Οι υπερβολικά πολλές ή λίγες ώρες ύπνου σχετίζονται με αλλοιώσεις στον εγκέφαλο οι οποίες αυξάνουν τον κίνδυνο επικίνδυνων προβλημάτων υγείας αργότερα στη ζωή, προειδοποιούν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο Yale.
Σε μία από τις μεγαλύτερες νευροαπεικονιστικές μελέτες του είδους, οι επιστήμονες εξέτασαν τον εγκέφαλο σχεδόν 40.000 υγιών, μεσηλίκων εθελοντών, σε μία προσπάθεια να κατανοήσουν πως επηρεάζει η διάρκεια του ύπνου την υγεία του.
Όπως διαπίστωσαν, όσοι ξέφευγαν από τα όρια του απαραίτητου για την ηλικία τους ύπνου, είχαν σημαντικά περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάζουν εγκεφαλικές αλλοιώσεις οι οποίες είναι γνωστό ότι προηγούνται της άνοιας και του εγκεφαλικού επεισοδίου.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικανικής Εταιρείας Καρδιάς (AHA), οι ενήλικες πρέπει να κοιμούνται 7-9 ώρες κάθε βράδυ. Η παρούσα μελέτη επιβεβαίωσε πως ο λιγότερος και ο περισσότερος ύπνος από αυτόν, είναι επικίνδυνος.
«Το εγκεφαλικό και η άνοια είναι το τελικό επακόλουθο μιας μακροχρόνιας διαδικασίας με τραγική κατάληξη. Πρέπει να μάθουμε περισσότερα για τη διαδικασία αυτή για να μπορέσουμε να την αποτρέψουμε», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Santiago Clocchiatti-Tuozzo, μεταδιδακτορικός ερευνητής Κλινικής Γηριατρικής Επιδημιολογίας στο Yale.
Η νέα μελέτη
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στην Επιθεώρηση της Αμερικανικής Εταιρείας Καρδιάς (JAHA). Όπως γράφουν οι ερευνητές, ο ύπνος επηρεάζει πολύ την υγεία. Όταν είναι ελλιπής ή υπερβολικός αυξάνει τον κίνδυνο για σοβαρά προβλήματα, όπως η στεφανιαία νόσος (καρδιοπάθεια) και το εγκεφαλικό επεισόδιο. Σχετίζεται επίσης με την παχυσαρκία, την κατάθλιψη, αλλά και με τον πρόωρο θάνατο από κάθε αιτία.
Στην πραγματικότητα, η διάρκεια του ύπνου είναι κρίσιμη για την υγεία του εγκεφάλου. Ωστόσο έως τώρα δεν είχε μελετηθεί αρκετά σε υγιείς μεσήλικες.
Για να καλύψουν το κενό αυτό οι επιστήμονες εξέτασαν στοιχεία από 39.771 εθελοντές. Η ηλικία τους κυμαινόταν από 40 έως 69 ετών. Από αυτούς:
- Το σχεδόν 73% (οι 28.912) είχαν την ιδανική διάρκεια ύπνου (7-9 ώρες)
- Το 21% κοιμόντουσαν λιγότερο από το επιθυμητό (κάτω από 7 ώρες)
- Το 6% κοιμόντουσαν περισσότερο (πάνω από 9 ώρες)
Υπερεντάσεις λευκής ουσίας και κλασματική ανισοτροπία
Οι επιστήμονες τους υπέβαλλαν σε απεικονιστικές εξετάσεις εγκεφάλου, αναζητώντας συγκεκριμένες ενδείξεις που σχετίζονται με την υγεία του εγκεφάλου. Οι ενδείξεις αυτές ήταν:
- Οι υπερεντάσεις της λευκής ουσίας
- Η κλασματική ανισοτροπία
Όπως εξηγούν οι επιστήμονες του Yale, οι υπερεντάσεις της λευκής ουσίας είναι αλλοιώσεις που υποδηλώνουν:
- Γήρανση του εγκεφάλου και
- Νόσο των μικρών αγγείων
Αντίστοιχα, η κλασματική ανισοτροπία δείχνει πόσο ομοιόμορφα κατανεμημένο είναι το νερό κατά μήκος των νευρικών κυττάρων. Η κατανομή αυτή είναι δείκτης της δομικής υγείας της λευκής ουσίας του εγκεφάλου.
Και τα δύο είδη αλλοιώσεων είναι γνωστό ότι παρατηρούνται πολλά χρόνια νωρίτερα, σε άτομα που παθαίνουν εγκεφαλικό ή εκδηλώνουν άνοια. Οι ερευνητές εξέτασαν πώς επηρέαζαν οι ώρες του ύπνου την παρουσία και τον όγκο των αλλοιώσεων αυτών.
Τα ευρήματα
Όπως διαπίστωσαν, ο υπερβολικός και ο ελλιπής ύπνος σχετιζόταν ισχυρά με τις αλλοιώσεις στον εγκέφαλο. Σε σύγκριση με τους εθελοντές που κοιμόντουσαν όσο συνιστάται, όσοι έκαναν ελλιπή ύπνο είχαν 11% περισσότερες πιθανότητες να παρουσιάσουν υπερεντάσεις της λευκής ουσίας.
Οι υπερεντάσεις αυτές είχαν επίσης αυξημένο όγκο. Επιπλέον, οι εθελοντές είχαν και χειρότερη κλασματική ανισοτροπία. Αντίστοιχα, οι υπερβολικές ώρες ύπνου συσχετίστηκαν με μεγαλύτερο όγκο υπερεντάσεων της λευκής ουσίας και με χειρότερη κλασματική ανισοτροπία.
Οι συσχετίσεις αυτές παρέμειναν ισχυρές και όταν οι ερευνητές συνυπολόγισαν άλλους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία του εγκεφάλου, όπως:
- Η υπέρταση
- Ο σακχαρώδης διαβήτης
- Οι καπνιστικές συνήθειες
«Τα ευρήματα αυτά προστίθενται σε εκείνα που δείχνουν ότι ο ύπνος είναι πυλώνας της υγείας του εγκεφάλου. Μας βοηθούν επίσης να κατανοήσουμε καλύτερα τι πρέπει να κάνουμε για να την προστατεύσουμε», σχολίασε ο Dr. Clocchiatti-Tuozzo.
Φωτογραφία: iStock