Πολύποδες στη χολή: Πώς αναπτύσσονται και πώς αντιμετωπίζονται

Πολλοί ενήλικες παρουσιάζουν πολύποδες στην χοληδόχο κύστη, οι οποίοι συνήθως είναι καλοήθεις αλλά μπορεί να χρειασθεί να αφαιρεθούν.

Η χοληδόχος κύστη είναι ένα μικρό όργανο που βρίσκεται κάτω από το ήπαρ, στο δεξιό άνω τμήμα (τεταρτημόριο) της κοιλιάς. Λειτουργεί ως αποθηκευτικός χώρος για τη χολή – μια ουσία με πρασινωπό χρώμα που παράγεται από το ήπαρ και συμμετέχει στην πέψη των τροφών, ιδίως των λιπαρών.

Οι πολύποδες στη χολή, όπως συνήθως τους αποκαλούν οι ασθενείς, είναι διαφορετικοί σε κάθε ασθενή και έτσι μπορεί να χρειασθούν ή όχι θεραπεία. Ο κ. Αλέξανδρος Δαρώμ, διευθυντής Χειρουργός στο Metropolitan Hospital απαντά στα κυριότερα ερωτήματα γι’ αυτούς και τον τρόπο αντιμετώπισής τους.

Τι είναι οι πολύποδες χοληδόχου κύστης;

Οι πολύποδες χοληδόχου κύστης είναι βλεννογονικές προσεκβολές, οι οποίες προβάλλουν μέσα στο τοίχωμα της χοληδόχου κύστης. Δομικά σχηματίζονται είτε από υπερπλασία (δηλαδή αύξηση του μεγέθους των κυττάρων του ίδιου του οργάνου), είτε από εναπόθεση χοληστερόλης στα τοιχώματα της χοληδόχου κύστης.

Οι πολύποδες είναι συνήθως καλοήθεις. Συχνά ανακαλύπτονται κατά τύχη, στη διάρκεια ενός απλού υπερηχογραφήματος στην κοιλιά. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι πολύποδες χοληδόχου κύστης μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα υγείας, όπως:

• Απόφραξη του αυλού της χοληδόχου κύστης
• Πόνο στην περιοχή της
• Σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο.

Η συχνότητα εμφάνισης πολυπόδων στη χοληδόχο κύστη στο γενικό πληθυσμό κυμαίνεται μεταξύ 1% και 7%..

Ποια είναι τα συχνότερα είδη πολυπόδων χολής;

Τα συχνότερα είδη πολυπόδων χολής είναι:

• Οι χοληστερινικοί πολύποδες (60% του συνόλου)
• Τα αδενομυώματα (25%)
• Οι φλεγμονώδεις πολύποδες (10%)
• Τα αδενώματα (5%)

Πού οφείλονται οι πολύποδες χολής;

Ορισμένοι παράγοντες που θεωρούνται υπεύθυνοι για την πάθηση είναι:

• Η ηλικία
• Η παχυσαρκία
• Η κληρονομική προδιάθεση
• Ο σακχαρώδης διαβήτης

Ένας σημαντικός προδιαθεσικός παράγοντας για την εμφάνιση ενός κακοήθους πολύποδα χοληδόχου κύστης αποτελεί η μεγάλου (κυρίως) μεγέθους πέτρα (χολόλιθος) που παραμένει για χρόνια και προκαλεί χρόνιο ερεθισμό του εσωτερικού τοιχώματος της χοληδόχου κύστης.

Ποια είναι τα συμπτώματα των πολυπόδων χολής;

Οι μικροί σε μέγεθος πολύποδες χοληδόχου κύστης είναι σχεδόν πάντα ασυμπτωματικοί και δεν προκαλούν καμία ενόχληση. Έχουν μια «ύπουλη» διαδρομή για μεγάλο χρονικό διάστημα, έως ότου μεγαλώσουν τόσο ώστε να προκαλέσουν φαινόμενα απόφραξης του αυλού της χοληδόχου κύστης με συμπτώματα όπως:

• Έντονος μεταγευματικός μετεωρισμός (φούσκωμα στην κοιλιά) με ή χωρίς
• Πόνος κυρίως στο επιγάστριο και στο δεξιό υποχόνδριο (δεξιά κάτω από τα πλευρά) με ή χωρίς
• Συνοδός ναυτία και έμετος

Πώς γίνεται η διάγνωση;

Το υπερηχογράφημα είναι η πιο συνηθισμένη μέθοδος για τον εντοπισμό των πολυπόδων χοληδόχου κύστης.

