Τα γαστρεντερικά ενοχλήματα είναι πολύ συνηθισμένα όταν κάποιος παίρνει αντιβιοτικά. Διάρροια και κοιλιακές κράμπες είναι μερικά από τα συχνότερα.
Στις πιο σοβαρές περιπτώσεις, η μακροχρόνια χρήση αντιβιοτικών μπορεί να οδηγήσει στη λοίμωξη από το βακτήριο clostridium difficile. Το βακτήριο αυτό βρίσκεται ευρέως στο περιβάλλον. Ευθύνεται για το 10-30% των περιπτώσεων διάρροιας που σχετίζονται με τη χρήση αντιβιοτικών. Μπορεί να προκαλέσει σοβαρή και μερικές φορές απειλητική φλεγμονή στο έντερο.
«Το πρόβλημα με τα αντιβιοτικά είναι ότι μπορεί να τα παίρνουμε, π.χ., για μια βακτηριακή λοίμωξη του αναπνευστικού, αλλά αυτά επιτίθενται παντού στο σώμα. Έτσι, σκοτώνουν και προστατευτικά βακτήρια που ζουν στο έντερο», εξηγεί ο Dr Michael Rabovsky, επίκουρος καθηγητής Οικογενειακής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Case Western Reserve, στο Κλήβελαντ.
Δίχως αυτά τα βακτήρια, το έντερο μένει εκτεθειμένο στις επιθέσεις επικίνδυνων μικροβίων, όπως το clostridium difficile. Το επακόλουθο είναι η διάρροια και άλλα γαστρεντερικά συμπτώματα, καθώς ο οργανισμός προσπαθεί να απαλλαγεί από τα παθογόνα βακτήρια.
Τα καλά νέα είναι πως με τη λήψη ορισμένων μέτρων μπορούμε να αποφύγουμε τη διάρροια που σχετίζεται με τα αντιβιοτικά.
Τα προβιοτικά
Το πρώτο που πρέπει να κάνετε είναι να διεγείρετε την παραγωγή ωφέλιμων βακτηρίων στο πεπτικό σας σύστημα. Σε αυτό θα σας βοηθήσουν τα προβιοτικά, τα οποία είναι ειδικά σκευάσματα ζωντανών μικροοργανισμών.
«Μελέτες έχουν δείξει ότι η λήψη προβιοτικών είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος καταπολέμησης της διάρροιας των αντιβιοτικών», λέει ο Dr Rabovsky. «Αυτό αφορά ακόμα και τη διάρροια που σχετίζεται με το clostridium difficile. Τα προβιοτικά μπορεί επίσης να μειώσουν τις κοιλιακές κράμπες, αλλά και τον μετεωρισμό (αέρια)».
Τα προβιοτικά διατίθενται σε μορφή δισκίων, σκόνης και υγρού. Αυτά που έχουν μελετηθεί περισσότερο για τη διάρροια που σχετίζεται με τα αντιβιοτικά είναι ο γαλακτοβάκιλλος rhamnosus και ο σακχαρομύκητας boulardii. σύμφωνα με τον ειδικό.
«Πριν πάρετε οποιοδήποτε προβιοτικό σκεύασμα, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας», συνιστά ο Dr Rabovsky. «Τα προβιοτικά ενδέχεται να είναι επιβλαβή για τους ασθενείς με ανοσοανεπάρκειες ή με σοβαρή εξασθένηση του οργανισμού».
Προσέξτε τι τρώτε
Πολλοί άνθρωποι προτιμούν να λαμβάνουν προβιοτικά μέσω της διατροφής τους. Μια κλασική πηγή είναι τα «ζωντανά» γιαούρτια, δηλαδή αυτά που περιέχουν πρόσθετα προβιοτικά. Ωστόσο και ένα-δύο απλά, σκέτα γιαούρτια την ημέρα μπορεί να σας βοηθήσουν όσο καιρό παίρνετε αντιβιοτικά, λέει ο Dr Rabovsky.
Αν, όμως, τα γαλακτοκομικά εντείνουν τα γαστρεντερικά ενοχλήματά σας, θα πρέπει να τα αποφύγετε.
«Όσοι έχουν ευαίσθητο πεπτικό, τείνουν να εκδηλώνουν περισσότερα γαστρεντερικά ενοχλήματα όταν παίρνουν αντιβιοτικά», λέει. «Τα τρόφιμα, όμως, που θα εντείνουν ακόμα περισσότερο τη διάρροια ή τα άλλα συμπτώματά τους, είναι εντελώς εξατομικευμένα».
Αυτό σημαίνει πως κάτι που πειράζει εσάς, μπορεί να είναι αθώο για άλλα άτομα. Επομένως, παρακολουθήστε τον εαυτό σας για να ξέρετε τι σας βοηθά και τι σας επιβαρύνει. Αν, π.χ., τα πικάντικα φαγητά σάς προκαλούν συνήθως στομαχικά ενοχλήματα, καλό είναι να τα αποφύγετε όσο καιρό παίρνετε αντιβιοτικά.
Αν η ζάχαρη σας δημιουργεί πρόβλημα, περιορίστε την δραστικά, αν εκδηλώσετε διάρροια. Μολονότι, δε, οι φυτικές ίνες είναι απαραίτητες για υγιές έντερο, δεν είναι κατάλληλες για όσους έχουν διάρροια από τα αντιβιοτικά.
Με γεμάτο ή με άδειο στομάχι;
Πολύ σημαντικό για την πρόληψη της διάρροιας είναι να λαμβάνετε με σωστό τρόπο τα αντιβιοτικά. Τί γράφει το φύλλο οδηγιών χρήσεως; Πρέπει να λαμβάνονται με γεμάτο ή με άδειο στομάχι;
Ό,τι κι αν γράφει, πρέπει να το τηρήσετε. Μερικά αντιβιοτικά απορροφούνται καλύτερα με άδειο στομάχι, επομένως δεν θέλετε να μειώσετε την αποτελεσματικότητά τους. Όταν, όμως, ένα αντιβιοτικό γράφει «να το παίρνετε μετά το φαγητό», συνήθως σημαίνει ότι με αυτό τον τρόπο θα προστατεύσετε το πεπτικό σας σύστημα, λέει ο Dr Rabovsky
Κατά τα άλλα, αν εκδηλώσετε διάρροια εν όσω παίρνετε αντιβιοτικά, ακολουθήστε τις κλασικές οδηγίες:
- Να πίνετε άφθονα υγρά για να αποφύγετε την αφυδάτωση
- Αν έχετε πολλή διάρροια και δεν τρώτε, ρωτήστε τον γιατρό σας μήπως χρειάζεστε διαλύματα ηλεκτρολυτών
- Να αποφεύγετε το αλκοόλ, την καφεΐνη και τα τεχνητά γλυκαντικά
- Να τρώτε πιο απλά φαγητά απ’ ό,τι συνήθως. Π.χ. λευκό ρύζι (χωρίς τυρί ή γιαούρτι), μήλα (χωρίς τη φλούδα), λευκό ψωμί, βραστό κοτόπουλο (χωρίς πέτσα) είναι μερικές καλές επιλογές.
Σε περίπτωση αμφιβολίας, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας, καταλήγει ο Dr Rabovsky.