Δύο στους εκατό ενήλικες αναπτύσσουν ετησίως κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου – μία πάθηση που συχνά προκαλεί έντονο πόνο και δυνητικά μπορεί να προκαλέσει και άλλα συμπτώματα.
Η εμφάνισή της είναι συχνότερη σε άτομα ηλικίας 30-50 ετών, καθώς και στους άνδρες. Στην πραγματικότητα, οι άνδρες πάσχοντες είναι διπλάσιοι από τις γυναίκες. Στο περίπου 95% των περιπτώσεων η κήλη εντοπίζεται στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης (μέση). Ωστόσο μπορεί να εκδηλωθεί και στον αυχένα ή στην θωρακική μοίρα της σπονδυλικής στήλης.
Από τους ασθενείς με κήλη, οι τρεις στους εκατό θα έχουν συμπτώματα, τα οποία εξαρτώνται από την θέση και το μέγεθός της.
Αν η κήλη δεν πιέζει κάποιο νεύρο, ο ασθενής μπορεί να έχει μόνο τοπικό πόνο ή να μην πονάει καθόλου. Αν πιέζει κάποιο νεύρο, μπορεί να προκαλέσει:
- Πόνο
- Μούδιασμα ή/και
- Αδυναμία στην περιοχή του σώματος από την οποία διέρχεται
Όταν, π.χ., το νεύρο αρχίζει από τη μέση και φτάνει έως χαμηλά στο πόδι, ο ασθενής μπορεί να πονάει στη μέση (οσφυαλγία) και στο ένα πόδι (ισχιαλγία). Μάλιστα η ισχιαλγία μπορεί να είναι πιο έντονη από την οσφυαλγία.
Τυπικά, πριν από την πλήρη ανάπτυξη της κήλης ο ασθενής έχει εκδηλώσει ένα επεισόδιο έντονου πόνου ή έχει μακρύ ιστορικό διακοπτόμενων επεισοδίων πόνου.
Συντηρητική αντιμετώπιση
Τα καλά νέα είναι ότι στην συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων (σχεδόν 90%) η κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά, δηλαδή χωρίς εγχείρηση.
Ωστόσο, όταν οι ασθενείς έχουν σοβαρά νευρολογικά ελλείμματα (π.χ. προοδευτικά εξελισσόμενη αδυναμία ή παράλυση στο ένα χέρι/πόδι) είναι πιθανό να χρειαστούν αμέσως χειρουργική επέμβαση.
«Για τα περισσότερα περιστατικά, πρώτη γραμμή θεραπείας είναι συνήθως τα παυσίπονα και η φυσικοθεραπεία», λέει ο φυσικοθεραπευτής-χειροθεραπευτής Γιώργος Κακαβάς, από το Fysiotek Sports and Spine Lab. «Ο ιατρός συνήθως συνιστά στον ασθενή περιορισμό των δραστηριοτήτων για τις πρώτες μέρες και περπάτημα όσο αντέχει. Ωστόσο αντενδείκνυται η παραμονή στο κρεβάτι. Αναλόγως με το επίπεδο του πόνου μπορεί ακόμα να του συστήσει μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, από το στόμα ή σε ενέσεις».
Εξατομικευμένη φυσικοθεραπεία
Η φυσικοθεραπεία παίζει σημαντικό ρόλο στην ανάρρωση από μια κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου. Και αυτό διότι μπορεί να συμβάλλει:
- Στην κινητοποίηση του ασθενούς
- Στην ανάκτηση της φυσιολογικής κινητικότητάς του
- Στην καταπράυνση του πόνου
- Στην κατάλληλη εκπαίδευση του ασθενούς, ούτως ώστε να αποφευχθούν μελλοντικές επώδυνες κρίσεις
Η φυσικοθεραπεία παρέχει αυτά τα οφέλη συμβάλλοντας στην αποκατάσταση των λειτουργικών ελλειμμάτων που σχετίζονται με τη συμπτωματική κήλη μεσοσπονδυλίου δίσκου. Εν τούτοις, δεν υπάρχει ένα πρόγραμμα φυσικοθεραπείας κατάλληλο για όλους τους ασθενείς. Η θεραπεία είναι εξατομικευμένη και προσαρμόζεται σε κάθε ασθενή ξεχωριστά, αναλόγως με την θέση της κήλης του και τα συμπτώματα που αυτή προκαλεί.
