Ψωρίαση: Τα βασικά δεδομένα που όλοι πρέπει να γνωρίζουμε

Η ψωρίαση παλαιότερα χαρακτηριζόταν ως μια «χρόνια, φλεγμονώδης, υποτροπιάζουσα, δυσίατος δερματοπάθεια». Σήμερα, όμως, μετά από χρόνια μελετών έχει επιτευχθεί σημαντική διαλεύκανση της παθογένειας με επιβεβαίωση του ανοσολογικού μηχανισμού της νόσου.

Όπως αναφέρει η Ελληνική Δερματολογική & Αφροδισιολογική Εταιρεία (ΕΔΑΕ), πλέον η ψωρίαση θεωρείται μία μη μεταδοτική, αυτοφλεγμονώδης νόσος. Μπορεί να συνυπάρχει με πολλά συστηματικά νοσήματα και έχει σημαντικές επιπτώσεις τόσο κοινωνικοοικονομικές όσο και στην καθημερινότητα και ψυχολογία των πασχόντων, εντέλει δηλαδή στην ποιότητα ζωής τους.

Τι την πυροδοτεί

Νεότερα στοιχεία υποδηλώνουν ότι έχει γενετική βάση, η οποία πιθανώς να ενεργοποιείται από ενδογενείς και εξωγενείς παράγοντες, όπως:

• Το κάπνισμα
• Το στρες
• Το αλκοόλ
• Οι διατροφικές συνήθειες
• Οι λοιμώξεις
• Διάφορα φάρμακα
• Τραυματισμοί κ.ά.

Ποιος είναι ο πιο συχνός τύπος

Η ψωρίαση κατά πλάκας είναι ο πιο συχνός τύπος ψωρίασης. Το σχεδόν 80% των ατόμων που αναπτύσσουν ψωρίαση, πάσχουν από τον συγκεκριμένο τύπο.

Η ψωρίαση κατά πλάκας εμφανίζεται με τη μορφή ερυθηματωδών πλακών που καλύπτονται από χαρακτηριστικά αργυρόχρωμα λέπια. Οι συχνότερες θέσεις εντόπισης των ανωτέρω βλαβών είναι:

• Οι αγκώνες
• Τα γόνατα
• Το τριχωτό της κεφαλής

Οι χαρακτηριστικές αυτές βλάβες του δέρματος αποτελούν μια δυσάρεστη εικόνα και έχουν σημαντικά αρνητική επίδραση στην ψυχολογία των ασθενών.

Πόσοι είναι οι πάσχοντες

Υπολογίζεται ότι η ψωρίαση αφορά το 2% έως 2,5% του Ελληνικού πληθυσμού. Επομένως, περισσότεροι από 200.000 συνάνθρωποι μας ζουν με αυτήν. Η δερματοπάθεια παρουσιάζεται εξίσου συχνά στα δυο φύλα.

Μπορεί να εμφανιστεί  σε όλες τις ηλικίες, αλλά είναι πιο σπάνια στην παιδική ηλικία και πιο συχνή στους ενήλικες. Η έναρξη της νόσου φαίνεται να έχει δύο κορυφώσεις, μεταξύ των ηλικιών 30-39 ετών και μεταξύ 50-60 ετών.

Ο ρόλος της κληρονομικότητας 

Η κληρονομικότητα παίζει ρόλο στην εμφάνιση της ψωρίασης, αν και τα παιδιά ενός γονιού με ψωρίαση μπορεί να μην την εμφανίσουν ποτέ.

Τι σχέση έχει με την αρθρίτιδα

Επιπρόσθετα, έως και το 30% των ασθενών με ψωρίαση μπορεί να αναπτύξουν ψωριασική αρθρίτιδα. Η αρθρίτιδα αυτή επίσης οφείλεται στη διαταραγμένη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Χαρακτηρίζεται από διόγκωση και ευαισθησία των αρθρώσεων, καθώς και χαρακτηριστική πρωινή δυσκαμψία.

Πόσο διαρκεί

Η ψωρίαση δεν είναι παροδική νόσος. Έχει χρόνια πορεία, με χαρακτηριστικές υφέσεις και εξάρσεις. Μέχρι σήμερα η νόσος δεν θεωρείται ιάσιμη, αλλά με τις διαθέσιμες θεραπευτικές επιλογές οι ασθενείς μπορούν να επιτύχουν μεγάλες περιόδους ύφεσης.

Ποιες οι επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής των ασθενών

Οι αντιδράσεις του κοινωνικού περιγύρου στην εικόνα του δέρματος με τις χαρακτηριστικές βλάβες οδηγούν πολλούς ασθενείς με ψωρίαση σε απομόνωση και σε αυξημένη συχνότητα εμφάνισης άγχους, ακόμη και κατάθλιψης.

Σε διάφορες μελέτες φαίνεται ότι σχεδόν έξι στους δέκα ασθενείς έχουν πρόβλημα με την ερωτική τους ζωή λόγω της ψωρίασης. Ο ένας στους τρεις αισθάνεται ότι οι άλλοι τον αποφεύγουν στη διάρκεια περιόδων έξαρσης της νόσου. Σχεδόν όλοι, εξ άλλου, έρχονται συστηματικά αντιμέτωποι με την άγνοια του κόσμου.

Άλλο ψώρα, άλλο ψωρίαση

Είναι γνωστή η σύγχυση μεταξύ ψωρίασης και ψώρας. Είναι σημαντικό συνεπώς να τονίσουμε και να ενημερώσουμε/εκπαιδεύσουμε το κοινό ότι η ψωρίαση:

• Δεν είναι μεταδοτική
• Δεν οφείλεται σε κάποιον ιό ή σε κάποιο μικρόβιο

Οι άνθρωποι με ψωρίαση, όπως και με τα υπόλοιπα αυτοάνοσα – αυτοφλεγμονώδη δερματικά νοσήματα, δεν πρέπει να υφίστανται το στίγμα που επιφέρουν οι παθήσεις αυτές. Η ψωρίαση δεν τους ορίζει, δεν τους χαρακτηρίζει και κυρίως δεν πρέπει να επηρεάζει τη ζωή τους. Θα πρέπει να αντιμετωπίζουν την ασθένειά  τους σε συνεργασία με τον δερματολόγο τους. Να φροντίζουν τον δέρμα τους και να το αγαπούν.

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές

Η ήπια ψωρίαση αντιμετωπίζεται κυρίως με τοπικά σκευάσματα (τοπικά ανάλογα βιταμίνης D, κορτικοστεροειδή). Για την μέτρια και σοβαρή ψωρίαση ενδείκνυνται οι συστηματικές θεραπείες.

Η θεραπευτική φαρέτρα της ψωρίασης έχει εμπλουτιστεί τα τελευταία χρόνια με την εμφάνιση νέων στοχευμένων θεραπειών, των βιολογικών παραγόντων καθώς και νέων μικρών μορίων. Οι θεραπείες αυτές παρουσιάζουν μακροχρόνια αποτελεσματικότητα και σταθερό προφίλ ασφάλειας. Βασικό τους πλεονέκτημα είναι ο έλεγχος της ψωρίασης και των συννοσηροτήτων που σχετίζονται με αυτή.

Πρέπει να τονιστεί ότι είναι σημαντικό ο ψωριασικός ασθενής να αντιμετωπίζεται ολιστικά από τον θεράποντα δερματολόγο του και οι διάφοροι παράγοντες κινδύνου να αναγνωρίζονται και να αντιμετωπίζονται εγκαίρως.

Φωτογραφία: iStock