πιο μακριά από τον ισημερινό είναι τα 43 χρόνια. Η διαφορά εκτιμάται ότι οφείλεται στην αυξημένη έκθεση στην UV και στις υψηλότερες θερμοκρασίες που επικρατούν στην Ινδία.

Τι πρέπει επομένως να κάνετε; Η λύση είναι η συνεχής χρήση γυαλιών ηλίου στους υπαίθριους χώρους και η αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο κατά τις μεσημβρινές ώρες. Απαραίτητο είναι ακόμα ένα καπέλο με φαρδύ γείσο για να σκιάζονται καλύτερα τα μάτια.

Και βεβαίως «καλό είναι να μην φοράμε επί σειρά ετών τα ίδια γυαλιά ηλίου, διότι τα ειδικά φίλτρα με τα οποία επιστρώνονται για να απορροφούν την UV, χάνουν με το πέρασμα του χρόνου την προστατευτική δράση τους», τονίζει ο καθηγητής. «Αν λοιπόν κυκλοφορείτε καθημερινά για μερικές ώρες σε υπαίθριους χώρους, καλό είναι να τα αλλάζετε κάθε περίπου δύο χρόνια».

Φωτογραφία: iStock