Πως επηρεάζει η ζέστη τις φλέβες των ποδιών

Αίσθημα βάρους και κούρασης, μικρό πρήξιμο στα κάτω άκρα, αίσθημα τάσης και καύσου στη γάμπα, κράμπες, φαγούρα, «ανήσυχα» πόδια τη νύχτα, αποτελούν μια σειρά από συμπτώματα τα οποία εμφανίζονται ή επιδεινώνονται με την αύξηση της θερμοκρασίας.

Όλα αυτά τα προβλήματα μπορεί να σημαίνουν είτε μια απλή επιβάρυνση της φλεβικής λειτουργίας είτε μια εγκατεστημένη φλεβική ανεπάρκεια, αναφέρει ο κ. Ευάγγελος Νικολόπουλος, Αναπληρωτής Διευθυντής Αγγειοχειρουργός στο Metropolitan Hospital.

Γιατί το καλοκαίρι επιβαρύνεται η φλεβική λειτουργία;

Κατ’ αρχάς πρέπει να αναφερθούμε στην κύρια λειτουργία του φλεβικού δικτύου, η οποία είναι η επιστροφή του αίματος προς τα πάνω, προς την καρδιά, δηλαδή αντίθετα στη βαρύτητα, η οποία το οδηγεί προς τα κάτω, προς τα πόδια. Για να το επιτύχει αυτό το φλεβικό δίκτυο διαθέτει ειδικές βαλβίδες που επιτρέπουν την κίνηση του αίματος μόνο προς τα πάνω, (ανεπίστροφες βαλβίδες).

Το καλοκαίρι, λόγω της υψηλής θερμοκρασίας, οι φυσιολογικές φλέβες των ποδιών μεγαλώνουν σε διάμετρο (διαστέλλονται) και έτσι διαχειρίζονται μεγαλύτερη ποσότητα αίματος. Συχνά, η αποτελεσματικότητα των βαλβίδων μειώνεται, το όλο δίκτυο υπερλειτουργεί, ενώ η ορθοστασία της ημέρας επιβαρύνει ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Τότε, και λόγω της υπερδραστηριότητας αυτής των φλεβών, εμφανίζονται ή επιδεινώνονται τα ενοχλητικά συμπτώματα που αναφέραμε πριν.

Όλα τα παραπάνω, λοιπόν, συμβαίνουν το καλοκαίρι σε ανθρώπους με φυσιολογικό φλεβικό δίκτυο και σε ορισμένους οδηγούν στην εμφάνιση συμπτωμάτων των οποίων η παρουσία δεν σημαίνει υποχρεωτικά και την παρουσία νόσου. Βεβαίως, στην περίπτωση που είναι ήδη εγκατεστημένη μια φλεβική ανεπάρκεια τα συμπτώματα γίνονται εντονότερα, ενώ πλέον αρχίζει να αυξάνεται ακόμη περισσότερο η πιθανότητα εμφάνισης σοβαρών επιπλοκών, όπως η φλεβική θρόμβωση.

Τι μπορούμε να κάνουμε;

