Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται αυξημένη συχνότητα και στους ενήλικες. Εμφανίζεται συχνότερα στις ενήλικες γυναίκες από ότι στους ενήλικες άνδρες, και παρόλο που δεν σχετίζεται με σοβαρά προβλήματα και επιπλοκές, μπορεί να έχει σημαντικές ψυχοκοινωνικές συνέπειες στους πάσχοντες.
Το εξάνθημα είναι πολύμορφο αποτελούμενο από φαγέσωρες, βλατίδες, φλύκταινες, οζίδια, κύστεις, ουλές και μπορεί να συνοδεύεται από σμηγματόρροια.
Η ακμή αναπτύσσεται όταν οι σμηγματογόνοι αδένες παράγουν υπερβολικό σμήγμα, είτε λόγω κληρονομικότητας, είτε υπερπαραγωγής ανδρογόνων από π.χ. πολυκυστικές ωοθήκες. Αυτό συνδυάζεται με την υπερπαραγωγή κερατινοκυττάρων στα τοιχώματα των αδένων, τα οποία καθώς αποπίπτουν φράζουν τους πόρους των αδένων προς την επιφάνεια της επιδερμίδας (μαύρα στίγματα – ανοιχτοί φαγέσωρες ή άσπρα στοιχεία – κλειστοί φαγέσωρες).
Οι υπερλειτουργούντες αδένες διογκώνονται και οδηγούνται σε φλεγμονή (κόκκινα σπυράκια – βλατίδες), τα τοιχώματά τους διασπώνται, και βακτηρίδια (κυρίως το προπιονοβακτηρίδιο της ακμής) που βρίσκονται στο δέρμα, αποικίζουν, εισχωρούν, επιμολύνουν και δημιουργούν πυώδεις βλάβες (φλύκταινες). Φλεγμονώδεις παράγοντες επιστρατεύονται και μια χρονίζουσα φλεγμονώδης διαδικασία επακολουθεί και εγκαθιδρύεται. Κύστεις δημιουργούνται όταν η διαδρομή είναι βαρύτερη.
Στις ενήλικες γυναίκες, η χρήση ακατάλληλων, φαγεσωρογόνων, καλλυντικών και αντιηλιακών στο δέρμα με προδιάθεση ακμής, η παραμέληση του σχολαστικού ντεμακιγιάζ πριν τον ύπνο, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, η παχυσαρκία, αλλά ακόμη και το στρες που αυξάνει τα ανδρογόνα, προκαλούν ακμή λόγω απόφραξης των πόρων και υπερλειτουργίας των σμηγματογόνων αδένων!!
Η φυσική δερματολογική θεραπεία της ακμής χωρίς φάρμακα.
Παραμένει πρόκληση για την δερματολογία η ανεύρεση αποτελεσματικής θεραπείας για την ακμή, καθώς αναπτύσσεται η αντίσταση στα
αντιβιοτικά, αλλά και οι ανεπιθύμητες παρενέργειες των ρετινοειδών, που μπορεί να είναι φωτοευαισθησία, ξηρότητα χειλέων, δέρματος, οφθαλμών, ρινός, υπερλιπιδαιμία, κοκ, μέχρι και τερατογένεση.
Υπάρχουν κατηγορίες κοινωνικών ομάδων στις οποίες δεν μπορούν να χορηγηθούν ρετινοειδή είτε λόγω ηλικίας αναπαραγωγικής φάσης, είτε λόγω αντένδειξης της απαραίτητης ταυτόχρονης λήψης αντισυλληπτικών όπως π.χ. σε καπνίστριες ή σε ύπαρξη διαταραχών πηκτικότητας.
Το ορατό φως (400-760nm), σε αντίθεση με την ηλιακές υπεριώδεις UVC-UVB-UVA ακτινοβολίες (190-400nm), που προκαλούν φωτογήρανση και δερματικό καρκίνο, είναι ωφέλιμο, ζωογόνο και θεραπευτικό. Δεν παράγει θερμότητα, σε αντίθεση με την ηλιακή υπέρυθρη ακτινοβολία (760-3000nm), που μπορεί να προκαλέσει ξηρότητα του δέρματος.
