Πόσο διαρκούν οι ιώσεις. Πως θα καταλάβετε αν εξελίσσονται σε κάτι πιο σοβαρό

Τα κοινά κρυολογήματα (οι «ιώσεις», όπως είθισται να τα αποκαλούμε) προκαλούνται από ιούς. Δεν υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες εναντίον τους, ούτε ανταποκρίνονται στα αντιβιοτικά (αυτά σκοτώνουν μόνο βακτήρια). Έτσι, η όποια αγωγή και φάρμακο έχει ως στόχο να καταπραΰνει τα συμπτώματά τους, έως ότου τις καταπολεμήσει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Πώς μπορεί όμως ένας ασθενής να καταλάβει αν η ίωσή του εξελίσσεται σε κάτι πιο σοβαρό; Ο Dr. David King, λέκτορας Γενικής Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Κουήνσλαντ, στην Αυστραλία, εξήγησε τι πρέπει να προσέχουμε σε πρόσφατο άρθρο του στην επιστημονική πύλη The Conversation.

Όπως εξηγεί, τα παιδιά αναπτύσσουν ιώσεις τέσσερις έως έξι φορές τον χρόνο, κατά μέσον όρο. Αντίστοιχα οι ενήλικες αρρωσταίνουν δύο έως τρεις φορές ετησίως. Αυτοί όμως είναι οι μέσοι όροι. Αυτό σημαίνει πως κάποιοι άνθρωποι είναι πιο επιρρεπείς και άλλοι αρρωσταίνουν σπανίως.

Η διάρκεια της ίωσης και του βήχα

Η διάρκεια μιας ίωσης είναι περίπου 1 εβδομάδα. Ωστόσο, στο 25% των περιπτώσεων διαρκούν 2 εβδομάδες. Σε μία μελέτη στην οποία συμμετείχαν 346 ενήλικες, οι ιώσεις διήρκησαν από 9,5 έως 11 ημέρες.

Τα συμπτώματα των ιώσεων μπορεί να διαρκέσουν περισσότερο στα μικρά παιδιά. Μία μελέτη έδειξε ότι η μέση διάρκειά τους κυμαίνεται από 6,6 έως 9 ημέρες. Εν τούτοις, τα συμπτώματα διαρκούν επί περισσότερο από 15 ημέρες:

• Στο 6,5% των παιδιών ηλικίας 1-3 ετών που δεν πηγαίνουν στον παιδικό σταθμό
• Στο 13,1% των παιδιών ηλικίας 2-3 ετών που πηγαίνουν στον παιδικό σταθμό

Το σύμπτωμα που κατά κανόνα διαρκεί περισσότερο είναι ο βήχας. Συχνά συνεχίζεται μετά την υποχώρηση της ίωσης. Η μέση διάρκεια του βήχα είναι περίπου 17,8 ημέρες.

Το χρώμα των ρινικών εκκριμάτων

Το έντονο χρώμα των ρινικών εκκρίσεων και των πτυέλων είναι ένας από τους συνηθέστερους λόγους για τους οποίους ζητούν αντιβιοτικά οι πάσχοντες από ιώσεις, τονίζει ο Dr. King. Ωστόσο, ματαιοπονούν αν περιμένουν ότι τα αντιβιοτικά θα τους βοηθήσουν.

Στην πραγματικότητα, οι πυκνές ή έγχρωμες ρινικές εκκρίσεις είναι συχνές μετά τις ιώσεις. Σε ελάχιστες περιπτώσεις εμπλέκονται βακτήρια στην ανάπτυξή τους. Όταν όντως οφείλονται σε βακτήρια, ο ασθενής πάσχει από οξεία ρινοκολπίτιδα.

Και πάλι, όμως, δεν συνιστάται να λάβει αντιβιοτικό, τονίζει ο Dr. King. Η αντιβιοτική αγωγή ενδείκνυται μόνο αν οι ρινικές εκκρίσεις διαρκέσουν επί περισσότερο από 10-14 ημέρες και ταυτοχρόνως συνοδεύονται από συμπτώματα ιγμορίτιδας όπως:

• Έντονο πόνο στο πρόσωπο
• Υποτροπή του πυρετού
• Επιδείνωση των συμπτωμάτων, μετά από αρχική βελτίωση

Τα φλέγματα

Αντίστοιχα, ο παρατεταμένος βήχας μετά τις ιώσεις συνήθως προκαλείται:

• Από τον ερεθισμό του λαιμού ή
• Από την προσπάθεια αποβολής της κολλώδους βλέννας που «κατεβαίνει» στο λαιμό από τη μύτη

Ο βήχας μπορεί να ακούγεται παραγωγικός (με φλέγματα) και  «σαν να έχει κατέβει στο στήθος», όπως λανθασμένα περιγράφεται. Ο ασθενής, όμως, κατορθώνει να αποβάλλει μικρή ποσότητα από αυτά.

