Ρομποτική χειρουργική σπονδυλικής στήλης: Πότε εφαρμόζεται, ποια είναι τα πλεονεκτήματά της

Η ρομποτική χειρουργική της σπονδυλικής στήλης είναι μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογία, η εφαρμογή της οποίας διευρύνεται συνεχώς.

Το Θεραπευτήριο Metropolitan αποτελεί το πλέον συστηματικό πεδίο εφαρμογής της στην Ελλάδα. Κορυφαία ομάδα ιατρών, που έχει παρακολουθήσει στις ΗΠΑ από τα πρώτα βήματά της την ρομποτική τεχνολογία, έχει ήδη πραγματοποιήσει σημαντικό αριθμό επεμβάσεων σε ενήλικες και παιδιά με προβλήματα στη σπονδυλική στήλη.

«Συχνά, υπάρχουν ερωτήσεις σχετικά με το ρόλο του ρομπότ στο χειρουργείο και τους λόγους που η δημοτικότητα της ρομποτικής τεχνολογίας αυξάνεται ραγδαία τόσο ανάμεσα στους χειρουργούς όσο και στους ίδιους τους ασθενείς παγκοσμίως», αναφέρει ο χειρουργός σπονδυλικής στήλης δρ Μάριος Λυκίσσας, επίκουρος καθηγητής Ορθοπεδικής, διευθυντής του Τμήματος Σπονδυλικής Στήλης του Metropolitan Hospital. Και απαντά στα βασικά ερωτήματα των ασθενών.

Τι είναι η ρομποτική χειρουργική της σπονδυλικής στήλης;

Είναι η εκτέλεση χειρουργικών επεμβάσεων με τη βοήθεια της ρομποτικής πλοήγησης. Το ρομπότ στη χειρουργική της σπονδυλικής στήλης είναι ένα εργαλείο που διευκολύνει τον χειρουργό να διαμορφώσει ένα σχέδιο πριν το χειρουργείο, σε ένα εικονικό περιβάλλον βασισμένο:

• Στην ανατομία
• Στην ποιότητα των οστών και
• Στην επιθυμητή διόρθωση της σπονδυλικής στήλης

Είναι κάτι ανάλογο με το σχέδιο πτήσης που διαμορφώνει ένας πιλότος πριν από την πτήση καθαυτή, αναλόγως με τον καιρό, τη διαδρομή, το ωφέλιμο φορτίο και τα καύσιμα.

Το σχέδιο του χειρουργού στηρίζεται σε μια αξονική τομογραφία που γίνεται πριν ή κατά το χειρουργείο. Η αξονική «φορτώνεται» στον ηλεκτρονικό υπολογιστή του ρομπότ. Κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης, το ρομπότ διευκολύνει το σχέδιο, επισημαίνοντας το σημείο εισαγωγής των εμφυτευμάτων.

Την επέμβαση την εκτελεί ο χειρουργός, με το ρομπότ σε ρόλο βοηθού (όπως ακριβώς βοηθιέται ο πιλότος ενός σύγχρονου αεροπλάνου, από τον αυτόματο πιλότο). Έτσι, το ρομπότ βοηθά τον χειρουργό να είναι πιο αποτελεσματικός και ακριβής.

Η χρήση της ρομποτικής τεχνολογίας επηρεάζει τη διάρκεια του χειρουργείου;

Σαφώς και μειώνει τη διάρκεια του χειρουργείου, αλλά σε «συνεργασία» πάντα με τον χειρουργό. Το ρομπότ δεν κάνει έναν κακό χειρουργό καλό. Κάνει έναν καλό χειρουργό πιο αποτελεσματικό, ακριβή και γρήγορο.

Σε ποιες χειρουργικές επεμβάσεις στη σπονδυλική στήλη μπορεί να εφαρμοσθεί με επιτυχία η ρομποτική τεχνολογία;

Η ρομποτική τεχνολογία μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιαδήποτε επέμβαση κατά την οποία θα τοποθετηθούν εμφυτεύματα στη σπονδυλική στήλη. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για οποιαδήποτε επέμβαση στην οποία πρόκειται να αφαιρεθεί ή να κοπεί τμήμα οστού από τη σπονδυλική στήλη.

Για ποιες παθήσεις της σπονδυλικής στήλης ενδείκνυται η ρομποτική χειρουργική;

Το ρομποτικό σύστημα μπορεί να βοηθήσει σε πάρα πολλές παθήσεις της σπονδυλικής στήλης. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται οι ακόλουθες:

• Σπονδυλική στένωση
• Δισκοπάθεια
• Κατάγματα της σπονδυλικής στήλης
• Σκολίωση (ενηλίκων και παιδιών)
• Κύφωση (ενηλίκων και παιδιών)
• Σπονδυλολίσθηση
• Όγκοι της σπονδυλικής στήλης

Μπορούν τα οστεοπορωτικά κατάγματα της σπονδυλικής στήλης να αντιμετωπιστούν με τη βοήθεια της ρομποτικής τεχνολογίας;

Όποια και αν είναι η αιτιολογία του κατάγματος, με τη βοήθεια του ρομποτικού συστήματος επιτυγχάνεται η διαδερμική και κατ’ αυτόν τον τρόπο, αναίμακτη σταθεροποίηση της σπονδυλικής στήλης. Μάλιστα, η εταιρεία που δημιούργησε το ρομποτικό σύστημα διερευνά ήδη την επέκταση της χρήσης του συστήματος και σε κατάγματα του υπόλοιπου σκελετού.

