Σκλήρυνση κατά πλάκας: Σωτήρια για τους ασθενείς η άμεση έναρξη της θεραπείας

Οι ασθενείς με πολλαπλή σκλήρυνση που αρχίζουν θεραπεία με τις πρώτες ενδείξεις της νόσου διατρέχουν σημαντικά μειωμένο κίνδυνο να εκδηλώσουν αναπηρία στην πορεία της, αναφέρουν επιστήμονες από την Ισπανία. Έχουν επίσης μειωμένες πιθανότητες να εξελιχθεί η ασθένειά τους σε πιο σοβαρή μορφή.

Η πολλαπλή σκλήρυνση (η σύγχρονη ονομασία της σκληρύνσεως κατά πλάκας) είναι μία χρόνια πάθηση του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Αρχίζει όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς επιτίθεται και αρχίζει να καταστρέφει την μυελίνη ουσία.

Η ουσία αυτή είναι το φυσικό, προστατευτικό «περίβλημα» των νευρικών ινών. Επιτρέπει επίσης την «επικοινωνία» των νευρικών κυττάρων μεταξύ τους. Η καταστροφή της προκαλεί διάφορα επίμονα συμπτώματα, όπως θάμπωμα της όρασης, ίλιγγο, αστάθεια στη βάδιση, μούδιασμα στο χέρι ή το πόδι κ.λπ.

Η νόσος χωρίζεται σε δύο βασικές μορφές. Η πρώτη εκδηλώνεται με εξάρσεις και υφέσεις (υποτροπιάζουσα/διαλείπουσα), ενώ η δεύτερη εξελίσσεται εξ αρχής (πρωτοπαθώς προϊούσα).

Στη νέα μελέτη, επιστήμονες από τη Βαρκελώνη θέλησαν να εξακριβώσουν πως εξελίσσεται η πολλαπλή σκλήρυνση αναλόγως με τον χρόνο έναρξης τουλάχιστον μίας νοσοτροποποιητικής θεραπείας. Οι θεραπείες αυτές είναι ειδικά φάρμακα για τη νόσο.

Η νέα μελέτη

Τα ευρήματα της μελέτης δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση Neurology. Όπως εξηγούν οι ερευνητές, ενέταξαν σε αυτήν 580 ασθενείς, οι οποίοι είχαν εκδηλώσει τα πρώτα συμπτώματα σε ηλικία 16-50 ετών.

Οι ασθενείς χωρίσθηκαν σε τρεις ομάδες. Η πρώτη συμπεριέλαβε 194 άτομα που άρχισαν θεραπεία για την πολλαπλή σκλήρυνση εντός 6 μηνών από τα πρώτα συμπτώματα. Στη δεύτερη ομάδα εντάχθηκαν 192 ασθενείς που είχαν αρχίσει θεραπεία 7-16 μήνες από τα πρώτα συμπτώματα. Στην τρίτη ομάδα εντάχθηκαν 194 ασθενείς οι οποίοι είχαν αρχίσει θεραπεία μετά τους 16 μήνες.

Οι επιστήμονες παρακολουθούσαν επί 11 χρόνια τους ασθενείς. Στην πορεία τους υπέβαλλαν σε τομογραφίες για να αξιολογούν τις βλάβες που προκαλεί η πολλαπλή σκλήρυνση στον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό.

Αναλόγως με τις αναπηρίες που εκδήλωσαν οι ασθενείς με την πάροδο του χρόνου, βαθμολογήθηκαν με μία κλίμακα από 0 έως 10. Όσο υψηλότερη ήταν η βαθμολογία, τόσο μεγαλύτερη ήταν η αναπηρία τους.

Τα ευρήματα

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, όσοι ασθενείς είχαν αρχίσει θεραπεία εντός του πρώτου 6μηνου είχαν κατά 45% λιγότερες πιθανότητες να λάβουν βαθμολογία 3 στο τέλος της μελέτης, έναντι όσων είχαν αρχίσει τη θεραπεία μετά από 16 μήνες ή περισσότερο. Στην πραγματικότητα, από τους ασθενείς που άρχισαν νωρίς θεραπεία μόνο το 23% είχαν βαθμολογία 3. Το αντίστοιχο ποσοστό, όμως, μεταξύ όσων την είχαν αρχίσει αργά, ήταν 43%.

Η βαθμολογία αυτή σημαίνει ότι ο ασθενής μπορεί ακόμα να βαδίζει χωρίς βοήθεια, αλλά έχει μετρίου βαθμού αναπηρία σε τομείς, όπως:

• Η κινητική λειτουργία
• Η όραση
• Η ικανότητα σκέψεως

Οι ασθενείς που είχαν αρχίσει νωρίς θεραπεία είχαν επίσης 60% λιγότερες πιθανότητες να έχει εξελιχθεί η υποτροπιάζουσα/διαλείπουσα πολλαπλή σκλήρυνση σε δευτεροπαθώς προϊούσα νόσο. Η φάση αυτή έχει μια σταθερά επιδεινούμενη πορεία, με μερικές ξαφνικές επιδεινώσεις, μικρές υφέσεις ή σταθεροποιήσεις.

Το σχεδόν 7% των ασθενών που άρχισαν νωρίς θεραπεία εξελίχθηκαν σε δευτεροπαθώς προϊούσα σκλήρυνση. Το αντίστοιχο ποσοστό σε όσους άρχισαν θεραπεία μετά από τουλάχιστον 16 μήνες ήταν 23%.

Επιπλέον, οι ασθενείς που άρχισαν νωρίς θεραπεία ανέφεραν λιγότερη αναπηρία και λιγότερες δυσκολίες στην καθημερινότητά τους.

Τα ευρήματα αυτά υποδηλώνουν πως «όταν το θέμα είναι η θεραπεία για την πολλαπλή σκλήρυνση, όσο νωρίτερα αρχίζει, τόσο το καλύτερο», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. Alvaro Cobo Calvo, από το Κέντρο Πολλαπλής Σκλήρυνσης της Καταλονίας.

Φωτογραφία: iStock