Ένας σημαντικός αριθμός ηλικιωμένων στις ΗΠΑ εξακολουθεί να παίρνει καθημερινά ασπιρίνη με την ελπίδα να μειώσει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου, παρόλο που η πρακτική αυτή συνιστάται μόνο για ορισμένους ασθενείς υψηλού κινδύνου – και η λήψη της χωρίς τη σύσταση γιατρού μπορεί να έχει σημαντικούς κινδύνους.
Οι καρδιαγγειακές παθήσεις επηρεάζουν την καρδιά και τα αιμοφόρα αγγεία και μερικές φορές μπορεί να οδηγήσουν σε καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό. Τα περισσότερα καρδιακά επεισόδια και εγκεφαλικά συμβαίνουν όταν μια απόφραξη στις αρτηρίες εμποδίζει το αίμα να φτάσει στην καρδιά ή στον εγκέφαλο. Η ασπιρίνη βοηθά στην αραίωση του αίματος, γεγονός που μπορεί να αποτρέψει τον σχηματισμό θρόμβων. Ωστόσο, ακριβώς για τον ίδιο λόγο, επειδή η ασπιρίνη αραιώνει το αίμα, υπάρχει κίνδυνος υπερβολικής αιμορραγίας.
Τα τελευταία χρόνια, η ιατρική και η επιστημονική κοινότητα έχουν συνειδητοποιήσει ότι για πολλούς ασθενείς οι κίνδυνοι από την ασπιρίνη μπορεί να είναι περισσότεροι από τα οφέλη της, ιδίως για ηλικιωμένους και ενήλικες που παίρνουν ήδη στατίνες ή άλλα φάρμακα.
Το Αμερικανικό Κολλέγιο Καρδιολογίας και η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία ενημέρωσαν τις οδηγίες τους το 2019 λέγοντας ότι «η ασπιρίνη θα πρέπει να χρησιμοποιείται σπάνια στη συνήθη πρωτογενή πρόληψη» της αθηροσκληρωτικής καρδιαγγειακής νόσου λόγω έλλειψης καθαρού οφέλους. Η πρωτογενής πρόληψη αναφέρεται σε ασθενείς που δεν έχουν ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου, καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού επεισοδίου και λαμβάνουν ασπιρίνη για να αποτρέψουν την πιθανότητα.
Οι τελικές συστάσεις της Ειδικής Ομάδας Υπηρεσιών Πρόληψης των ΗΠΑ (USPSTF) σχετικά με τη χρήση ασπιρίνης, που εκδόθηκαν το 2022, ήρθαν μετά από χρόνια σύστασης της ασπιρίνης ως προληπτικό μέτρο για την αποτροπή καρδιακής προσβολής και εγκεφαλικού.
Σε ποιες περιπτώσεις συστήνεται η λήψη ασπιρίνης και πότε όχι
Η USPSTF -μία ομάδα ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων που κάνει συστάσεις για να βοηθήσει στην καθοδήγηση των αποφάσεων των γιατρών και οι συστάσεις της επηρεάζουν επίσης τις αποφάσεις αποζημίωσης των ασφαλιστικών εταιρειών- ΔΕΝ ΣΥΣΤΗΝΕΙ πλέον σε ενήλικες 60 ετών και άνω να αρχίσουν να παίρνουν χαμηλή δόση ασπιρίνης για την πρόληψη καρδιακού. Στους δε ενήλικες ηλικίας 40 έως 59 ετών που έχουν 10% ή μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν τη νόσο μέσα στην επόμενη δεκαετία συστήνεται να λαμβάνουν ατομικές αποφάσεις για το εάν θα αρχίσουν να παίρνουν τακτικά μια χαμηλή δόση ασπιρίνης.
Κάποιες πρώτες μελέτες για την ασπιρίνη, που χρονολογούνται από τις δεκαετίες του 1980 και του 1990, είχαν δείξει ότι η λήψη ασπιρίνης βοηθούσε στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων, λέει ο καρδιολόγος Dr Donald Lloyd-Jones, πρώην πρόεδρος της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και πρόεδρος του τμήματος Προληπτικής Ιατρικής του Πανεπιστημίου Northwestern.
«Αλλά σκεφτείτε τι άλλο συνέβαινε εκείνη την εποχή. Δεν χρησιμοποιούσαμε στατίνες σε πάρα πολλούς ασθενείς. Δεν κάναμε καλή δουλειά με τον έλεγχο της αρτηριακής πίεσης. Και έτσι η ασπιρίνη, ως ύστατο δίχτυ ασφαλείας για την πρόληψη καρδιακής προσβολής ή εγκεφαλικού, επειδή αποτρέπει τον σχηματισμό θρόμβων αίματος, είχε χώρο και περιθώριο να δράσει», εξηγεί.
Όμως, καθώς μελετήθηκε πιο προσεκτικά στη συνέχεια και καθώς περισσότεροι ασθενείς με κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου άρχισαν να λαμβάνουν στατίνες για να βοηθήσουν στον έλεγχο της χοληστερόλης τους, κατέστη σαφές ότι οι κίνδυνοι από την ασπιρίνη υπερτερούσαν των οφελών για ορισμένους ασθενείς, συμπληρώνει.
Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι εξακολουθούν να υπάρχουν υποομάδες ανθρώπων για τους οποίους τα οφέλη της ασπιρίνης συνεχίζουν να υπερτερούν των κινδύνων και αυτό πρέπει να λαμβάνεται επίσης υπόψη. Μεταξύ αυτών, τονίζει, είναι όσοι έχουν υποστεί έμφραγμα ή εγκεφαλικό ή που έχουν στεντ.
Η ισχύουσα σύσταση της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας είναι ότι κανείς δεν πρέπει να λαμβάνει καθημερινά χαμηλή δόση ασπιρίνης χωρίς να μιλήσει πρώτα με τον γιατρό του, ειδικά εάν έχει δυσανεξία στην ασπιρίνη, εάν κινδυνεύει από γαστρεντερική αιμορραγία ή αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο, εάν πίνει τακτικά αλκοόλ, εάν υποβάλλεται σε οποιαδήποτε απλή ιατρική ή οδοντιατρική διαδικασία ή είναι άνω των 70 ετών. Για άτομα που έχουν υποστεί καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό, οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να θέλουν, ωστόσο, να πάρουν ασπιρίνη για να βοηθήσουν στην πρόληψη άλλου συμβάντος.
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Απώλεια βάρους: Έρχονται νέα φάρμακα αδυνατίσματος, με λιγότερες παρενέργειες
Λευκή και καστανή ζάχαρη: Είναι η μία πιο υγιεινή από την άλλη;
Συσσώρευση τροφίμων (food hoarding): Πού μπορεί να οφείλεται το σύνδρομο της Κατοχής