Καθώς οι άνθρωποι, λόγω των πολύμηνων lockdown, περνούν περισσότερο χρόνο μπροστά σε τηλεοράσεις, υπολογιστές και άλλες ψηφιακές οθόνες, παραγγέλνουν περισσότερα γυαλιά με φίλτρο για το μπλε φως.
Εντούτοις δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία ότι τα εν λόγω γυαλιά μειώνουν πραγματικά την κόπωση των ματιών, ή ότι προστατεύουν από τις επιπτώσεις της μπλε ακτινοβολίας του φωτισμού από τις οθόνες.
Οι κατασκευάστριες εταιρείες διαφημίζουν ότι τα γυαλιά με φίλτρο για το μπλε φως μειώνουν την κόπωση των ματιών, βελτιώνουν την ποιότητα του ύπνου και προλαμβάνουν οφθαλμικές παθήσεις.
Αλλά λειτουργούν τα γυαλιά με φίλτρο για το μπλε φως όντως τόσο ευεργετικά για τα μάτια;
Εξαρτάται από το ποιον ρωτάτε…
Επειδή τα γυαλιά αυτά είναι ένα σχετικά νέο προϊόν, δεν υπάρχει πολλή έρευνα για να δοθεί οριστική απάντηση.
Η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (ΑΑΟ) λέει ότι δεν τα χρειάζεστε και δεν συνιστά κανένα είδος ειδικών γυαλιών για χρήστες ηλ. υπολογιστών. Υποστηρίζει ότι το μπλε φως από ψηφιακές συσκευές δεν οδηγεί σε οφθαλμικές παθήσεις και δεν προκαλεί καν οφθαλμικό πόνο. Τα προβλήματα για τα οποία διαμαρτύρονται οι άνθρωποι οφείλονται απλά στην υπερβολική χρήση ψηφιακών συσκευών, λέει η ΑΑΟ.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το Κολλέγιο των Οπτομετρών (College of Optometrists) αναφέρει: “Τα καλύτερα επιστημονικά στοιχεία που διατίθενται σήμερα δεν υποστηρίζουν τη χρήση γυαλιών με φίλτρο για το μπλε φως για τη βελτίωση της οπτικής απόδοσης, την ανακούφιση των συμπτωμάτων της κόπωσης των ματιών ή της οπτικής δυσφορίας, τη βελτίωση της ποιότητας του ύπνου ή διατήρηση της υγείας της ωχράς κηλίδας».
Ωστόσο, ορισμένοι οφθαλμίατροι πιστεύουν ότι έχουν οφέλη:
Ο Γκρεγκ Ρότζερς, επικεφαλής της εταιρείας Eyeworks στην Georgia των ΗΠΑ, λέει ότι… έχει δει τα οφέλη των εν λόγω γυαλιών, στους πελάτες της εταιρείας. Το προσωπικό της εταιρείας ρωτά τον κάθε πελάτη πόσο χρόνο ξοδεύει μπροστά από μια οθόνη καθημερινά. Εάν είναι 6 ώρες ή περισσότερο, συνιστάται κάποιο είδος τεχνικής μείωσης του μπλε φωτός, είτε πρόκειται για γυαλιά είτε για ειδικό φίλτρο οθόνης υπολογιστή.
Το Vision Council, που εκπροσωπεί την οπτική βιομηχανία στις ΗΠΑ, λέει ότι δεν προωθεί μεμονωμένες μάρκες ή προϊόντα και “ενθαρρύνει όλους να κάνουν τη δική τους έρευνα, να μιλήσουν με έναν οφθαλμίατρο και να καθορίσουν τη σωστή λύση γι’ αυτούς και την οικογένειά τους».
Το μπλε φως είναι παντού
Ο άνθρωπος ήταν ανέκαθεν εκτεθειμένος στο μπλε φως πριν καν ξεκινήσει η σύγχρονη ψηφιακή ζωή. Η περισσότερη μπλε ακτινοβολία του φωτός προέρχεται από τον ήλιο. Ωστόσο, συσκευές όπως τηλεοράσεις, smartphone, υπολογιστές και tablet εκπέμπουν το φωτεινότερο, μικρότερου μήκους κύματος (περισσότερο μπλε) φως.
Και λόγω της πανδημίας, κοιτάζουμε αυτές τις συσκευές ακόμη περισσότερο, σύμφωνα με την Vision Direct, η οποία ερεύνησε 2.000 ενήλικες στις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλους 2.000 στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2020, έδειξε ότι οι ενήλικες ξόδευαν κατά μέσο όρο:
- 4 ώρες και 54 λεπτά μπροστά σε υπολογιστή πριν την πανδημία COVID-19, αλλά 5 ώρες και 10 λεπτά μέσα στην πανδημία
- 4 ώρες και 33 λεπτά στο smartphone πριν την πανδημία, αλλά 5 ώρες και 2 λεπτά μετά
- ο χρόνος μπροστά στις οθόνες αυξήθηκε επίσης για παρακολούθηση τηλεόρασης και βιντεοπαιχνίδια
Η δρ. Susan Primo, οπτομετρητής και καθηγήτρια οφθαλμολογίας στο πανεπιστήμιο Emory, συμφωνεί ότι η μέχρι τώρα έρευνα δείχνει ότι η υπερβολική χρήση ψηφιακών συσκευών και όχι το μπλε φως είναι η αιτία για τα προβλήματα στα μάτια. Ωστόσο, ορισμένοι ασθενείς που φορούν γυαλιά με φίλτρο για το μπλε φως αναφέρουν λιγότερη οφθαλμική καταπόνηση, λέει η ίδια. “Αν θέλετε να τα φοράτε και να έχετε κάποια μικρά οφέλη, κάντε το”, λέει.