Το ορατό φως είναι το τμήμα της ηλιακής ενέργειας, στο οποίο οφείλεται η ζωή πάνω στον πλανήτη και η ομαλή ανάπτυξη του ανθρώπινου οργανισμού.
Με τη φυσική μέθοδο της Φωτοδυναμικής θεραπείας, η οποία είναι FDA approved, το καθαρό, ορατό και ασφαλές φως που δεν περιέχει τις επιβλαβείς UVA & UVB ακτινοβολίες, δεν παράγει θερμότητα και στοχεύει στο προπιονοβακτηρίδιο της ακμής και στην φλεγμονή. Η καταστροφή των βακτηριδίων οφείλεται στο ότι παράγουν, ενδογενώς, φωτοευαίσθητες ουσίες, πορφυρίνες, όπως η κοπροπροφυρίνη ΙΙΙ και η πρωτοπορφυρίνη, οι οποίες αντιδρώντας με το φως, παράγουν μονήρες οξυγόνο, μέσα στα κύτταρα των βακτηριδίων, το οποίο δρα ως ισχυρό αντιβακτηριδιοκτόνο, με αποτέλεσμα την εξολόθρευση, του προπιονοβακτηριδίου της ακμής, η παρουσία του οποίου αναπαράγει την φλεγμονή.
Το μήκος κύματος φωτός στα 415nm, μπλε φως, αντιστοιχεί ακριβώς στη μέγιστη απορροφησιμότητα από τις πορφυρίνες.
Τα αποδυναμωμένα προπιονοβακτηρίδια γίνονται πιο ευάλωτα στις επιθέσεις των λευκοκυττάρων του οργανισμού, των αμυντικών κυττάρων, τα οποία ταυτοχρόνως φωτοενεργοποιούνται από το μπλε φως.
Επιπλέον, ανοσορυθμιστικοί μηχανισμοί διεγείρονται, λόγω της ευεργετικής επίδρασης του κόκκινου φωτός, με μήκος κύματος 633nm, το οποίο ελαχιστοποιεί την παραγωγή προφλεγμονωδών κυτταροκινών, δηλαδή πρωτεϊνών, δηλαδή πρωτεϊνών που κινούν και επιταχύνουν την φλεγμονή. Η αντιφλεγμονώδης δράση του κόκκινου φωτός, μειώνει το ερύθημα της ακμής, αλλά και τη βαρύτητα της φλεγμονώδους διαδρομής, ελαττώνοντας έτσι την πιθανότητα εμφάνισης ουλών.
Η μείωση της φλεγμονής ολοκληρώνεται εως και 16 βδομάδες μετά το τέλος της θεραπείας.
Βασικά πλεονεκτήματα της συγκεκριμένης μεθόδου:
– δεν παρεμποδίζει την καθημερινή δραστηριότητα
– δεν παρατηρείται πόνος
– δεν υπάρχουν παρενέργειες
– δεν είναι επεμβατική μέθοδος
Αντενδείκνυται μόνο σε ασθενείς με φωτοευαισθησία και νοσήματα όπως ο ερυθηματώδης λύκος.
Στηνπερίπτωση της κυστικής ακμής, η φωτοδυναμική θεραπεία πρέπει να γίνεται σε συνδυασμό με έναν φωτοευαισθητοποιητή , ώστε να επαυξηθεί το θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Ο φωτοευαισθητοποιητής αυτός μπορεί να είναι κυμαινόμενης πυκνότητας 5% έως 20%, ανάλογα με τη βαρύτητα της ακμής.
Η τελευταία καθορίζει επίσης την διάρκεια της κάθε συνεδρίας και την επαναληπτικότητά της σε συνδυασμό με τον φωτότυπο του δέρματος έτσι ώστε να ελαχιστοποιείται ιδιαίτερα στους τύπους III & IV, το ερύθημα και η μεταφλεγμονώδης υπερμελάγχρωση, διάρκειας λίγων ημερών.
Τζερμιάς Χριστόφορος Δερματολόγος Αφροδισιολόγος
συνεργάτης Ιατρικού Κέντρου Αθηνών
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
μάθετε τα πάντα για την ακμή στην εγκυκλοπαίδεια του iatropedia