«Το κλειδί είναι να εντοπισθεί με ακρίβεια η κήλη και να γίνουν οι απαιτούμενες κινήσεις, ώστε να διορθωθούν οι μηχανικές δυσλειτουργίες που έχουν οδηγήσει στην ανάπτυξή της και να αποσυμπιεστούν οι δομές που αυτή πιέζει», εξηγεί ο κ. Κακαβάς. «Σε αυτό μπορούν να βοηθήσουν σύγχρονες φυσικοθεραπευτικές μέθοδοι όπως η fysiotek, η οποία χρησιμοποιεί μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας για να αναλύσει και να αντιμετωπίσει το αίτιο του πόνου (δηλαδή την κήλη) και όχι μόνο το σύμπτωμα».
Παθητικές και ενεργητικές θεραπείες
Το φυσικοθεραπευτικό πρόγραμμα μπορεί να αποτελείται από παθητικές και ενεργητικές θεραπείες, που έχουν διαφορετικούς στόχους. Οι παθητικές θεραπείες κατά περίπτωσιν έχουν ως στόχο:
- Να μειώσουν τη μυϊκή ένταση και τους σπασμούς, που εκδηλώνονται για να εμποδίσουν την κίνηση των μυών στην περιοχή της κήλης
- Να διεγείρουν την κυκλοφορία του αίματος στην περιοχή-στόχο
- Να μειώσουν την κυκλοφορία του αίματος για να ελαττωθεί η φλεγμονή και ο πόνος
- Να χαλαρώσουν τους μυς
- Να μειώσουν την κήλη με απαλές έλξεις που αμβλύνουν τις επιπτώσεις της βαρύτητας στους μεσοσπονδύλιους δίσκους
Αντίστοιχα, οι ενεργητικές ασκήσεις έχουν ως στόχο βελτίωση:
- Της ευλυγισίας
- Της στάσης του σώματος
- Της δύναμης
- Της σταθερότητας του κορμού
- Της κινητικότητας των αρθρώσεων
«Με αυτόν τον τρόπο όχι μόνο θα μειωθεί ο κίνδυνος για επαναλαμβανόμενες κρίσεις πόνου, αλλά θα βελτιωθεί γενικότερα η υγεία», υπογραμμίζει ο κ. Κακαβάς.
Πρόληψη μελλοντικών κρίσεων πόνου
Όταν η φυσικοθεραπεία εκτελείται από κατάλληλα εκπαιδευμένο θεραπευτή, είναι ανώδυνη και χωρίς παρενέργειες. Ο αριθμός των θεραπειών και η συχνότητά τους εξαρτώνται από:
- Την ηλικία του ασθενούς
- Την χρονιότητα του προβλήματος
- Την σοβαρότητα του προβλήματος
«Ο φυσικοθεραπευτής θα διδάξει στον ασθενή τρόπους να βελτιώσει την φυσική του κατάσταση και να δυναμώσει την πλάτη του, ώστε να αποτρέψει μελλοντικά προβλήματα από την κήλη», τονίζει ο κ. Κακαβάς. «Ο απώτερος στόχος είναι να αποκτήσει ο ασθενής τις γνώσεις που χρειάζεται, ώστε να διατηρήσει έναν τρόπο ζωής που δεν θα επιβαρύνει περαιτέρω την ήδη πονεμένη του σπονδυλική στήλη».
Είναι επομένως σημαντικό μετά την ολοκλήρωση της φυσικοθεραπείας «να εντάξει στην καθημερινότητά του ορισμένες ασκήσεις και συνήθειες που θα προστατεύουν εφεξής την πλάτη του», καταλήγει.
Φωτογραφία: iStock