Η αναβολή των ιατρικών επισκέψεων είναι μία τακτική που πολλοί πάσχοντες από χρόνια νοσήματα, κυρίως ηλικιωμένοι, επιλέγουν για να προφυλαχθούν από το νέο κορωνοϊό. Ωστόσο ο κίνδυνος είναι να δουν ξαφνικά τη χρόνια πάθησή τους να επιδεινώνεται, ακόμα κι αν είναι η φαινομενικά «αθώα» καλοήθης υπερπλασία του προστάτη.
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη είναι πολύ συνηθισμένη, καθώς αργά ή γρήγορα προσβάλλει τη συντριπτική πλειονότητα των ανδρών. Ταυτοχρόνως, όμως, είναι μία δυναμική πάθηση που εξελίσσεται διαρκώς, καθώς αυξάνεται το μέγεθος του προστάτη.
Όπως εξηγεί ο χειρουργός-ουρολόγος δρ Ηρακλής Πούλιας, διευθυντής της Β’ Ουρολογικής Κλινικής του Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας, η σοβαρότητα των συμπτωμάτων που εκδηλώνουν οι ασθενείς δεν ανταποκρίνεται πάντοτε στη σοβαρότητα της διόγκωσης.
«Πολλοί άνδρες με σοβαρή διόγκωση έχουν μόνο ήπια συμπτώματα, ενώ άλλοι με μικρή διόγκωση έχουν έντονα συμπτώματα», λέει. «Επομένως, ο τακτικός προγραμματισμένος έλεγχος είναι απαραίτητος για να αξιολογείται η πορεία της υπερπλασίας».
Επιπλέον, στους άνδρες που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή για να βελτιώσουν τα συμπτώματα που τους προκαλεί η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη, η αγωγή πρέπει να αλλάζει σε τακτά χρονικά διαστήματα. Και αυτό, διότι ο οργανισμός συνηθίζει τα φάρμακα και παύει να ανταποκρίνεται καλά σε αυτά.
Πριν γίνει, όμως, οποιαδήποτε αλλαγή στην αγωγή, καλό είναι να προηγείται ιατρική αξιολόγηση. Αυτή κατά κανόνα συμπεριλαμβάνει δακτυλική εξέταση και πιθανώς μέτρηση του ειδικού προστατικού αντιγόνου (PSA) στο αίμα.
«Ένα λάθος που κάνουν πολλοί άνδρες είναι να αντιμετωπίζουν τον «προστάτη» τους ως κάτι αθώο, που απλώς δυσκολεύει την ούρηση», λέει ο κ. Πούλιας. «Είναι γεγονός πως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη δεν έχει καμία σχέση με τον καρκίνο. Μπορεί, όμως, να δημιουργήσει αρκετά άλλα προβλήματα, εάν μείνει χωρίς την ενδεδειγμένη θεραπεία».
Οι πιθανές επιπλοκές
Μία από τις συνηθέστερες επιπλοκές που προκαλεί η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη είναι η επίσχεση ούρων. Κατ’ αυτήν, ο ασθενής ανακαλύπτει ξαφνικά ότι δεν μπορεί να ουρήσει παρότι νιώθει έντονη την ανάγκη γι’ αυτό.
Η επίσχεση ούρων χρειάζεται άμεση ιατρική αντιμετώπιση. Ο ασθενής θα χρειαστεί τοποθέτηση καθετήρα για να αδειάσει η ουροδόχος κύστη του. Αναλόγως με την αιτία της επίσχεσης μπορεί στη συνέχεια να απαιτηθεί ακόμα και χειρουργική επέμβαση για την αντιμετώπισή της.
Μία άλλη πιθανή επιπλοκή που έχει η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη είναι οι υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις. Προκαλούνται από την κατακράτηση ούρων για μεγάλο διάστημα. Η κατακράτηση οφείλεται στην αδυναμία πλήρους κένωσης της ουροδόχου κύστης, εξαιτίας των δυσκολιών που προκαλεί η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη.
Αν οι ουρολοιμώξεις είναι συχνές, μπορεί να απαιτηθεί ενδοσκοπική χειρουργική αφαίρεση του προστάτη αδένα.
Η ατελής κένωση και η παραμονή μεγάλης ποσότητας ούρων στην ουροδόχο κύστη μπορεί να δημιουργήσει και δομικά προβλήματα στην κύστη. Αιτία γι’ αυτό είναι ότι το τοίχωμά της διατείνεται και εξασθενεί με την πάροδο του χρόνου.
Τελικά, το μυώδες τοίχωμα της κύστης ατονεί και σταματά να συσπάται φυσιολογικά. Αυτό δυσκολεύει ακόμα περισσότερο την αποβολή όλων των ούρων.
Και στους νεφρούς
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη μπορεί να έχει και άλλες επιπλοκές. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται βλάβες στους νεφρούς εξαιτίας:
- Της πίεσης στην ουροδόχο κύστη από την κατακράτηση ούρων
- Τις επαναλαμβανόμενες ουρολοιμώξεις
Υπάρχει επίσης περίπτωση να δημιουργηθούν λίθοι (πέτρες) στην ουροδόχο κύστη. Η λιθίαση της κύστης επίσης σχετίζεται με την κατακράτηση ούρων. Οι λίθοι μπορεί να προκαλέσουν:
- Λοιμώξεις
- Ερεθισμό της κύστης
- Αίμα στα ούρα
- Απόφραξη της εξόδου της κύστης, με συνέπεια παρεμπόδιση της ούρησης
Καθοριστική η πρόληψη
Τα καλά νέα είναι ότι οι περισσότεροι άνδρες με καλοήθη υπερπλασία του προστάτη δεν αναπτύσσουν τέτοιου είδους επιπλοκές. Τα κακά νέα είναι ότι «δεν μπορούμε να γνωρίζουμε εκ των προτέρων ποιος κινδυνεύει και ποιος όχι», τονίζει ο κ. Πούλιας.
Επιπλέον, «τόσο η επίσχεση ούρων όσο και οι βλάβες στους νεφρούς συνιστούν σοβαρές απειλές για την υγεία. Επομένως η πρόληψη με το συχνό τσεκ απ και την κατάλληλη αγωγή, είναι η καλύτερη θεραπεία», προσθέτει.
Πότε πρέπει να πάτε στον γιατρό
Οι άνδρες που, παρόλα αυτά, φοβούνται να πάνε στον ιατρό και αναβάλλουν τα προγραμματισμένα ραντεβού τους, ας έχουν τουλάχιστον το νου τους για τυχόν ύποπτα συμπτώματα. Εάν παρουσιάσουν κάτι από τα ακόλουθα, πρέπει να πάνε αμέσως στον ουρολόγο τους:
- Επίσχεση ούρων (αδυναμία ούρησης)
- Αιματουρία (αίμα στα ούρα)
- Επιδείνωση των συμπτωμάτων που τους προκαλεί η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη μαζί με πυρετό
Τα συμπτώματα της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη μπορεί να είναι αποφρακτικά (ο διογκωμένος προστάτης συμπιέζει την ουρήθρα και την αποφράσσει εν μέρει) ή ερεθιστικά. Στα αποφρακτικά συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται:
- Δυσκολίες στην έναρξη της ούρησης
- Αδυναμία αποβολής των ούρων
- Μειωμένη ροή
- Διακοπτόμενη ούρηση
Στα ερεθιστικά συμπτώματα που προκαλεί η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη συμπεριλαμβάνονται:
- Η συχνουρία
- Η νυκτερινή ούρηση
- Η επιτακτική ούρηση