Όταν τα φλέγματα έχουν χρώμα κίτρινο ή πρασινωπό, ερμηνεύονται από τους ασθενείς ως ένδειξη βακτηριακής λοίμωξης. Εν τούτοις, το χρώμα των πτυέλων από μόνο του δεν είναι αρκετό για να διαγνωστεί μια βακτηριακή λοίμωξη. Μελέτες έχουν δείξει πως τα αντιβιοτικά δεν μειώνουν τη διάρκεια της ανάρρωσης, όταν χορηγούνται μόνο για το χρώμα των πτυέλων.

Για να καταπραΰνετε την ρινοκολπίτιδα και τον βήχα μετά τις ιώσεις, δοκιμάστε σπρέι φυσιολογικού ορού για τη μύτη, συνιστά ο Dr. King. Οι πλύσεις της μύτης και των παραρρινίων κόλπων μπορεί να βραχύνουν τη διάρκειά τους, εξηγεί.

Αλλεργίες και χρόνιες πνευμονοπάθειες

Τα παρατεταμένα συμπτώματα μετά τις ιώσεις συχνά οφείλονται σε αλλεργική ρινίτιδα. Σε τέτοια περίπτωση οι ασθενείς έχουν βήχα και ρινική συμφόρηση (μπούκωμα). Μπορεί επίσης να φταρνίζονται.

Η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί επειδή η ίωση έχει προκαλέσει βλάβες στο άνω τμήμα των αεραγωγών, καθιστώντας το ευάλωτο στα αλλεργιογόνα που αιωρούνται στον αέρα.

Τα παρατεταμένα συμπτώματα μετά από τις ιώσεις μπορεί επίσης να οφείλονται σε αναζωπύρωση υποκείμενων νοσημάτων όπως:

• Το άσθμα
• Η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια

Αν έχετε βεβαρημένο ιατρικό ιστορικό και επίμονα συμπτώματα μετά από κάποια ίωση, συμβουλευθείτε τον γιατρό σας, συνιστά ο Dr. King.

Πότε είναι βρογχίτιδα ή πνευμονία

Πολλοί ασθενείς που εκδηλώνουν ιώσεις, φοβούνται μήπως εξελιχθούν σε λοίμωξη των βρόγχων ή των πνευμόνων. Ο Dr. King εξηγεί ότι η οξεία βρογχίτιδα είναι μία αυτοπεριοριζόμενη νόσος που χαρακτηρίζεται από:

• Οξύ βήχα με ή χωρίς φλέγματα
• Απουσία υψηλού πυρετού
• Απουσία δύσπνοιας

Οι περισσότερες περιπτώσεις οξείας βρογχίτιδας προκαλούνται από ιούς. Τα αντιβιοτικά χορηγούνται συχνά για την αντιμετώπισή τους, αλλά αυτό είναι λάθος, διότι δεν καταπολεμούν ιούς.

Όσον αφορά την πνευμονία, αυτή αποτελεί μία επιπλοκή της γρίπης που παρατηρείται σε μικρό αριθμό ασθενών. Μετά από τις ιώσεις, όμως, είναι σχετικά σπάνια. Όπως και να ‘χει προκαλεί χαρακτηριστικά συμπτώματα που πρέπει όντως να σας οδηγήσουν αμέσως στον γιατρό.

Πότε να απευθυνθείτε στον γιατρό

Επομένως, επικοινωνήστε αμέσως με τον γιατρό σας εάν εκδηλώσετε:

• Πυρετό ή βήχα που βελτιώνεται και ύστερα υποτροπιάζει
• Δύσπνοια ή δυσκολία στην αναπνοή
• Αίσθημα λιποθυμίας ή ζάλη
• Πόνο στο στήθος
• Αφυδάτωση
• Επιδείνωση υποκείμενων χρόνιων παθήσεων, όπως το άσθμα

«Ο κατάλογος αυτός δεν είναι πλήρης, αλλά σας δίνει μια αδρή εικόνα για το τι πρέπει να προσέχετε», τονίζει ο Dr. King.

Καλό είναι επίσης να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας, αν βρίσκετε τα συμπτώματά σας πολύ δυσάρεστα ή ανησυχείτε ότι έχουν διαρκέσει περισσότερο από το συνηθισμένο, καταλήγει.

Φωτογραφία: iStock