Η δρ. Primo λέει όμως ότι ενοχλείται από το μάρκετινγκ και τη διαφήμιση για τα εν λόγω γυαλιά, επειδή δεν υποστηρίζονται από την μέχρι στιγμής επιστημονική έρευνα.
“[οι διαφημιζόμενοι] μπορούν να το διατυπώσουν με τέτοιο τρόπο ώστε να φαίνεται ευεργετικό. Μπορούν να πουν ότι αυτό είναι δυνατό. Μπορούν να χρησιμοποιούν λέξεις όπως ‘μπορεί’ και ‘ ενδεχομένως’. Το μάρκετινγκ μπορεί να φτάσει τα πράγματα σε ένα επίπεδο που μπορεί να μην είναι μια καλή πρόταση, να μην βασίζεται σε καλή επιστήμη, μόνο και μόνο για να κάνει τους ανθρώπους να αγοράσουν τέτοια γυαλιά”.
Βοηθούν τα γυαλιά με φίλτρο για το μπλε φως ώστε να κοιμάστε καλύτερα;
Ένα άλλο επιχείρημα υπέρ των εν λόγω γυαλιών είναι ότι σας βοηθούν να κοιμάστε καλύτερα τη νύχτα. Οι ερευνητές συμφωνούν ότι το μπλε φως από συσκευές LED, όπως το smartphone ή ο υπολογιστής, μειώνει την παραγωγή μελατονίνης, της ουσίας που μας φέρνει υπνηλία.
Μια μελέτη του 2017 που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Χιούστον διαπίστωσε ότι οι συμμετέχοντες που φορούσαν γυαλιά με φίλτρο για το μπλε φως έδειξαν περίπου 58% αύξηση στα επίπεδα μελατονίνης κατά τη διάρκεια της νύχτας.
“Τα γυαλιά με φίλτρο για το μπλε φως μπορούν να βελτιώσουν τον ύπνο και να μας βοηθήσουν να συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε τις συσκευές μας για περισσότερες ώρες. Αυτό είναι καλό, επειδή σημαίνει ότι μπορούμε να είμαστε πιο παραγωγικοί τη νύχτα”, δήλωσε η δρ. Lisa Ostrin, καθηγήτρια στο Κολλέγιο Οπτομετρίας του πανεπιστημίου.
Η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας ακολουθεί μια διαφορετική προσέγγιση:
«Δεν χρειάζεται να ξοδέψετε επιπλέον χρήματα σε γυαλιά με φίλτρο για το μπλε φως, ώστε να βελτιώσετε τον ύπνο σας. Απλώς μειώστε τον χρόνο που ξοδεύετε μπροστά σε οθόνες το βράδυ και ρυθμίστε τις συσκευές σε λειτουργία νύχτας», αναφέρει η ΑΑΟ.
Κάντε την χάρη στα μάτια σας και απλά κάντε ένα διάλειμμα από τις οθόνες
Εάν ανησυχείτε για το πώς επηρεάζουν τα μάτια σας οι υπολογιστές και άλλες οθόνες που εκπέμπουν μπλε φως, μπορείτε να βρείτε ανακούφιση και χωρίς ειδικά γυαλιά.
Η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας, το αμερικανικό Συμβούλιο Όρασης και άλλοι οργανισμοί του τομέα υγείας των ματιών συνιστούν μετριοπάθεια στην χρήση οθονών. Οι περισσότεροι ειδικοί συνιστούν την υιοθέτηση του κανόνα 20-6-20. Αυτό σημαίνει ότι κάθε 20 λεπτά, θα κοιτάτε ένα αντικείμενο σε απόσταση τουλάχιστον 6 μέτρων για 20 δευτερόλεπτα.
Η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας συνιστά επίσης να κάνετε αυτά τα βήματα:
- Ρυθμίστε τη θέση σας ή τη θέση του υπολογιστή σας, έτσι ώστε τα μάτια σας να απέχουν περίπου 60 εκατοστά από την οθόνη
- Τοποθετήστε την οθόνη έτσι ώστε να κοιτάτε ελαφρώς προς τα κάτω
- Χρησιμοποιήστε ένα φίλτρο πάνω στην οθόνη για να μειώσετε την αντανάκλαση φωτός
- Εφαρμόστε τεχνητά δάκρυα όταν αισθάνεστε ότι τα μάτια σας ξηραίνονται
- Δώστε προσοχή στον φωτισμό του δωματίου όπου εργάζεστε. Αν χρειάζεται, αυξήστε την αντίθεση στις ρυθμίσεις της οθόνης σας
- Εάν φοράτε φακούς επαφής, κάντε περιοδικά διαλείμματα μερικές μέρες, φορώντας γυαλιά όρασης
Πηγή: https://www.webmd.com, https://www.aao.org
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ
Για τα μάτια σας μόνο: Οι… 500 αποχρώσεις του γκρι!