Η αγγειοπλαστική για τη θεραπεία της στεφανιαίας νόσου είναι μία από τις πιο συχνές καρδιολογικές επεμβάσεις. Γίνεται για να διανοιχθούν τα σημεία στένωσης των στεφανιαίων αρτηριών και να αποκατασταθεί η ροή του αίματος. Όταν, όμως, οι αρτηρίες έχουν σημαντική ασβέστωση στο τοίχωμά τους, η αγγειοπλαστική μετατρέπεται σε πρόκληση για τον επεμβατικό καρδιολόγο.
Η ασβέστωση είναι η σταδιακή συσσώρευση ασβεστίου σε κάποιο όργανο ή ιστό. Η αγγειοπλαστική σε στεφανιαίες αρτηρίες με σημαντική ασβέστωση χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη τεχνική δυσκολία. Επιπλέον, οι επεμβάσεις αυτές έχουν:
- Χαμηλότερο ποσοστό επιτυχίας
- Υψηλότερο ποσοστό διεπεμβατικών επιπλοκών
- Χειρότερη απώτερη έκβαση
Η δυσμενής αυτή πρόγνωση οφείλεται στο υψηλότερο ποσοστό θρόμβωσης και επαναστένωσης στα ειδικά ελάσματα (stents) που τοποθετούνται για να παραμείνει ανοιχτή η στεφανιαία αρτηρία.
Όπως αναφέρει ο επεμβατικός καρδιολόγος κ. Διονύσιος Αχτύπης, διευθυντής της Β’ Καρδιολογικής Κλινικής του Metropolitan General, ο κυριότερος λόγος για τα προβλήματα στις επεμβάσεις αυτές είναι η κακή διαστολή της σκληρής αθηρωματικής πλάκας από τα συμβατικά μπαλόνια αγγειοπλαστικής. Αυτό έχει ως επακόλουθο:
- Είτε τη μη δυνατότητα προώθησης και εμφύτευσης του stent
- Είτε την μη ικανοποιητική έκπτυξη του stent
«Η ύπαρξη σοβαρής ασβέστωσης στην στεφανιαία αρτηρία που υποβάλλεται σε αγγειοπλαστική συσχετίζεται με χειρότερη έκβαση των ασθενών, λόγω αύξησης όλων των καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε στατιστικά σημαντικό βαθμό», τονίζει ο κ. Αχτύπης. «Η ατελής έκπτυξη των stents έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τα ισχαιμικά καρδιακά επεισόδια στο πρώτο έτος μετά την αγγειοπλαστική».
Η αντιμετώπιση
Μέχρι πρόσφατα, η φαρέτρα των επεμβατικών καρδιολόγων περιλάμβανε συμβατικά μέσα για τα περιστατικά ασθενών με σοβαρή ασβέστωση των στεφανιαίων. Παραδείγματα τέτοιων μέσων είναι τα μπαλόνια υψηλών πιέσεων, τα scoring και τα cutting balloons, αλλά και ειδικές τεχνικές όπως η περιστροφική αθηρεκτομή (rotablation).
Τα μέσα αυτά συνοδεύονται από σημαντική πιθανότητα επιπλοκών, πολλές εκ των οποίων είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται ο διαχωρισμός-ρήξη ή οξεία απόφραξη του αγγείου, το αιμοπερικάρδιο κ.ά.
Ωστόσο, η περιστροφική αθηρεκτομή αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο, ιδίως για τις στενώσεις όπου είναι αδύνατη η προώθηση ακόμα και μικρών μπαλονιών. Κατ’ αυτήν, χρησιμοποιούνται ειδικές μύλες, καλυμμένες με κρυστάλλους από διαμάντι. Οι μύλες περιστρέφονται με πολύ υψηλή ταχύτητα, σχεδόν 150.000 στροφές το λεπτό. Προκαλούν επιλεκτική εξάχνωση του ιστού που έχει ασβέστωση.
Εν τούτοις, η περιστροφική αθηρεκτομή μπορεί να συνοδευτεί από σοβαρές επιπλοκές. Υπάρχουν επίσης περιπτώσεις βλαβών οι οποίες, ακόμα και μετά από επιτυχή περιστροφική αθηρεκτομή, δεν μπορούν να διασταλούν.
Η λιθοτριψία στις στεφανιαίες αρτηρίες
Πρόσφατα, προστέθηκε στις θεραπευτικές επιλογές η ενδοαγγειακή λιθοτριψία (intravascular lithotripsy – IVL) Shockwave. Η μέθοδος λειτουργεί όπως η κλασική εξωσωματική λιθοτριψία για την αντιμετώπιση των νεφρικών λίθων. Χρησιμοποιεί ακουστικά ωστικά κύματα που θρυμματίζουν εκλεκτικά τον σκληρό ιστό, χωρίς να τραυματίζουν τους μαλακούς ιστούς.
Η πρόοδος της τεχνολογίας επέτρεψε να κατασκευαστούν μικροσκοπικές συσκευές εκπομπής των κυμμάτων (εκπομποί) για τοπική λιθοτριψία στην ασβέστωση των αγγείων.
Η λιθοτριψία στις στεφανιαίες αρτηρίες (ενδοστεφανιαία λιθοτριψία) έχει αποδειχθεί ότι είναι ασφαλής και αποτελεσματική. Επιπλέον, το σύστημα Shockwave IVL με καθετήρα ενδοστεφανιαίας λιθοτριψίας έλαβε ένδειξη CE το 2017. Στις ΗΠΑ έλαβε έγκριση από την αρμόδια Αρχή (τον FDA) το 2021.
Το σύστημα Shockwave παράγει ακουστικό ωστικό κύμα, το οποίο κατακερματίζει το ασβέστιο σε όλο το πάχος του τοιχώματος της στεφανιαίας αρτηρίας. Με τον τρόπο αυτό προετοιμάζεται καλύτερα η στεφανιαία αρτηρία για την εμφύτευση του stent. Μειώνεται επίσης στο ελάχιστο ο κίνδυνος επιπλοκών, διότι δεν τραυματίζεται το αγγείο. Η μέθοδος βελτιώνει επίσης τα αποτελέσματα της αγγειοπλαστικής, διότι επιτρέπει καλύτερη έκπτυξη του stent.
«Το Metropolitan General διαθέτει τον πλέον σύγχρονο εξοπλισμό για την αντιμετώπιση των στεφανιαίων βλαβών, συμπεριλαμβανομένης και της περιστροφικής αθηρεκτομής – Rotablator. Πρόσφατα, προστέθηκε στον σταθερό εξοπλισμό του Αιμοδυναμικού Εργαστηρίου και το σύστημα ενδοστεφανιαίας λιθοτριψίας Shockwave, με δυνατότητα άμεσης χρήσης. Υπάρχει δε, σημαντική εμπειρία στη χρήση του, με εντυπωσιακά αποτελέσματα και μηδενικές επιπλοκές.
Συμπερασματικά λοιπόν, στην αντιμετώπιση των στεφανιαίων αρτηριών με ιδιαίτερη ασβέστωση το Metropolitan General μπορεί να παρέχει ό,τι πιο σύγχρονο υπάρχει από πλευράς εξοπλισμού και τεχνογνωσίας, με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα», καταλήγει ο κ. Αχτύπης.
Φωτογραφία: iStock