Σκλήρυνση κατά πλάκας: Το αρχαίο DNA αποκαλύπτει τον λόγο για τα αυξημένα κρούσματα στην Ευρώπη

Τον λόγο για τον οποίο οι κάτοικοι της Βόρειας Ευρώπης είναι πιο επιρρεπείς στην σκλήρυνση κατά πλάκας απ’ ό,τι οι άλλοι λαοί της γηραιάς ηπείρου, πιστεύει ότι ανακάλυψε διεθνής ομάδα επιστημόνων.

Σε μεγάλη γονιδιακή ανάλυση που πραγματοποίησε κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η νόσος είναι γενετική κληρονομιά μιας νομαδικής φυλής βοσκών, που μετανάστευσαν στην περιοχή πριν από 5.000 χρόνια.

Το εύρημα προέρχεται από ένα τεράστιο ερευνητικό πρόγραμμα στο οποίο συγκρίνεται το σύγχρονο DNA με εκείνο αρχαίων ανθρώπων. Το αρχαίο DNA συλλέγεται από δόντια και οστά που ανευρίσκονται στις ανασκαφές. Η σύγκριση επιτρέπει στους επιστήμονες να καταγράφουν τις μετακινήσεις των πληθυσμών. Ταυτοχρόνως καταγράφουν και τα νοσήματα που έχουν αποτυπωθεί στα γονίδιά τους.

Η νέα έρευνα έδειξε ότι την Εποχή του Χαλκού μετακινήθηκε στην βορειοδυτική Ευρώπη ένας πληθυσμός που λεγόταν Γιανμάγια (Yamnaya). Προερχόταν από τις στέπες της σημερινής Ουκρανίας, της δυτικής Ρωσίας και του Καζακστάν.

Οι Γιανμάγια έφεραν μεταλλαγμένα γονίδια τα οποία σήμερα είναι γνωστό ότι αυξάνουν τον κίνδυνο να αναπτυχθεί σκλήρυνση  κατά πλάκας.

Οι Γιανμάγια άκμασαν στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα να διασπείρουν τα γονίδια αυτά. Γιατί όμως τα έφεραν; Ως φαίνεται προστάτευαν τον νομαδικό λαό από τις λοιμώξεις που έφεραν τα βοοειδή και τα πρόβατα που εξέτρεφαν, γράφουν οι ερευνητές στην επιστημονική επιθεώρηση Nature.

Τους παρείχαν πλεονέκτημα

Οι ειδικοί αναφέρουν πως η σκλήρυνση κατά πλάκας προκαλεί διπλάσια κρούσματα στην βόρεια Ευρώπη ανά 100.000 πληθυσμού, απ’ ό,τι στην νοτιοανατολική.

Επιστήμονες από τα πανεπιστήμια του Καίημπριτζ, της Οξφόρδης και της Κοπεγχάγης αφιέρωσαν μία 10ετία αναζητώντας την αιτία.

«Μας εξέπληξαν όσα ανακαλύψαμε», δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Dr. William Barrie, γενετιστής στο Πανεπιστήμιο του Καίημπριτζ. «Οι μεταλλάξεις που εντοπίσαμε τους παρείχαν κάποιου είδους πλεονέκτημα».

Η όλη έρευνα βασίζεται στην ανάλυση του γονιδιώματος σχεδόν 5.000 ατόμων που ζούσαν στην Δυτική Ευρώπη και την Ασία από τη Μεσοθιλική περίοδο έως τον Μεσαίωνα. Το παλαιότερο γονιδίωμα χρονολογείται πριν από 34.000 χρόνια.

Τα αρχαία ευρήματα συγκρίθηκαν με το σύγχρονο DNA 400.000 ανθρώπων, που είναι καταχωρημένο στην μεγάλη βάση ιατρικών δεδομένων UK Biobank.

Σύμφωνα με την έρευνα, οι Γιανμάγια έφτασαν στη σημερινή Δανία, όπου σύντομα αντικατέστησαν τους αρχαίους αγρότες. Έτσι, αποτελούν πλέον τους πιο κοντινούς απογόνους των σύγχρονων Δανών, είπε ο Dr. Eske Willerslev, καθηγητής Γενετικής στο Καίημπριτζ και το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης. Η σκλήρυνση κατά πλάκας είναι ιδιαιτέρως αυξημένη στις σκανδιναβικές χώρες.

Φωτογραφία: iStock