Υπάρχουν επεμβάσεις στη σπονδυλική στήλη για τις οποίες οι ενδείξεις εφαρμογής της ρομποτικής τεχνολογίας είναι πιο ισχυρές;

Ναι, υπάρχουν. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι:

• Πολύπλοκες χειρουργικές επεμβάσεις όπως οι αναθεωρήσεις (δεύτερη, τρίτη επέμβαση κ.ο.κ.), όπου η ανατομία μπορεί να έχει αλλάξει από την προηγούμενη εγχείρηση
• Παθήσεις όπως η σκολίωση και η κύφωση.

Στις περιπτώσεις αυτές, η ρομποτική χειρουργική της σπονδυλικής στήλης είναι πιο χρήσιμη, διότι το ρομποτικό σύστημα σχεδιάστηκε ακριβώς για να βοηθήσει στην ιδιαίτερα απαιτητική τοποθέτηση των εμφυτευμάτων στις καταστάσεις αυτές.
Η τεχνολογία εξασφαλίζει ευκολία και ακρίβεια στην τοποθέτηση των εμφυτευμάτων. Ταυτόχρονα μειώνει τις πιθανότητες πρόκλησης νευρολογικής βλάβης. Σε παραμορφώσεις όπως η σκολίωση και η κύφωση τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά.

«Το ποσοστό διόρθωσης της παραμόρφωσης στο Ειδικό Κέντρο Σκολίωσης του Metropolitan Hospital στο Νέο Φάληρο υπερβαίνει το 90% σε σχέση με τον αρχικό της βαθμό σκολίωσης. Σε πολλούς ασθενείς έχει επιτευχθεί ποσοστό διόρθωσης 100%», τονίζει ο δρ Λυκίσσας. «Το ποσοστό αυτό που είναι πολύ υψηλό σε παγκόσμιο επίπεδο. Οφείλεται φυσικά στη χειρουργική ομάδα και στην τοποθέτηση των καταλληλότερων εμφυτευμάτων που επιτυγχάνεται με τη βοήθεια της ρομποτικής τεχνολογίας και της πλοήγησης».

Ποιος ο ρόλος του χειρουργού και ποιος του συστήματος στη ρομποτική χειρουργική της σπονδυλικής στήλης;

Είναι φυσικό όταν οι ασθενείς αλλά και ο υπόλοιπος κόσμος ακούνε ή διαβάζουν για «ρομποτική χειρουργική επέμβαση στη σπονδυλική στήλη» να υποθέτουν ότι το ρομπότ παίζει τον κύριο ρόλο, δηλαδή πραγματοποιεί τη χειρουργική επέμβαση. Αυτό, φυσικά, είναι λάθος. Ο χειρουργός είναι αυτός που πραγματοποιεί τη χειρουργική επέμβαση και εξασφαλίζει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Το ρομπότ είναι ένα σημαντικό εργαλείο στα χέρια του, που αυξάνει την ακρίβεια, την αποτελεσματικότητα και την ασφάλεια της χειρουργικής επέμβασης.

Ποια είναι τα οφέλη και οι κίνδυνοι από τη ρομποτική χειρουργική, σε σύγκριση με τις συμβατικές τεχνικές;

Τα οφέλη από το ρομποτικό σύστημα σε σύγκριση με τις συμβατικές τεχνικές χειρουργικής της σπονδυλικής στήλης είναι:

• Περιορισμός στο ελάχιστο της πιθανότητας νευρολογικής βλάβης
• Εξασφάλιση απόλυτης ακρίβειας στην τοποθέτηση των εμφυτευμάτων
• Εξασφάλιση της καλύτερης δυνατής διόρθωσης της παραμόρφωσης σε ασθενείς με σκολίωση
• Σημαντική μείωση του χειρουργικού χρόνου
• Σημαντική μείωση της απώλειας αίματος
• Σημαντική μείωση του χρόνου παραμονής στο νοσοκομείο
• Περιορισμός στο ελάχιστο της πιθανότητας μιας νέας παρόμοιας επέμβασης στο μέλλον.

Οι δυνητικοί κίνδυνοι από το ρομποτικό σύστημα είναι η πιθανή δυσλειτουργία του ρομπότ σε άτομα με παχυσαρκία ή με σημαντική παραμόρφωση της σπονδυλικής στήλης, καθώς μπορεί να είναι δύσκολη η λήψη της ακτινογραφίας ή/και της αξονικής τομογραφίας που είναι απαραίτητες για το ρομπότ στους ασθενείς αυτούς.

Ποιο είναι το μέλλον της ρομποτικής τεχνολογίας στη χειρουργική της σπονδυλικής στήλης;

Τα πλεονεκτήματα από την ρομποτική χειρουργική σε σύγκριση με την εφαρμογή συμβατικών τεχνικών δείχνουν καθαρή υπεροχή της ρομποτικής τεχνολογίας σε σχέση:

• Με την ασφάλεια του ασθενούς
• Με την επίτευξη του ιδανικού αποτελέσματος για τον ίδιο τον ασθενή

«Όσο διευρύνεται η κατανόηση της υπεροχής της ρομποτικής τεχνολογίας από τους χειρουργούς και επομένως η χρήση της υπέρ των ασθενών που χρειάζονται χειρουργική επέμβαση στη σπονδυλική στήλη, τόσο πιο σύντομα θα μπορούμε να μιλάμε όχι για το μέλλον αλλά για το παρόν της τεχνολογίας αυτής», καταλήγει ο δρ Λυκίσσας.

Φωτογραφία: iStock