«Συγγενείς και επίκτητες ανωμαλίες στην ανατομία της μύτης ταλαιπωρούν με διάφορα συμπτώματα εκατομμύρια ανθρώπους, παγκοσμίως, με συνέπεια όλο και περισσότεροι να αναζητούν οριστική λύση στο πρόβλημά τους. Η λειτουργική ρινοπλαστική αφορά στη διόρθωση αυτών, προκειμένου οι ασθενείς να μπορούν να αναπνέουν καλύτερα και συνεπώς να έχουν καλύτερη υγεία. Οι επεμβάσεις αυτές έχουν εξελιχθεί σε τέτοιο βαθμό που επιτρέπουν την αλλαγή των εσωτερικών και εξωτερικών δομών της μύτης με τον πιο ανώδυνο τρόπο», μας εξηγεί ο πλαστικός χειρουργός προσώπου – ΩΡΛ Δρ. Γεώργιος Μοιρέας.
Ωστόσο στη μύτη, η μορφή και η λειτουργία είναι στενά συνδεδεμένες.
Μια αισθητική αλλαγή στη δομή της μύτης μπορεί να έχει ανεπιθύμητες επιδράσεις στην αναπνοή. Αντίστροφα, ειδικές χειρουργικές τεχνικές που έχουν σχεδιαστεί για τη βελτίωση της ρινικής αναπνοής μπορούν να έχουν επιπτώσεις στην εμφάνιση – προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο. Γι’ αυτό είναι σημαντική η κατανόηση από τον ασθενή ότι η ρινοπλαστική διαφέρει σημαντικά από άλλες επεμβάσεις πλαστικής χειρουργικής, λόγω της σύνθετης λειτουργίας της μύτης, του βασικού ρόλου της στην εμφάνιση του προσώπου και των τεχνικών προκλήσεων για τον χειρουργό.
Υπάρχουν αρκετοί λόγοι που προκαλούν δυσχέρεια στην αναπνοή.
Οι πιο συνηθισμένοι είναι η σκολίωση ρινικού διαφράγματος, οι υπερμεγέθεις κόγχες και η σύμπτωση των τοιχωμάτων της μύτης. Αυτά τα ανατομικά προβλήματα μπορεί να υπάρχουν από τη γέννηση του ατόμου ή να είναι αποτέλεσμα ενός τραύματος, μιας νόσου ή μιας προηγούμενης ρινοπλαστικής. Μπορούν να υφίστανται μεμονωμένα ή σε συνδυασμό και εξηγούν τα περισσότερα ρινικά αποφρακτικά προβλήματα. Ειδικότερα:
Σκολίωση ρινικού διαφράγματος.
Το διάφραγμα είναι ένας χόνδρος που χωρίζει την αριστερή από τη δεξιά ρινική θαλάμη. Η σκολίωση, που νοείται οποιαδήποτε παρέκκλιση από την ευθεία μέση γραμμή, είναι μια πολύ συνηθισμένη κατάσταση και οφείλεται είτε σε γενετικές αιτίες, όπως σχιστίες, είτε σε τραυματισμούς κυρίως σε παιδιά κάτω των 6 ετών, όταν δηλαδή το διάφραγμα δεν έχει πλήρως αναπτυχθεί, είτε απλά διότι το διάφραγμα είναι λίγο ψηλότερο και επειδή δεν χωράει μέσα στη μύτη σωστά λυγίζει προς την μια μεριά.
Στους περισσότερους η σκολίωση είναι μικρή και δεν έχει επιπτώσεις στην αναπνοή. Όταν υπάρχει, όμως, μεγάλη απόκλιση, μπορεί να προκληθεί παρεμπόδιση στη διέλευση του αέρα, γεγονός που καθιστά δυσχερέστερη την αναπνοή. Εκτός από αυτό μπορεί να αποτελέσει την βασική αιτία σε χρόνια ρινίτιδα, ξηρότητα, ρινορραγίες, χρόνια ιγμορίτιδα, πονοκεφάλους, μειωμένη όσφρηση κ.ά.
