Πότε και γιατί αφαιρούμε τον θυρεοειδή αδένα

γράφει ο Σταύρος Τσιριγωτάκης, γενικός χειρουργός, τακτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Χειρουργικής Ενδοκρινών Αδένων, τακτικό μέλος της ΕΤΑ (European Thyroid Association), τακτικό μέλος της BAETS (British Association of Endocrine and Thyroid Surgeons).

Πολλές φορές έχουμε χειρουργήσει ασθενείς που η FNA (παρακέντηση) ήταν αρνητική, αλλά είχαν στοιχεία ύποπτα για κακοήθεια από τον υπόλοιπο έλεγχο που είχαν κάνει και η ιστολογική διάγνωση μετά το χειρουργείο έδειξε κακοήθεια.

Αυτό συμβαίνει είτε γιατί η βελόνα δεν πήρε υλικό από το σημείο του καρκίνου, αλλά λίγα χιλιοστά δίπλα από αυτόν, είτε για άλλους λόγους. Πρέπει να τονισθεί ό το αποτέλεσμα της FNA είναι ενδεικτικό. Μόνο η βιοψία ολόκληρου του θυρεοειδούς προσφέρει τη βεβαιότητα για την ποιότητα του αδένα. Επομένως η FNA βοηθάει πάρα πολύ αλλά η απόφαση για το αν θα χειρουργηθεί κάποιος ή όχι πρέπει να λαμβάνεται αφού συνεκτιμηθούν όλα τα δεδομένα.

Ο καρκίνος του θυρεοειδούς όταν φθάσει σε σημείο να προκαλέσει συμπτώματα σημαίνει ότι έχει προχωρήσει. Αν ο γιατρός σας έχει διαγνώσει ότι έχετε καρκίνο ή υποψία καρκίνου, εμπιστευτείτε τον και προχωρήστε στη χειρουργική επέμβαση. Εάν εξελιχθεί και κάνει λεμφαδενικές ή απομακρυσμένες μεταστάσεις, τα πράγματα θα δυσκολέψουν πάρα πολύ

Πότε χρειάζεται χειρουργείο ο θυρεοειδής

Όταν διαγνωσθεί καρκίνος ή όταν η υποψία για καρκίνο είναι ισχυρή, ή όταν η λειτουργία του θυρεοειδή δεν μπορεί να ρυθμιστεί με φαρμακευτική αγωγή (σε καλοήθεις παθήσεις).

Πολλές φορές βλέπουμε να χάνεται πολύτιμος χρόνος, λόγω του ότι ο ασθενής ψάχνει να ακούσει αυτό που θέλει, δηλαδή ότι «δεν χρειάζεσαι χειρουργείο» και γι’ αυτό το λόγο αναζητά τη γνώμη πολλών γιατρών. Είναι σημαντικό και απαραίτητο να πάρει κάποιος και δεύτερη και τρίτη γνώμη αλλά είναι επικίνδυνο για την υγεία του να ψάχνει εναγωνίως για μεγάλο χρονικό διάστημα να ακούσει αυτό που θέλει και στο τέλος κανείς να μην του το πει, αφού η ένδειξη ήταν απόλυτη εξ αρχής. Γι’ αυτό το λόγο είναι πολύ σημαντικό να παρακολουθείστε από γιατρό ο οποίος είναι εξειδικευμένος με το πρόβλημά σας και έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη σας στη διάρκεια του χρόνου.

Πως μπορώ να επιλέξω χειρουργό;

Οι επεμβάσεις για τον θυρεοειδή, θεωρητικά, μπορεί να γίνουν από όλους τους γενικούς χειρουργούς. Είναι προτιμότερο βέβαια να γίνεται από χειρουργό που έχει λάβει ειδική εκπαίδευση και εκτελεί τέτοιες επεμβάσεις σε τακτική βάση, αφού το ποσοστό των επιπλοκών είναι αποδεδειγμένα πολύ μικρότερο όταν η επέμβαση γίνεται από εξειδικευμένο χειρουργό.

Όσον αφορά το αισθητικό μέρος, το μέγεθος της τομής έχει σημασία. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς τη ζωή του με μια τεράστια τομή στο λαιμό, με δύσμορφη ουλή που πολλές φορές εκτείνεται από το ένα αυτί έως το άλλο. Μια επέμβαση που έχει τέτοιο αποτέλεσμα στο δέρμα έχει ανάλογο αποτέλεσμα και εσωτερικά. Σε καμία δηλαδή περίπτωση δεν μπορεί να συγκριθεί με το αποτέλεσμα μιας επέμβασης που έχει εκτελεσθεί μέσω μιας τομής 2-3 cm που απαιτεί λεπτούς χειρισμούς του χειρουργού.

