Ψωρίαση: Πως επηρεάζει το κάπνισμα τη νόσο και την αντιμετώπισή της

Το κάπνισμα έχει πολλές και σοβαρές επιπτώσεις στους ασθενείς με ψωρίαση, ενώ αυξάνει και τον κίνδυνο να εκδηλωθεί εξ αρχής η νόσος. Σαν να μην έφταναν αυτά, αυξάνει και τις πιθανότητες αναπτύξεως συνοδών προβλημάτων υγείας, τα οποία μπορεί να απειλήσουν ακόμα και τη ζωή των πασχόντων.

Ολοένα περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι το κάπνισμα:

• Επιδεινώνει τη σοβαρότητα της ψωρίασης
• Έχει αρνητικό αντίκτυπο στην αποτελεσματικότητα των βιολογικών παραγόντων που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπισή της
• Αυξάνει τις πιθανότητες εμφάνισης ψωρίασης των νυχιών
• Επιταχύνει την ανάπτυξη συννοσηροτήτων που μπορεί να συνοδεύουν τη ψωρίαση, όπως της καρδιοπάθειας και του μεταβολικού συνδρόμου

Όπως εξηγεί ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου, η ψωρίαση είναι μια χρόνια φλεγμονώδης νόσος. Οφείλεται σε διαταραχή του ανοσοποιητικού συστήματος και προκαλεί συμπτώματα στο δέρμα και τις αρθρώσεις. Τα συμπτώματα στο δέρμα συμπεριλαμβάνουν δερματικές πλάκες ή εξάνθημα, σκασμένο και ξηρό δέρμα, πόνο και κνησμό ο οποίος συχνά γίνεται αιτία μολύνσεων.

Η νόσος εκδηλώνεται ως ερύθημα σε διάφορα σημεία του σώματος, όπως:

• Στο τριχωτό της κεφαλής
• Στους αγκώνες
• Στα γόνατα
• Στο κάτω μέρος της πλάτης

Οι συννοσηρότητες

Η ψωρίαση μπορεί να προκαλέσει βλάβη των αρθρώσεων (ψωριασική αρθρίτιδα). Στην πραγματικότητα, η πλειονότητα των ασθενών καλούνται να την αντιμετωπίσουν πολλά χρόνια μετά την έναρξη της δερματικής ψωρίασης.

Μία άλλη συννοσηρότητα είναι η ψωρίαση των νυχιών. Παρατηρείται σε σημαντικό ποσοστό των πασχόντων και είναι δύσκολο να ελεγχθεί. Η εμφάνισή της επιβαρύνει πολύ περισσότερο την ποιότητα ζωής τους, απ’ ό,τι όταν επηρεάζονται άλλες περιοχές του σώματος.

Επιπλέον, οι ψωριασικοί ασθενείς διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν καρδιαγγειακά και μεταβολικά προβλήματα, όπως στεφανιαία νόσο, σακχαρώδη διαβήτη, υπέρταση και υπερχοληστερολαιμία.

Δεδομένου ότι το κάπνισμα αποτελεί γενεσιουργό παράγοντα των καρδιαγγειακών νοσημάτων, οι ειδικοί προσπαθούν να βρουν εάν αποτελεί αιτία ή παράγοντα κινδύνου και για την ψωρίαση. Αν και οι σχετικές μελέτες βρίσκονται υπό εξέλιξη, τα μέχρι τώρα ευρήματα είναι αποθαρρυντικά και υποδεικνύουν την ανάγκη διακοπής του.

Μια μελέτη, λ.χ., που δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση Journal of International Medical Research έδειξε ότι οι νυν και οι πρώην καπνιστές διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης ψωρίασης από ό,τι οι μη καπνιστές. Επιπλέον, οι συστηματικοί καπνιστές με ψωρίαση έχουν λιγότερες πιθανότητες να δουν βελτίωση των συμπτωμάτων στους 6 μήνες θεραπείας με βιολογικούς παράγοντες.

Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι οι καπνιστές διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο να εκδηλώσουν ψωρίαση. Τον ίδιο κίνδυνο διατρέχουν και όσον αφορά την ψωρίαση των νυχιών. Μελέτη, λ.χ., που δημοσιεύθηκε στην ιατρική επιθεώρηση Dermatologic Therapy έδειξε ότι η προσβολή των νυχιών ήταν σημαντικά συχνότερη σε ασθενείς που υποφέρουν από τη νόσο και καπνίζουν.

Η ψωρίαση των νυχιών

Οι αυξημένες πιθανότητες ψωρίασης των νυχιών στους καπνιστές μπορεί να οφείλεται στις τοπικές, αγγειοπαθητικές επιδράσεις που έχει ο καπνός, λόγω της εγγύτητας του τσιγάρου με τα νύχια.

«Τα βαρέα μέταλλα και η θερμότητα στη στάχτη μπορεί να πυροδοτήσουν το φαινόμενο Koebner, το οποίο παρουσιάζεται σε μεγάλο ποσοστό ασθενών με ψωρίαση. Στα άτομα αυτά ακόμα και το τσίμπημα ενός κουνουπιού μπορεί να γίνει αιτία εμφάνισης πλακών», εξηγεί ο δρ Στάμου.

Η ψωρίαση των νυχιών εκδηλώνεται στο 50% των ασθενών με δερματική ψωρίαση και στο 85% όσων πάσχουν από ψωριασική αρθρίτιδα. Προκαλεί:

• Βοθρία (μικρά βαθουλώματα) πάνω στο νύχι
• Αλλαγές στο χρώμα του (μπορεί να είναι λευκό, κίτρινο ή καφέ)
• Αποκόλληση από την κοίτη
• Υπερκεράτωση κάτω από το νύχι (το καθιστά παχύ)
• Παρωνυχία
• Αιμορραγίες που έχουν τη μορφή γραμμώσεων

Η θεραπεία

Οριστική θεραπεία για την ψωρίαση δεν υπάρχει. Για την καταπράϋνση των συμπτωμάτων της, όμως, υπάρχουν αρκετές επιλογές, με κυριότερες:

• Την τοπική εφαρμογή στεροειδών κρεμών, ενυδατικών για το ξηρό δέρμα, κρέμες με βιταμίνη Α ή ρετινοειδή ή με βιταμίνη D3
• Φάρμακα για την επιβράδυνση της παραγωγής κυττάρων του δέρματος
• Φαρμακευτικές λοσιόν ή σαμπουάν

Επίσης, η φωτοθεραπεία έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική στην ύφεση των συμπτωμάτων. Τελευταία έχουν αναπτυχθεί και βιολογικά φάρμακα, όπως η αδαλιμουμάμπη και η ινφλιξιμάμπη, που είναι ασφαλή για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων όπως έχει αποδειχθεί και από κλινικές δοκιμές.

Δεν ανταποκρίνονται, όμως, όλοι οι ασθενείς στα φάρμακα, ενώ κάποιοι τα διακόπτουν. Ένα ποσοστό δεν ανταποκρίνεται στις βιολογικές θεραπείες και στρέφεται σε άλλους τρόπους θεραπείας, οι οποίοι αποφασίζονται από τον δερματολόγο, βάσει της συνολικής υγείας, της ηλικίας, της σοβαρότητας του εξανθήματος και της περιοχής που έχουν εμφανιστεί οι πλάκες.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, είναι σημαντικό να διακόπτουν οι ασθενείς με ψωρίαση το κάπνισμα, τονίζει ο δρ Στάμου. «Η χρήση προϊόντων καπνού πρέπει να αποτρέπεται ή να διακόπτεται, προκειμένου να μειωθεί η πιθανότητα εμφάνισης της νόσου, αλλά και επιδείνωσής της στους ήδη πάσχοντες», επισημαίνει.

Φωτογραφία: iStock