Στους ασθενείς παρατηρείται επίσης κακή οξυγόνωση, η οποία προκαλεί ποικίλες αρνητικές επιπτώσεις στον οργανισμό.
Σύμπτωση των πλευρικών τοιχωμάτων της μύτης. Τα ρουθούνια των ανθρώπων με πολύ λεπτή μύτη (σαν να έχουν ένα «μανταλάκι» στη μεσότητα της ράχης) ή με αδύναμους χόνδρους στο κάτω μέρος κλείνουν απότομα όταν εισπνέουν, ιδίως όταν η εισπνοή είναι έντονη, οπότε δεν περνάει καθόλου αέρας. Οι ρινικές ταινίες όπως αυτές που βλέπουμε να φορούν συχνά οι αθλητές μπορούν να κρατήσουν τις ρινικές διόδους ανοιχτές. Αυτός ο τρόπος βοηθά στην εισπνοή, αλλά είναι προσωρινός. Οριστική λύση προσφέρει μόνο η χειρουργική επέμβαση.
Ρινικές κόγχες.
Είναι τρεις (ή και τέσσερις) και βρίσκονται στο εσωτερικό της κάθε ρινικής θαλάμης προς τα έξω. Μοιάζουν με αναδιπλώσεις των πλαϊνών τοιχωμάτων της μύτης και ο ρόλος τους είναι η ύγρανσή της, καθώς και η θέρμανση και το φιλτράρισμα του εισπνεόμενου αέρα. Οι κόγχες καλύπτονται από βλεννογόνο και διογκώνονται περιοδικά σε απόκριση σε περιβαλλοντικά ερεθίσματα ή στη στάση του κεφαλιού. Για παράδειγμα η κατάκλιση στο πλάι, καθιστά δυσκολότερη την αναπνοή από το ρουθούνι που βρίσκεται στην κάτω πλευρά.
Αυτό είναι συνέπεια της φυσιολογικής διόγκωσης της κόγχης και οφείλεται στο γεγονός ότι στη συγκεκριμένη θέση συλλέγεται περισσότερο αίμα σ’ αυτή. Μερικές φορές, η υπερτροφία των κογχών φράζει τη μία ή και τις δύο ρινικές θαλάμες. Αυτή η πάθηση μπορεί να θεραπευτεί, αλλά απαιτεί χειρουργική επέμβαση προκειμένου να απαλλαχθεί ο ασθενής από τα συμπτώματα.
Ο συνδυασμός λειτουργικής και κοσμητικής ρινοπλαστικής είναι τις περισσότερες φορές το ζητούμενο από τους ασθενείς, αφού μπορούν ταυτόχρονα να βελτιώσουν την αναπνοή, αλλά και την εμφάνισή τους.
«Λόγω της θέσης της στο πρόσωπο, η μύτη προσδιορίζει, αλλά και αναδεικνύει την ομορφιά. Γι’ αυτό και δεν αντιμετωπίζεται μόνο μεμονωμένα, αλλά και σε σχέση με το σχήμα και το μέγεθος του υπόλοιπου προσώπου. Επιδίωξη, λοιπόν, είναι η ενίσχυση της αισθητικής της, διατηρώντας παράλληλα τις φυσικές γραμμές.
Ανάλυση προσώπου
Οι ειδικοί χειρουργοί διαθέτουν πια εμπειρία στην ανάλυση του προσώπου και είναι πιο επιφυλακτικοί στις μη ρεαλιστικές επιθυμίες των ασθενών τους απ’ ότι στο παρελθόν. Διαθέτουν επίσης και την τεχνολογία που τους επιτρέπει δείξουν στους ασθενείς πως θα είναι η μύτη τους μετά το χειρουργείο. Δηλαδή, μέσω ενός συστήματος τρισδιάστατης προσομοίωσης δημιουργούν μαζί με τον ασθενή την νέα του εικόνα!», τονίζει ο εξειδικευμένος στην ρινοπλαστική χειρουργική Δρ. Μοιρέας και συνεχίζει:
«Η 3D προσομοίωση δίνει πολλές δυνατότητες, δεδομένου ότι μπορεί να προβάλει το αποτέλεσμα από οποιαδήποτε οπτική γωνία, να προβάλει σε αντιδιαστολή την εικόνα που είχε πριν ο ασθενής και αυτή που θα έχει μετά («πριν» και «μετά»), αλλά και να συνδυάσει εικόνες με τα αποτελέσματα αξονικών και μαγνητικών τομογραφιών, σε περιπτώσεις μεγάλων χειρουργείων αποκατάστασης, σε συνεργασία με γναθοχειρουργούς».
