Ένας πίθηκος έζησε επί περισσότερο από δύο χρόνια με νεφρό χοίρου, με τους ειδικούς να λένε ότι το «εκπληκτικό» αυτό επίτευγμα δίνει ελπίδες για χρήση γενετικά τροποποιημένων οργάνων και σε ανθρώπους.
Την σχετική έρευνα διεξήγαγαν επιστήμονες από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και την αμερικανική εταιρεία βιοτεχνολογίας eGenesis. Οι επιστήμονες πιστεύουν πως τα όργανα από γενετικά τροποποιημένους χοίρους θα μπορούσαν να αποτελέσουν πιθανή λύση στην παγκόσμια έλλειψη μοσχευμάτων.
Όπως γράφουν στην επιστημονική επιθεώρηση Nature, πραγματοποίησαν την έρευνά τους σε 21 πιθήκους μακάκους. Οι επιστήμονες μεταμόσχευσαν στα πρωτεύοντα θηλαστικά ένα νεφρό από γενετικά τροποποιημένους χοίρους μινιατούρα.
Οι πίθηκοι τυπικά επιζούσαν μόνο 24 ημέρες όταν η γενετική τροποποίηση αδρανοποιούσε τρία γονίδια που προκαλούν την απόρριψη των μοσχευμάτων. Για να αυξήσουν το διάστημα αυτό, οι επιστήμονες πρόσθεσαν στους χοίρους επτά ανθρώπινα γονίδια, που μειώνουν:
- Τις θρομβώσεις στο αίμα
- Τη φλεγμονή
- Άλλες ανοσολογικές αντιδράσεις
Το αποτέλεσμα ήταν να επταπλασιασθεί η επιβίωση των πιθήκων και να φθάσει στις 176 ημέρες.
Όταν, όμως, οι ερευνητές χορήγησαν και ανοσοκατασταλτικά φάρμακα στα ζώα, ένας πίθηκος ξεπέρασε την διετή επιβίωση. Επέζησε συνολικώς 758 ημέρες με το μεταμοσχευμένο νεφρό. Για να φθάσουν σε αυτό το αποτέλεσμα οι επιστήμονες έκαναν συνολικώς 69 γενετικές τροποποιήσεις στα γονίδια των χοίρων.
Ο εκτελεστικός διευθυντής της eGenesis, Dr Michael Curtis, χαρακτήρισε την έρευνα «εκπληκτικό ορόσημο». Και πρόσθεσε πως φέρνει ένα βήμα πιο κοντά τη χρήση στους ανθρώπους νεφρών από γενετικά τροποποιημένους χοίρους.
Αντίστοιχα, ο Dr. Tatsuo Kawai, καθηγητής Χειρουργικής στο Χάρβαρντ, εκτίμησε ότι στους ανθρώπους τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να είναι ακόμα πιο ευνοϊκά.
Τεράστιες λίστες αναμονής
Υπολογίζεται ότι παγκοσμίως περισσότερα από τα τρία τέταρτα των ανθρώπων στις λίστες αναμονής για μεταμόσχευση, αναμένουν ένα συμβατό νεφρό. Μόνο στις ΗΠΑ ο αριθμός των ασθενών στη λίστα αναμονής για νεφρό υπερβαίνει τις 92.000. Οι περισσότεροι ασθενείς περιμένουν τουλάχιστον 3-5 χρόνια.
Οι χοίροι θεωρούνται οι πιο κατάλληλοι για ξενομεταμόσχευση, δηλαδή για λήψη μοσχεύματος από άλλο είδος. Αυτό οφείλεται σε παράγοντες όπως το μέγεθος και οι ομοιότητες των νεφρών τους με τα ανθρώπινα όργανα. Εν τούτοις, η απόρριψη των μοσχευμάτων εμποδίζει εδώ και δεκαετίες την χρήση τους.
Με τη γενετική τροποποίηση, όμως, έχουν αναπτερωθεί οι ελπίδες. Ήδη έχουν δοκιμαστεί και δύο μεταμοσχεύσεις καρδιάς. Ο πρώτος ασθενής που έλαβε καρδιά χοίρου επέζησε δύο μήνες το 2022.
Ο δεύτερος μεταμοσχεύθηκε τον περασμένο μήνα στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Μαίρυλαντ. Προς το παρόν αναρρώνει και έχει αρχίσει φυσικοθεραπεία.
Επιστήμονες στις ΗΠΑ τοποθέτησαν επίσης γενετικά τροποποιημένο νεφρό σε 58χρονο, εγκεφαλικά νεκρό ασθενή. Το όργανο λειτούργησε επί δύο μήνες πριν ολοκληρωθεί το πείραμα – το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα που έχει επιτευχθεί έως στιγμής.
Φωτογραφία: iStock