Αν παρατηρηθούν πολύποδες, ο γιατρός θα αξιολογήσει την κατάσταση και θα συζητήσει τον κατάλληλο τρόπο διαχείρισης. Αυτός μπορεί να συμπεριλαμβάνει:

• Παρακολούθηση της κατάστασης
• Αφαίρεση της χοληδόχου κύστης ή
• Διενέργεια άλλων ιατρικών εξετάσεων, αναλόγως με τη σοβαρότητα του θέματος

Πόσο επικίνδυνοι είναι οι πολύποδες χοληδόχου κύστης;

Συνήθως οι πολύποδες χοληδόχου κύστης δεν είναι επικίνδυνοι. Όταν έχουν μέγεθος κάτω από 6-7 χιλιοστά, θεωρούνται ακίνδυνοι. Ωστόσο, η επικινδυνότητα σχετίζεται κυρίως με το μέγεθος και τον χρόνο διπλασιασμού του μεγέθους τους. Ρόλο παίζουν και χαρακτηριστικά, όπως:

• Η ηλικία του ασθενούς (αν είναι πάνω από 50 ετών)
• Αν ο πολύποδας συνυπάρχει με πρωτοπαθή σκληρυντική χολαγγειίτιδα
• Αν το εστιακό πάχος του τοιχώματος είναι πάνω από 4 χιλιοστά

Γι’ αυτόν το λόγο, ακόμη και οι πολύ μικροί πολύποδες πρέπει υποχρεωτικά να ελέγχονται με υπέρηχο σε τακτά χρονικά διαστήματα. Αν διαπιστωθεί ότι μεγαλώνουν, ιδίως όταν αυξάνεται το μέγεθός τους με ρυθμό άνω των 2 χιλιοστών ανά εξάμηνο, χρειάζονται άμεσα χειρουργική αντιμετώπιση.

Πότε αφαιρούνται χειρουργικά;

Η αφαίρεση ενός χολικού πολύποδα προσδιορίζεται κυρίως από το μέγεθος και τη σύστασή του. Ειδικότερα:

• Όταν ο πολύποδας έχει διάμετρο 20 χιλιοστά, αυξάνεται σημαντικά ο κίνδυνος κακοήθειας. Επομένως απαιτείται άμεση χολοκυστεκτομή
• Για πολύποδες με διάμετρο από 7 έως 20 χιλιοστά, συνιστάται χολοκυστεκτομή, διότι θεωρούνται ως δυνητικά κακοήθεις.
• Οι πολύποδες με διάμετρο μέχρι 7 χιλιοστά συνήθως είναι καλοήθεις και δεν απαιτείται η αφαίρεσή τους.

Όπως, όμως, προαναφέρθηκε, είναι απαραίτητος ο επαναληπτικός έλεγχος με υπερηχογράφημα. Ο έλεγχος αυτός γίνεται ανά εξάμηνο για τα πρώτα δύο έτη από την διάγνωσή τους και ύστερα ανά έτος.

Με ποια χειρουργική μέθοδο αντιμετωπίζονται οι πολύποδες χοληδόχου κύστης;

Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή (αφαίρεση χοληδόχου κύστης λαπαροσκοπικά), αποτελεί μια εξαιρετικά ασφαλή διαδικασία. Η επέμβαση γίνεται πάντα υπό γενική αναισθησία. Ο χειρουργός χρησιμοποιεί μικρή κάμερα και εξειδικευμένα εργαλεία για να αποκολλήσει και να αφαιρέσει τη χοληδόχο κύστη μέσω μικρών οπών.

Μεταξύ των πλεονεκτημάτων της λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής, ξεχωρίζει η άνευ πόνου μετεγχειρητική πορεία του ασθενούς. Συγκεκριμένα:

• Ο ασθενής χρειάζεται νοσηλεία για 24 ώρες (ή και λιγότερο)
• Είναι σε θέση να κινηθεί αμέσως μετά την επέμβαση
• Μπορεί να τραφεί αμέσως το ίδιο βράδυ με ένα ελαφρύ, μη λιπαρό γεύμα
• Επιστρέφει στην καθημερινή του ζωή σε περίπου 3 ημέρες
• Δεν υφίσταται μετεγχειρητικό πόνο
• Δεν υπάρχουν διατροφικοί περιορισμοί, εκτός από μια ειδική διατροφή τις πρώτες δύο εβδομάδες

Φωτογραφία: iStock