Οι άνθρωποι που συστηματικά κοιμούνται λίγο ή/και ανήσυχα το βράδυ, μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν άσθμα, σύμφωνα με τα ευρήματα μιας νέας, δεκαετούς μελέτης.
Όπως έδειξε, οι κακές συνήθειες ύπνου μπορεί να ενισχύσουν την γενετική ευπάθεια στο άσθμα και να διπλασιάσουν τον κίνδυνο εκδήλωσής του στην ενήλικη ζωή. Αντιθέτως, ο επαρκής και καλής ποιότητας ύπνος ως φαίνεται δρα προστατευτικά έναντι της πνευμονοπάθειας.
Το άσθμα είναι μία εξαιρετικά συχνή πνευμονοπάθεια, που προσβάλλει ενήλικες και παιδιά. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι οι πάσχοντες παγκοσμίως υπερβαίνουν τα 262 εκατομμύρια. Σε ετήσια βάση, εξ άλλου, κοστίζει τη ζωή 455.000 εξ αυτών.
Στην χώρα μας, μεγάλη μελέτη της Ομάδας Άσθματος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ) έδειξε ότι από άσθμα πάσχει το 8,6% του γενικού πληθυσμού.
Παρουσιάζει όμως διαφορά στην γεωγραφική κατανομή του. Είναι συχνότερο σε Αττική, Κρήτη, Αιτωλοακαρνανία και Πελοπόννησο, όπου προσβάλλει το 10% έως 15% του πληθυσμού. Τα χαμηλότερα ποσοστά του (έως 5%) καταγράφηκαν στα νησιά του βορειοανατολικού Αιγαίου.
Η νέα μελέτη
Η νέα μελέτη δημοσιεύεται στην ιατρική επιθεώρηση BMJ Open Respiratory Research. Όπως αναφέρουν οι ερευνητές, οι διαταραχές ύπνου είναι συχνές στους πάσχοντες από άσθμα. Δεν είναι όμως σαφές αν η ποιότητα και η ποσότητα του ύπνου επηρεάζουν την πορεία ή/και την ανάπτυξη της νόσου.
Για να διερευνήσουν το θέμα εξέτασαν δεδομένα από 455.405 εθελοντές, ηλικίας 38-73 ετών. Κατά την έναρξη της μελέτης, όλοι τους συμπλήρωσαν αναλυτικά ερωτηματολόγια ύπνου, αναφέροντας:
- Τι ώρα μπαίνουν για ύπνο και τι ώρα ξυπνάνε το πρωί
- Πόσες ώρες κοιμούνται
- Εάν ροχαλίζουν
- Αν πάσχουν από αϋπνία
- Αν έχουν υπνηλία στη διάρκεια της ημέρας
Ο ύπνος τους αξιολογήθηκε αναλόγως με τις απαντήσεις τους. Οι ερευνητές όρισαν ως «υγιείς συνήθειες ύπνου» το να ξυπνούν οι εθελοντές:
- Νωρίς το πρωί
- Μετά από 7-9 ώρες ύπνου
- Χωρίς (ή με σπάνιες) αϋπνίες
- Χωρίς ροχαλητό
- Χωρίς (ή με σπάνια) υπνηλία την ημέρα
Επιπλέον, τους υπέβαλλαν σε γενετικές αναλύσεις και τους βαθμολόγησαν αναλόγως με τον γενετικό κίνδυνο για άσθμα που είχαν.
Τα ευρήματα
Όπως έδειξαν οι γενετικές εξετάσεις, σχεδόν ένας στους τρεις εθελοντές ήταν υψηλού κινδύνου για άσθμα. Άλλοι τόσοι διέτρεχαν μέτριο κίνδυνο και οι υπόλοιποι ήταν χαμηλού κινδύνου.
Την επόμενη δεκαετία, 17.836 από τους εθελοντές εκδήλωσαν άσθμα. Οι εθελοντές υψηλού κινδύνου είχαν κατά 47% περισσότερες πιθανότητες να διαγνωστούν με άσθμα, σε σύγκριση με εκείνους που είχαν χαμηλό κίνδυνο. Όταν, όμως, ο υψηλός κίνδυνος συνυπήρχε με φτωχής ποιότητας ή/και ανεπαρκή ύπνο, οι πιθανότητες νόσησης αυξάνονταν κατά 55%.
Επιπλέον, οι υγιεινές συνήθειες ύπνου μείωναν τον κίνδυνο για άσθμα:
- Κατά 44% στους εθελοντές χαμηλού κινδύνου
- Κατά 41% στους εθελοντές μέτριου κινδύνου
- Κατά 37% στους εθελοντές υψηλού γενετικού κινδύνου
Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν ότι ο καλής ποιότητας και επαρκής ύπνος, δρα προστατευτικά στην γενετική προδιάθεση, λένε οι ερευνητές. Αντιθέτως, ο κακός ή/και ανεπαρκής ύπνος την ενισχύει.
Ωστόσο, τα νέα ευρήματα πρέπει να επαληθευτούν για να θεωρηθούν οριστικά. Είναι όμως τόσο πολλά τα οφέλη που παρέχει ο επαρκής, ποιοτικός ύπνος στην υγεία, που καλό είναι να τον υιοθετήσουν όλοι, τονίζουν οι ειδικοί.
Φωτογραφία: iStock