Συνήθως το μέγεθος της τομής είναι αντιστρόφως ανάλογο με την εμπειρία του χειρουργού, ειδικά στον θυρεοειδή. Δηλαδή όσο μικρότερη είναι η τομή τόσο μεγαλύτερη είναι η εμπειρία του χειρουργού. Το μέγεθος της τομής επίσης είναι ανάλογο και με το “υπόλειμμα του θυρεοειδούς” που αφήνεται μετά από μια θυρεοειδεκτομή, δηλαδή όσο πιο μεγάλη η τομή τόσο μεγαλύτερο και το υπόλειμμα.

Τι είναι το υπόλειμμα θυρεοειδούς μετά από θυρεοειδεκτομή;

Όταν διαγνωσθεί καρκίνος μετά από μια θυρεοειδεκτομή είναι υποχρεωτικό ο ασθενής να κάνει μια εξέταση η οποία θα δείξει το ποσοστό του θυρεοειδή το οποίο έχει μείνει στον ασθενή (uptake) και από το οποίο εξαρτάται η θεραπεία του, δηλαδή πόσες συνεδρίες με ραδιενεργό ιώδιο θα  πρέπει να κάνει, την ποσότητα της ραδιενέργειας που πρέπει να λάβει ή των φαρμάκων ή ακόμα και το αν θα χρειαστεί επανεπέμβαση για να αφαιρεθεί αυτό όταν είναι μεγάλο. Στο 95% των περιπτώσεων των ασθενών του κ. Τσιριγωτάκη υπάρχει λιγότερο από 1% υπόλειμμα. Είναι εύκολο λοιπόν να κατανοήσει κάποιος ποια μετεγχειρητική θεραπεία θα ακολουθήσει ένας ασθενής με τέτοιο υπόλειμμα και ποια ο ασθενής που έχει 5% ή ακόμα και 10% υπόλειμμα θυρεοειδούς, ή πόσο θα ταλαιπωρηθεί αν χρειαστεί επανεπέμβαση, κατά την οποία εκτός των άλλων τα ποσοστά επιπλοκών είναι σημαντικά αυξημένα.

Πόσο μέρος από τον θυρεοειδή μου πρέπει να αφαιρεθεί;

Αποδεκτές επεμβάσεις για τον θυρεοειδή, σύμφωνα με όλες τις διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές είναι η σχεδόν  ολική και η άμφω ολική θυρεοειδεκτομή. Η σχεδόν ολική εκτελείται για την ελαχιστοποίηση των επιπλοκών της κάκωσης των παραθυρεοειδών ή του κάτω λαρυγγικού νεύρου. Σε περίπτωση όμως που η ιστολογική εξέταση δείξει την ύπαρξη καρκίνου, ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί επανεπέμβαση, όπου εκεί τα ποσοστά των επιπλοκών αυξάνονται, εκτός του ότι η επανεπέμβαση προκαλεί ταλαιπωρία για τον ασθενή τόσο σωματική όσο και ψυχική αλλά και οικονομική.

Η επέμβαση που εκτελούμε εμείς πάντοτε είναι η άμφω ολική θυρεοειδεκτομή, ώστε όποιο και να είναι το αποτέλεσμα της ιστολογικής ο ασθενής μας να μην ξαναχρειαστεί επέμβαση.

Πότε θα μπορώ να μιλήσω, να σιτισθώ και να βγω από την κλινική;

Μιλάτε αμέσως μετά το χειρουργείο, σιτίζεστε μετά από 3-4 ώρες, εξέρχεστε την επομένη το πρωί.

Πόσο ασφαλής είναι η επέμβαση;

Η υψηλή εξειδίκευσή μας και ο εξοπλισμός αιχμής που χρησιμοποιούμε ελαχιστοποιεί το ενδεχόμενο κάποιας επιπλοκής.

Πονάω μετά την επέμβαση, πόσο διάστημα είμαι καθηλωμένος;

Πόνος δεν υπάρχει, αφού δεν συνταγογραφούμε καν παυσίπονα, και ο ασθενής κινητοποιείται μόλις συνέλθει πλήρως από την αναισθησία, σε 2-3 ώρες.

Πότε επιστρέφω στη δουλειά μου και στις δραστηριότητές μου;

Κάποιοι από τους ασθενείς μας επιστρέφουν την επομένη μέρα, κάποιοι άλλοι θέλουν να κάνουν χρήση της αναρρωτικής τους άδειας. Σε πλήρη δραστηριότητα, αθλητισμό, κολύμβηση ή σε εργασίες με μεγάλη καταπόνηση επιστρέφετε μετά την πάροδο 6-10 ημερών.

Θα παχύνω ή θα αλλάξει η ζωή μου μετά το χειρουργείο;

Όχι, εκατομμύρια άνθρωποι έχουν υποβληθεί σε επέμβαση θυρεοειδεκτομής και λαμβάνουν 1 χάπι θυροξίνης ημερησίως. Αυτό ρυθμίζει απόλυτα τον οργανισμό και καθιστά τον άνθρωπο ευθυρεοειδικό, το οποίο μεταφράζεται σε απόλυτη, εύρυθμη και φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού.