Η μοναξιά αυξήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, όταν τόσοι πολλοί άνθρωποι απομονώθηκαν λόγω καραντίνας. Τότε, εμφανίστηκαν κάποιοι διαφορετικοί τρόποι αλληλεπίδρασης: ήταν τα ρομπότ συντροφιάς.
«Μερικά ρομπότ συντροφιάς μοιάζουν με άνθρωπο και χαμογελούν, χειρονομούν ή μιλάνε. Άλλα μοιάζουν περισσότερο με ρομπότ», επισημαίνει ο Dr. P. Murali Doraiswamy, γιατρός και καθηγητής ψυχιατρικής και γηριατρικής στο Πανεπιστήμιο Duke, ο οποίος παρουσίασε πρόσφατα την εργασία του για τα ρομπότ συντροφιάς.
Τα αποτελέσματα ερευνών
Μεγάλο μέρος της έρευνας επικεντρώνεται σε ανθρώπους που ζουν σε γηροκομεία, ασθενείς με άνοια ή ηλικιωμένους που θέλουν απλώς συντροφιά, ενημέρωση για τον καιρό, ή υπενθύμιση για τις ώρες λήψης των φαρμάκων.
Μια ανασκόπηση μελέτης του 2019 διαπίστωσε ότι τα κοινωνικά ρομπότ (κατηγορία που περιλαμβάνει τα ρομπότ συντροφιάς) μπορούν να μειώσουν, σε ηλικιωμένους ανθρώπους, το άγχος, τη μοναξιά και τη χρήση φαρμάκων.
Σχεδόν μια δεκαετία πριν από την πανδημία, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η αλληλεπίδραση με ένα χνουδωτό ρομπότ σαν λευκή φώκια, το PARO, το οποίο είναι εγκεκριμένο από τον FDA, συνέβαλλε στη μείωση της μοναξιάς στους τρόφιμους ενός γηροκομείου.
Αλλά δεν ωφελούνται μόνο οι ηλικιωμένοι. Τα ρομπότ συντροφιάς μπορούν να βοηθήσουν στην εκπαίδευση των παιδιών σχολικής ηλικίας. Βοηθούν, επίσης, τα παιδιά με αναπηρίες, να εστιάζουν καλύτερα, να συγκεντρώνονται, ή να επικοινωνούν πιο εύκολα.
Σε μια μελέτη του 2022, οι ερευνητές έβαλαν παιδιά με αυτισμό να χορέψουν με ρομπότ. Τα παιδιά έδειξαν ενθουσιασμό και ανταποκρίθηκαν θετικά στην πρόκληση. Ακολούθησαν με αρκετή ακρίβεια τις κινήσεις του ρομπότ, ενώ δεν κατέφευγαν συχνά στις τακτικές επαναλαμβανόμενες κινήσεις, όπως στο χτύπημα χεριών και ποδιών.
Στην Πολωνία, το ρομπότ PARO παρέχει υποστήριξη ψυχικής υγείας σε Ουκρανούς πρόσφυγες.
Καρκίνος και ρομπότ συντροφιάς
Μια άλλη εφαρμογή των ρομπότ συντροφιάς είναι, ασθενείς με καρκίνο να χρησιμοποιούν λούτρινα ρομπότ κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας για να απαλύνουν τον πόνο τους.
Άνθρωποι όλων των ηλικιών τα υιοθετούν απλώς επειδή είναι χαριτωμένα. Αποτελούν εναλλακτική λύση, που δεν απαιτεί μεγάλα έξοδα συντήρησης, όπως για παράδειγμα συμβαίνει με τα κατοικίδια.
Πώς τα ρομπότ έγιναν σύντροφοι
Πολλοί άνθρωποι μεγάλης ηλικίας χρησιμοποιούν ρομπότ συντροφιάς αλληλοεπιδρώντας μαζί τους.
Ηλικιωμένοι, ασθενείς με άνοια δίνουν όνομα στα ρομπότ συντροφιάς τους και αυτά ανταποκρίνονται στην συμπεριφορά τους. Η τεχνητή νοημοσύνη στα ρομπότ συντροφιάς αντιδρά στα ερεθίσματα από το περιβάλλον που βρίσκεται: Θυμώνει, γελάει, κάνει αστεία και λέει ανέκδοτα.
Η αγκαλιά με ένα μαλακό ρομπότ που ανταποκρίνεται μπορεί να προκαλέσει αύξηση της ωκυτοκίνης, ορμόνης της ηρεμίας, της γαλήνης, της ευεξίας και της διατήρησης της υγείας.
Ο αντίλογος
Μερικοί επιστήμονες, πάντως, υποστηρίζουν ότι τα ρομπότ συντροφιάς προσφέρουν μόνο την ψευδαίσθηση της κοινωνικοποίησης και αποτελούν φτωχό υποκατάστατο της πραγματικότητας.
«Μπορείς πραγματικά να πεις ότι ένα ρομπότ είναι φίλος σου μόνο και μόνο επειδή θυμάται το όνομά σου;» αναρωτήθηκε ο Christoph Bartneck, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Canterbury στη Νέα Ζηλανδία. «Το μόνο πράγμα που κάνει το ρομπότ PARO είναι να κουνιέται. Ίσως είναι καλύτερα να αγοράσετε μια γάτα».
Τα προβλήματα με τα ρομπότ συντροφιάς
Όσο ευγενικά και αν είναι, τα ρομπότ εξακολουθούν να είναι μηχανές. Τεχνικά προβλήματα μπορούν να τα απενεργοποιήσουν.
Νεοσύστατες εταιρείες τεχνολογίας σε όλο τον κόσμο, συχνά διαλύονται τόσο γρήγορα όσο εμφανίζονται. Όταν συμβεί αυτό, οι διακομιστές τους κλείνουν μαζί τους, καθιστώντας τα ρομπότ τους άχρηστα.
Με πληροφορίες από: webmd.com