Diamond Ρινοπλαστική
Το σημαντικότερο είναι ότι διενεργείται πλέον και στη χώρα μας η λεγόμενη Diamond Ρινοπλαστική (Diamond Rhinoplasty), ένας νέος τρόπος διαμόρφωσης των οστών της μύτης, χωρίς οστεοτόμους και ράσπες αλλά με υπερήχους. «Για χρόνια, η ρινοπλαστική για τη διόρθωση ορισμένων ανατομικών ανωμαλιών απαιτούσε το σπάσιμο των ρινικών οστών.
Αποτέλεσμα αυτού ήταν η δημιουργία οιδήματος και εκχυμώσεων κατά τη μετεγχειρητική περίοδο, με πιθανό τον κίνδυνο ανεπιθύμητων επιπτώσεων. Ο κίνδυνος σε επανεπέμβαση να σπάσουν τα οστά με λάθος τρόπο ήταν μεγάλος, ενώ ήταν σχεδόν αδύνατο να γίνει χειρουργείο σε πρόσφατα σπασμένη μύτη με κινητά οστά.
Σήμερα, όμως, μπορούμε να πραγματοποιήσουμε τέτοιου είδους επεμβάσεις με ένα υπερσύγχρονο χειρουργικό σύστημα, που λειτουργεί με δονήσεις υψηλής συχνότητας, και επιτρέπει τη διαμόρφωση σκληρών ιστών, χωρίς να πρέπει να γίνει κάταγμα, αφήνοντας ανέπαφους όλους τους μαλακούς ιστούς. Επίσης, δίνει τη δυνατότητα στο χειρουργό να δουλέψει μικρές λεπτομέρειες με μεγαλύτερη ακρίβεια, διότι όλα γίνονται με άμεση όραση. Η τεχνική είναι πολύ πιο ασφαλής, προσφέρει πιο προβλέψιμα αποτελέσματα, ενώ απαλλάσσει σε σημαντικό βαθμό από μετεγχειρητικές ανεπιθύμητες επιπτώσεις, όπως πρήξιμο και μώλωπες.
Κινητά οστά
Ιδιαίτερα σημαντικό είναι ότι η Diamond Ρινοπλαστική μπορεί να εφαρμοστεί και σε κινητά οστά (για παράδειγμα αμέσως μετά από κάκωση χωρίς να πρέπει να περιμένουμε όπως παλαιότερα), ενώ υπερέχει σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις συμβατικές τεχνικές όταν πρόκειται για επανεπέμβαση, διότι εξασφαλίζεται η απόλυτη ακρίβεια όλων των χειρισμών και αποφεύγεται ο κίνδυνος να ακολουθήσει το σπάσιμο της μύτης την κακή γραμμή που είχε δημιουργηθεί από το πρώτο, αποτυχημένο χειρουργείο».
Οι τεχνολογικές εξελίξεις έχουν ξεκινήσει μια νέα εποχή στις χειρουργικές επεμβάσεις στη μύτη. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εμπειρία και εξειδίκευση του χειρουργού, ο οποίος πρέπει να γνωρίζει τους περιορισμούς και τα προβλήματα που μπορούν να προκληθούν εάν ξεπεραστούν τα όρια, και να διαθέτει την κατάλληλη τεχνολογία ώστε η μετεγχειρητική πορεία του ασθενή να είναι ελαφρύτερη και ανώδυνη.