Σκληρόδερμα: Τι είναι, με τι συμπτώματα εκδηλώνεται και τι θεραπεία υπάρχει

Μιχάλης Θερμόπουλος
15 Δεκεμβρίου 2021 | 11:32

Το σκληρόδερμα είναι μια ομάδα ασθενειών με ένα κοινό σύμπτωμα: σκλήρυνση και σύσφιξη του δέρματος. Υπάρχουν δύο τύποι: τοπικό (εντοπισμένο) και συστηματικό.

Το τοπικό σκληρόδερμα επηρεάζει μόνο το δέρμα. Το συστηματικό σκληρόδερμα επηρεάζει το δέρμα, τα αιμοφόρα αγγεία και τα εσωτερικά όργανα.

Το σκληρόδερμα είναι μια ρευματική νόσος. Αυτό σημαίνει ότι οι ασθενείς μπορεί να έχουν φλεγμονή, πόνο, οίδημα και δυσκαμψία στις αρθρώσεις, τους τένοντες, τους συνδέσμους, τα οστά, τους μύες ή/και τους ιστούς. Είναι επίσης αυτοάνοσο νόσημα.

Το σκληρόδερμα επηρεάζει πολύ περισσότερες γυναίκες από ό,τι άνδρες, και συνήθως εμφανίζεται σε άτομα ηλικίας μεταξύ 30 και 50 ετών.

Σκληρόδερμα: Συμπτώματα

Πύκνωση και πρήξιμο των δακτύλων
Χλωμά δάχτυλα που μπορεί να μουδιάζουν και να “μυρμηγκιάζουν”, όταν εκτεθούν σε κρύο ή στρες, γνωστό ως φαινόμενο Raynaud
Πόνος στις αρθρώσεις
Τεντωμένο, λαμπερό, πιο σκούρο δέρμα σε μεγάλες περιοχές, που μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην κίνηση
Περιορισμένη κινητικότητα ή ακίνητα δάχτυλα, καρποί ή αγκώνες λόγω της πάχυνσης του δέρματος

Η συστηματική μορφή σκληροδέρματος επηρεάζει τα εσωτερικά όργανα και μπορεί να προκαλέσει:

Ασβεστώδη εξογκώματα στα δάχτυλα, ή σε άλλες οστεώδεις περιοχές, όπως οι αγκώνες και τα γόνατα
Πληγές στα άκρα των δακτύλων και στις αρθρώσεις
Ένας θόρυβος τριγμού όταν κινείτε τις φλεγμονώδεις αρθρώσεις και τους ιστούς
Προβλήματα στον οισοφάγο, που μπορεί να οδηγήσουν σε καούρα και δυσκολία στην κατάποση
Ουλές στους πνεύμονες, που μπορεί να οδηγήσουν σε δύσπνοια
Καρδιακή ανεπάρκεια και μη φυσιολογικός καρδιακός ρυθμός
Υψηλή αρτηριακή πίεση, που επηρεάζει τους νεφρούς

Τα συμπτώματα και ο τρόπος που εμφανίζεται το σκληρόδερμα εξαρτώνται από τον τύπο του. Η πλειοψηφία των ατόμων με σκληρόδερμα, ωστόσο, έχουν αλλαγές στο δέρμα τους, συνήθως με την μορφή περιοχών του σώματος που σκληραίνουν και συσφίγγονται.

Το σκληρόδερμα μπορεί να επηρεάσει μικρές περιοχές του σώματος, ή μπορεί να καλύψει πολύ ευρύτερες περιοχές και ακόμη και ολόκληρα άκρα. Δεδομένου ότι το δέρμα γίνεται σφιχτό, η ικανότητα κίνησης μπορεί να περιοριστεί και το δέρμα μπορεί να φαίνεται πιο λαμπερό.

Το σκληρόδερμα εμφανίζεται συνήθως ως σκλήρυνση και σύσφιξη του δέρματος και του συνδετικού ιστού κάτω από αυτό. Τα συμπτώματα μπορεί να ποικίλλουν και μπορεί να φαίνονται αρκετά διαφορετικά σε κάθε άτομο. Σε μερικούς, επηρεάζει μόνο το δέρμα, αλλά σε άλλους, το σκληρόδερμα πηγαίνει πολύ πιο βαθιά, βλάπτοντας επίσης τις αρθρώσεις, τα αιμοφόρα αγγεία, τα εσωτερικά όργανα και το πεπτικό σύστημα. Τα συμπτώματα μπορεί απλώς να είναι ενοχλητικά, ή να προκαλέσουν σημαντικά προβλήματα και πόνο. Για μερικούς, τα συμπτώματα μπορεί να είναι απειλητικά για τη ζωή.

Οι περισσότεροι ασθενείς με σκληρόδερμα βιώνουν επίσης πόνο, ο οποίος μπορεί να κυμαίνεται από απλά άβολος, έως εξουθενωτικός.

Σκληρόδερμα: Πρώιμα συμπτώματα

Δύο από τα συμπτώματα που αναφέρονται παραπάνω είναι συχνά πρώιμα σημάδια σκληροδέρματος. Τα δάχτυλα μπορεί να γίνουν:

Εξαιρετικά ευαίσθητα στο κρύο και να αλλάζουν χρώμα λόγω κρύου, ή συναισθηματικού στρες (φαινόμενο Raynaud)
Σκληρά και πρησμένα

Αυτά τα συμπτώματα συμβαίνουν επειδή τα αιμοφόρα αγγεία στενεύουν λόγω σπασμών. Το υπερβολικό κολλαγόνο μπορεί επίσης να βλάψει τα αιμοφόρα αγγεία.

Σκληρόδερμα: Επιλογές αντιμετώπισης και θεραπείας

Το σκληρόδερμα είναι μια χρόνια ασθένεια που μπορεί να επηρεάσει τόσο τη σωματική όσο και την ψυχική υγεία του ασθενούς. Το κλειδί για να αισθάνεστε καλύτερα είναι να προσαρμόσετε τη θεραπεία για το σκληρόδερμα, ώστε να ανταποκρίνεται στις προσωπικές σας ανάγκες, λαμβάνοντας υπόψη τα συμπτώματα, τον τύπο του σκληροδέρματος, την ηλικία και τη συνολική σας υγεία.

Προς το παρόν, δεν υπάρχει θεραπεία για το σκληρόδερμα. Επομένως οι γιατροί συγκροτούν θεραπευτικά πλάνα με σκοπό να μειώσουν τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και να διαχειριστούν ή να αποτρέψουν τυχόν πρόσθετες επιπλοκές.

Αντιμετώπιση

Η θεραπεία συνήθως επικεντρώνεται στην φλεγμονή, την αυτοανοσία, τα αγγειακά προβλήματα και την ίνωση των ιστών (δηλαδή την πάχυνση και τη δημιουργία ουλών του συνδετικού ιστού, που περιβάλλει τα εσωτερικά όργανα).

Η θεραπεία σας μπορεί να περιλαμβάνει μερικά, ή όλα από τα ακόλουθα:

Ανακούφιση από τον πόνο μέσω μη στεροειδών, αντιφλεγμονωδών φαρμάκων ή κορτικοστεροειδών
Μείωση του κνησμού του δέρματος με λοσιόν δέρματος και ενυδατικές κρέμες
Επιβράδυνση της πάχυνσης του δέρματος και ελαχιστοποίηση της βλάβης στα εσωτερικά όργανα με φάρμακα που καταστέλλουν το ανοσοποιητικό σύστημα
Διατήρηση μυϊκής δύναμης μέσω φυσικοθεραπείας και άσκησης
Διαχείριση της λειτουργίας του πεπτικού συστήματος για τη βελτιστοποίηση της διατροφικής πρόσληψης
Φάρμακα για έλεγχο της αρτηριακής πίεσης και βελτίωση της ροής του αίματος
Αντιμετώπιση συγκεκριμένων συμπτωμάτων, όπως η καούρα και το φαινόμενο Raynaud

Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι μια επιλογή, εάν οι επιπλοκές δεν μπορούν να επιλυθούν με λιγότερο επεμβατικές θεραπείες. Για παράδειγμα, εάν αναπτύξετε έλκη στα δάχτυλά σας και αυτά τα έλκη οδηγούν σε γάγγραινα, μπορεί να χρειαστεί να ακρωτηριαστούν μέρη ενός δακτύλου.

Πηγή: https://www.hopkinsmedicine.org

φωτό: iStock