Πολλαπλό μυέλωμα: Τι είναι, πρόγνωση επιβίωσης και ποιο είναι συνήθως το πρώτο σύμπτωμα

Μιχάλης Θερμόπουλος
20 Δεκεμβρίου 2022 | 11:30

Το πολλαπλό μυέλωμα είναι ένας σπάνιος καρκίνος του αίματος που επηρεάζει τα κύτταρα πλάσματός σας. Τα πλασματοκύτταρα είναι λευκά αιμοσφαίρια και μέρος του ανοσοποιητικού συστήματος και παράγουν αντισώματα. Αυτά τα αντισώματα (ανοσοσφαιρίνες), βοηθούν στην καταπολέμηση κάποιας μόλυνσης.

Το πολλαπλό μυέλωμα συμβαίνει όταν τα υγιή κύτταρα μετατρέπονται σε μη φυσιολογικά, που πολλαπλασιάζονται και παράγουν αντιστοίχως μη φυσιολογικά αντισώματα (πρωτεΐνες Μ). Αυτή η αλλαγή ξεκινά ένα ντόμινο προβλημάτων που μπορεί να επηρεάσουν τα οστά, τους νεφρούς και την ικανότητα του σώματός σας να παράγει υγιή ερυθρά και λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια.

Μερικοί έχουν πολλαπλό μυέλωμα χωρίς συμπτώματα, αλλά οι εξετάσεις αίματος δείχνουν σημάδια καταστάσεων που μπορεί να γίνουν πολλαπλό μυέλωμα. Σε αυτήν την περίπτωση, οι γιατροί μπορεί να συστήσουν προσεκτική αναμονή ή παρακολούθηση της συνολικής υγείας σας αντί για εκκίνηση θεραπείας. Άλλωστε, δεν μπορούν να θεραπεύσουν το πολλαπλό μυέλωμα, αλλά μπορούν να θεραπεύσουν σχετικές καταστάσεις και συμπτώματα και να επιβραδύνουν την εξέλιξή του.

Είναι το πολλαπλό μυέλωμα μια θανατηφόρα νόσος;

Δεν υπάρχει γνωστή θεραπεία για το πολλαπλό μυέλωμα. Οι γιατροί παρέχουν θεραπείες για να βοηθήσουν τους ασθενείς να ζήσουν όσο το δυνατόν περισσότερο με όσο καλύτερη ποιότητα ζωής είναι εφικτό. Υπάρχει όμως πιθανότητα και για παρατεταμένη ύφεση. Η ύφεση είναι το χρονικό διάστημα μετά τη θεραπεία όπου δεν υπαρχουν συμπτώματα πολλαπλού μυελώματος.

Ποιο είναι το προσδόκιμο ζωής για κάποιον με πολλαπλό μυέλωμα

Μερικοί ασθενείς ζουν 10 χρόνια ή περισσότερο με πολλαπλό μυέλωμα. Όπως συμβαίνει με τους περισσότερους τύπους καρκίνου, η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία βοηθούν στην μεγαλύτερη επιβίωση. Σε αυτή την περίπτωση, το 78% των ατόμων που έχουν μεμονωμένο πλασματοκύττωμα είναι ζωντανοί πέντε χρόνια μετά τη διάγνωση. Το συνολικό ποσοστό πενταετούς επιβίωσης για άτομα με πολλαπλό μυέλωμα κυμαίνεται από 40% έως 82%.

Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι τέτοια στατιστικά είναι μέσοι όροι που δεν λαμβάνουν υπόψη παράγοντες, όπως η ηλικία και η συνολική υγεία.

Ποια είναι τα συμπτώματα του πολλαπλού μυελώματος

Το πολλαπλό μυέλωμα προκαλεί πολλά συμπτώματα, αλλά ο πόνος στα οστά είναι συχνά το πρώτο σύμπτωμα που παρατηρούν οι ασθενείς. Άλλα συμπτώματα είναι:

Αδυναμία ή/και μια αίσθηση μουδιάσματος στα χέρια και τα πόδια: Το πολλαπλό μυέλωμα μπορεί να επηρεάσει τα οστά στη σπονδυλική στήλη, προκαλώντας την κατάρρευση και πίεση του νωτιαίου μυελού.
Έντονη κόπωση: Αισθάνεστε τόσο κουρασμένοι που δεν μπορείτε να διαχειριστείτε τις καθημερινές δραστηριότητες. Αυτά είναι σημάδια αναιμίας.
Ναυτία και έμετος: Αυτό μπορεί να είναι σημάδι υπερασβεστιαιμίας.
Δεν έχετε όρεξη ή/και διψάτε περισσότερο από το συνηθισμένο: Και αυτά μπορεί να είναι σημάδια υπερασβεστιαιμίας.
Ανεξήγητη απώλεια βάρους
Ανεξήγητος πυρετός: Αυτό μπορεί να είναι σύμπτωμα βακτηριακής λοίμωξης.
Μελανιάζετε ή αιμορραγείτε πιο εύκολα: Αυτό μπορεί να είναι ένα σημάδι ότι τα μη φυσιολογικά κύτταρα πλάσματος εμποδίζουν το σώμα σας να παράγει αρκετά αιμοπετάλια. Τα αιμοπετάλια βοηθούν το αίμα σας να πήξει.
Αίσθημα σύγχυσης ή “ομίχλης εγκεφάλου”

Πώς παθαίνει κανείς πολλαπλό μυέλωμα;

Οι γιατροί και οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι τι προκαλεί το πολλαπλό μυέλωμα. Ορισμένες πιθανές αιτίες που διερευνούν είναι:

Γενετικές μεταλλάξεις: Οι ερευνητές διερευνούν την συσχέτιση μεταξύ της μετάλλαξης ή της αλλαγής του ογκογονιδίου (κύτταρα που προάγουν την ανάπτυξη) και του πολλαπλού μυελώματος. Βρήκαν επίσης ότι οι περισσότεροι ασθενείς δεν έχουν όλα τα κομμάτια ενός συγκεκριμένου χρωμοσώματος.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες: Ορισμένες μελέτες δείχνουν πιθανές συνδέσεις μεταξύ του πολλαπλού μυελώματος και της έκθεσης σε ακτινοβολία, χημικές ουσίες σε φυτοφάρμακα και λιπάσματα.
Υποκείμενη φλεγμονώδης νόσος: Παραδείγματα περιλαμβάνουν καρδιακές παθήσεις, διαβήτη τύπου 2 και ρευματοειδή αρθρίτιδα.
Παχυσαρκία

Πώς επηρεάζει το πολλαπλό μυέλωμα το σώμα μου;

Μερικοί ασθενείς δεν έχουν συμπτώματα, αλλά οι εξετάσεις δείχνουν ότι έχουν καταστάσεις που μπορεί να γίνουν πολλαπλό μυέλωμα.

Για παράδειγμα, μια βιοψία μυελού των οστών μπορεί να δείξει μη φυσιολογικά κύτταρα πλάσματος και γενετικές μεταλλάξεις. Αυτό θα μπορούσε να σημαίνει ότι έχετε μια πρώιμη, προκαρκινική μορφή πολλαπλού μυελώματος. Ομοίως, οι εξετάσεις αίματος και ούρων μπορεί να δείξουν πρωτεΐνες που παράγονται από μη φυσιολογικά κύτταρα πλάσματος.

Τα συμπτώματα πολλαπλού μυελώματος αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου και μπορεί να μοιάζουν με άλλες ιατρικές καταστάσεις ή ασθένειες.

Καταστάσεις και ιατρικά ζητήματα που συνδέονται με το πολλαπλό μυέλωμα:

Νόσος	Αιτία
Αναιμία	Δεν έχετε αρκετά ερυθρά αιμοσφαίρια επειδή ο πολλαπλασιασμός των μη φυσιολογικών κυττάρων πλάσματος δεν αφήνει χώρο για τα ερυθρά αιμοσφαίρια
Βακτηριακή λοίμωξη, ιδιαίτερα πνευμονία	Όπως συμβαίνει και με τα ερυθρά αιμοσφαίρια, έτσι και τα μη φυσιολογικά κύτταρα πλάσματος πολλαπλασιάζονται και «επικρατούν» των υγιών λευκών αιμοσφαιρίων
Θρομβοπενία	Δεν έχετε αρκετά αιμοπετάλια, επειδή τα μη φυσιολογικά κύτταρα πλάσματος παραγκωνίζουν αυτά τα αιμοπετάλια και εμποδίζουν τον μυελό των οστών να παράγει αρκετά αιμοπετάλια
Πόνος και κατάγματα οστών	Πόνος ή/και κατάγματα οστών μπορεί να συμβούν εάν τα μη φυσιολογικά κύτταρα πλάσματος καταστρέψουν τον οστικό ιστό
Προβλήματα στους νεφρούς/νεφρική ανεπάρκεια	Τα νεφρά σας φιλτράρουν τα απόβλητα και τις τοξίνες. Τα μη φυσιολογικά κύτταρα πλάσματος παράγουν πρωτεΐνες Μ που εμποδίζουν τη διαδικασία φιλτραρίσματος και βλάπτουν τα νεφρά σας
Αμυλοείδωση	Αυτή η ασθένεια συμβαίνει όταν μη φυσιολογικές πρωτεΐνες (πρωτεΐνες αμυλοειδούς) συσσωρεύονται στα όργανά σας
Υπερασβεστιαιμία	Αυτή η κατάσταση συμβαίνει όταν τα κατεστραμμένα ή εξασθενημένα οστά απελευθερώνουν πάρα πολύ ασβέστιο στην κυκλοφορία του αίματός σας
Σύνδρομο υπεριξώδους	Οι πρωτεΐνες Μ (παράγονται από μη φυσιολογικά κύτταρα πλάσματος) πυκνώνουν το αίμα. Η καρδιά πρέπει να εργαστεί σκληρότερα για να αντλήσει αίμα
Κρυοσφαιριναιμία	Το πολλαπλό μυέλωμα μπορεί να κάνει τις πρωτεΐνες στο αίμα σας να συσσωρεύονται όταν κάνει κρύο

Τι θεραπείες υπάρχουν για το πολλαπλό μυέλωμα

Οι γιατροί αντιμετωπίζουν το πολλαπλό μυέλωμα με βάση τα συμπτώματά σας και την έκταση της νόσου σας. Για παράδειγμα, κάποιοι ασθενείς δεν χρειάζονται θεραπεία, αλλά ο γιατρός θα παρακολουθεί στενά τη συνολική υγεία τους. Μπορούν επίσης να αναπτύξουν ένα σχέδιο θεραπείας ώστε να μπορούν να κινηθούν γρήγορα εάν εμφανιστούν συμπτώματα.

Ορισμένες θεραπείες που μπορεί να εφαρμοστούν εάν έχετε συμπτώματα που προκαλούνται από πολλαπλό μυέλωμα είναι:

Φάρμακα για τον πόνο: Οι ασθενείς συχνά έχουν έντονο πόνο στα οστά.
Αντιβιοτικά: Ένα εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερες λοιμώξεις. Τα αντιβιοτικά συμβάλλουν στην εξάλειψη αυτών των λοιμώξεων.
Στεροειδή: Υψηλές δόσεις στεροειδών μπορούν να σκοτώσουν τα καρκινικά κύτταρα και να μειώσουν τη φλεγμονή.
Χημειοθεραπεία: Εφαρμόζεται για να μειωθούν τα μη φυσιολογικά κύτταρα πλάσματος.
Ανοσοθεραπεία: Αυτή η θεραπεία διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα, ώστε να αναπτύσσει περισσότερα κύτταρα που καταπολεμούν τον καρκίνο.
Ακτινοθεραπεία: Αυτή η θεραπεία σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα και μειώνει τους όγκους των οστών.
Μεταμοσχεύσεις βλαστοκυττάρων: Τα βλαστοκύτταρα είναι εξειδικευμένα κύτταρα στον μυελό των οστών ή στο αίμα, τα οποία βοηθούν την παραγωγή υγιών νέων κυττάρων πλάσματος. Οι γιατροί συνήθως συνιστούν μεταμοσχεύσεις βλαστοκυττάρων. Αυτή η θεραπεία αντικαθιστά τα κατεστραμμένα ή ανθυγιεινά βλαστοκύτταρα με υγιή από το σώμα σας. Σπανίως, μπορεί να λάβετε υγιή βλαστοκύτταρα πλάσματος από δότη.