Όταν το σπίτι είναι κρύο και έξω είναι ακόμα σκοτάδι, είναι λογικό να απολαμβάνετε λίγα λεπτά παραπάνω στο κρεβάτι. Και κάποιοι αγαπούν λίγο περισσότερο το χουχούλιασμα κάτω από κουβέρτες και παπλώματα, ενώ για άλλους είναι πολυτέλεια, ιδίως για τους γονείς, που ξέρουν πολύ καλά πόσο άγρια μπορεί να διακοπεί ο ύπνος το πρωί και να αρχίσεις να τρέχεις.
Παρ’ όλα αυτά, όμως, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι πρέπει να υπάρχουν όρια. Ο ποιοτικός χρόνος για τον εαυτό σας μπορεί να μετατραπεί εύκολα σε κάτι επιζήμιο – όπως μια άσκοπα χαμένη ώρα ή περισσότερο σκρολάρισμα στα social media.
«Για μερικούς ανθρώπους, το να σηκώνουν τηλέφωνα και να τσεκάρουν email ή να διαβάζουν ειδήσεις ενώ βρίσκονται στο κρεβάτι αυξάνει το στρες», λέει η Eleanor McGlinchey, ψυχολόγος ύπνου στο Manhattan Therapy Collective και αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο Fairleigh Dickinson. «Οπότε άραξες στο κρεβάτι και τώρα νιώθεις χειρότερα», προσθέτει.
Σχεδιάστε, λοιπόν, εκ των προτέρων πώς θέλετε να περάσετε τα λίγα λεπτά παραπάνω στο κρεβάτι.
«Λέω στους ανθρώπους να κάνουν ό,τι πρόκειται να κάνουν σκόπιμα», λέει η ειδικός. «Μην αφήνεστε στο έλεος των ειδοποιήσεων που σκάνε το πρωί. Να αξιοποιείτε όπως θέλετε εσείς τον χρόνο σας».
Εάν, για παράδειγμα, το να απαντήσετε σε μερικά επείγοντα email από το κρεβάτι σάς επιτρέπει να χαλαρώσετε, χωρίς να ανησυχείτε ότι ξεκινήσατε αμέσως τη δουλειά, το αποτέλεσμα είναι καθαρά θετικό.
«Είναι σημαντικό να έχετε λόγο στο πώς ξεκινά η μέρα σας, ειδικά για τα άτομα που, μόλις σηκωθούν από το κρεβάτι, πρέπει να είναι σε ετοιμότητα για να φροντίσουν κάποιον», τονίζει. «Αλλά δώστε στον εαυτό σας ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Γράψτε. Ακούστε μουσική», προτείνει.
Τα άτομα που παλεύουν με την αϋπνία ή έχουν άλλες παθήσεις υγείας που επηρεάζουν τον ύπνο τους μπορεί να προσπαθήσουν να πάνε για ύπνο νωρίτερα, ακόμα κι αν δεν νυστάζουν ή να ξαπλώσουν στο κρεβάτι ξύπνιοι το πρωί σε μια προσπάθεια να ξεκουραστούν. Αλλά αυτό μπορεί να είναι λάθος, επειδή «το σώμα σας μαθαίνει να βρίσκεται στο κρεβάτι ξύπνιο», λέει ο Δρ Alcibiades J. Rodriguez, νευρολόγος και ιατρικός διευθυντής του Comprehensive Epilepsy Center-Sleep Center στο NYU Langone Health.
Υπάρχει αποδεκτό όριο στο… χουχούλιασμα;
Δεν υπάρχει απόλυτος κανόνας για το πόσο πρέπει να κάθεται κανείς κάτω από τα σκεπάσματα αφού ξυπνήσει, αλλά αν αυτό συμβαίνει καθημερινά, 15 έως 30 λεπτά πρέπει να είναι αρκετά για τους περισσότερους ανθρώπους.
«Αν ξυπνάτε και νιώθετε καλά και αυτό είναι μέρος της ρουτίνας σας, δεν χρειάζεται να το σταματήσετε», λέει η Δρ Marjorie Soltis, ειδικός στην ιατρική του ύπνου και επίκουρη καθηγήτρια Νευρολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Duke. «Αλλά νομίζω ότι τα 30 λεπτά είναι ένα καλό όριο».
Η χαλάρωση στο κρεβάτι δεν υποκαθιστά τον ύπνο. «Αλλά πρέπει να ακούς το σώμα σου», λέει. «Αν αισθάνεστε καλύτερα αφού ξεκουραστείτε λίγο, μπορεί να έχετε κάποιο κέρδος, παρόλο που δεν είναι το ίδιο με τον ύπνο». Άτομα που μπορούν να μείνουν στο κρεβάτι χωρίς εργασιακή ή οικογενειακή πίεση ή που χρειάζονται τον επιπλέον χρόνο για λόγους υγείας, θα πρέπει να το κάνουν χωρίς ντροπή, λένε οι ειδικοί.
Αυτό ισχύει ακόμη και αν «σαπίσετε», όπως λένε, στο κρεβάτι όλη μέρα ή ακόμα και όλο το Σαββατοκύριακο – μπορεί να είναι ακίνδυνο με μέτρο. «Αν θέλετε να μείνετε στο κρεβάτι όλη μέρα επειδή αισθάνεστε εξάντληση, κάντε το και μην αισθάνεστε άσχημα για αυτό», λέει η McGlinchey.
«Αλλά αν αυτό αρχίσει να σας κάνει να νιώθετε κατάθλιψη ή άγχος ή να παίρνετε άδεια από τη δουλειά και να γίνεστε λιγότερο λειτουργικοί, τότε πρέπει να το σταματήσετε», προσθέτει.
Για μερικούς ανθρώπους, το να μένουν συνεχώς στο κρεβάτι για ώρες ή να κοιμούνται ξανά μπορεί να είναι σημάδι κατάθλιψης. Χρειάζεστε επίσης έκθεση στο φως για να διατηρήσετε τους κιρκάδιους ρυθμούς σας.
Σε γενικές γραμμές, όμως, η χαλάρωση στο κρεβάτι μπορεί να είναι χρόνος που ξοδεύεται καλά. Κρατήστε την σύντομη αν μπορείτε και κάντε κάτι που σας αρέσει. Για όσους κοιμούνται καλά, «το να απολαμβάνουν το κρεβάτι τους είναι καλό», λέει ο Rodriguez.
Φωτογραφία: iStock
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Γλοιοβλάστωμα: Νέα μελέτη προσφέρει ελπίδα σε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους
Γυναίκα ξεπέρασε πέντε φορές τον καρκίνο και μίλησε για την ζωή της μαζί του
4 τρόποι με τους οποίους δείχνει το σώμα σας ότι σας λείπει ύπνος