• Αποφυγή της ζέστης: Αποτελεί τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο ανακούφισης των συμπτωμάτων μια και επαναφέρει τη λειτουργία του φλεβικού δικτύου σε φυσιολογικούς ρυθμούς. Σε αυτή την κατεύθυνση συνεισφέρει και το δρόσισμα, που μπορεί να επιτευχθεί είτε ρίχνοντας περιστασιακά δροσερό νερό στα πόδια είτε χρησιμοποιώντας κάποια ενυδατική κρέμα, την οποία προηγουμένως έχουμε αφήσει στο ψυγείο για λίγη ώρα.
• Άσκηση και βάδιση: Η βασική κινητήρια δύναμη για τη φλεβική επιστροφή είναι η σύσπαση των μυών των κάτω άκρων και κυρίως της γάμπας. Συνεπώς, οποιαδήποτε κίνησή μας μόνο θετικό αντίκτυπο έχει. Αυτή μπορεί να είναι ένα απλό περπάτημα, είτε διάφορες στατικές ασκήσεις (κίνηση δακτύλων, άκρου ποδός, κ.ά.).
• Καλή ενυδάτωση: Το καλοκαίρι είναι μια περίοδος που πολύ εύκολα χάνουμε υγρά από το σώμα μας. Η καλή ενυδάτωση έχει ευεργετικά αποτελέσματα, τόσο στη ρευστότητα του αίματος και συνεπώς την καλύτερη ροή του εντός του φλεβικού δικτύου, όσο και στη λειτουργία του δέρματος με αποτέλεσμα τη μείωση των συμπτωμάτων.
• Χρήση φλεβοτονικών σκευασμάτων: Τα σκευάσματα αυτά έχουν διάφορες δράσεις, μεταξύ των οποίων είναι ο περιορισμός της αύξησης της διαμέτρου (αγγειοδιαστολή) των μικρών φλεβών, σε επίπεδο μικροκυκλοφορίας, με συνέπεια να ανακουφίζουν από τα συμπτώματα. Έχουν περιορισμένη αποτελεσματικότητα και προτείνονται όταν είναι πολύ έντονα τα συμπτώματα.
• Ελαστικές κάλτσες: Είναι αποτελεσματικές στο να βελτιώνουν τα συμπτώματα αλλά δεν είναι εύχρηστες μέσα στο θερμό περιβάλλον του καλοκαιριού και τα ηλικιωμένα άτομα δυσκολεύονται στη σωστή εφαρμογή τους. Προτείνονται μόνο για περιπτώσεις εγκατεστημένης νόσου φλεβικής ανεπάρκειας και μόνο μέχρι την αποκατάστασή της.

Το πιο σημαντικό όμως από όλα τα παραπάνω μέτρα είναι το να γνωρίζουμε εάν οι φλέβες μας είναι φυσιολογικές και απλά μας δίνουν κάποιες ενοχλήσεις ή εάν έχουμε φλεβική ανεπάρκεια, οπότε στα όποια συμπτώματα προστίθεται και ο κίνδυνος θρόμβωσης. Αυτό μπορούμε να το μάθουμε εύκολα με μια επίσκεψη στον αγγειοχειρουργό και την εξέταση με υπέρηχο (triplex) φλεβών.

Πώς αντιμετωπίζεται η φλεβική ανεπάρκεια;

Σήμερα η φλεβική ανεπάρκεια (και οι κιρσοί που πολλές φορές συνυπάρχουν ως ορατή επιφανειακή εκδήλωση μιας εν τω βάθει φλεβικής ανεπάρκειας) αντιμετωπίζονται με ενδαγγειακές μεθόδους, με laser, ραδιοσυχνότητες ή με ακόμα πιο σύγχρονες τεχνικές με χρήση ειδικής κόλας (χωρίς θερμότητα). Σε κάθε περίπτωση, η θεραπεία γίνεται σε μία ημέρα και χωρίς διανυκτέρευση στο νοσοκομείο. Είναι εξαιρετικά ανώδυνη, ο ασθενής περπατάει ελεύθερα, άμεσα (χωρίς χρήση βοηθήματος) και επιστρέφει αμέσως στις καθημερινές του δραστηριότητες και εντός 3-4 ημερών στην εργασία του. Η χρήση, δε, της ενοχλητικής, κατά πολλούς, ελαστικής κάλτσας μετά την αποκατάσταση περιορίζεται πλέον στο πρώτο 24ωρο. Φυσικά, προϋπόθεση για εύκολη, ανώδυνη και ταχύτατη αποθεραπεία αποτελεί η εμπειρία στον τομέα της αποκατάστασης της φλεβικής ανεπάρκεια, μια εμπειρία που στο ανάλογο τμήμα του Metropolitan Hospital υπάρχει τόσο σε θεραπευτικό, όσο και σε εκπαιδευτικό επίπεδο.