Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης: Συμπτώματα, αιτίες και τι θεραπείες υπάρχουν

Μιχάλης Θερμόπουλος
18 Ιανουαρίου 2022 | 11:30

Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι μια περίπλοκη διαταραχή. Χαρακτηρίζεται από υπερβολική κόπωση, που διαρκεί τουλάχιστον έξι μήνες και που δεν μπορεί να εξηγηθεί πλήρως από μια υποκείμενη ιατρική κατάσταση.

Στο σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, αυτό το αίσθημα διαρκούς κούρασης επιδεινώνεται με τη σωματική, ή πνευματική δραστηριότητα, αλλά δεν βελτιώνεται με την ανάπαυση.

Η αιτία του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης είναι άγνωστη, αν και υπάρχουν πολλές θεωρίες, που κυμαίνονται από ιογενείς λοιμώξεις έως ψυχολογικό στρες. Ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης μπορεί να προκληθεί από έναν συνδυασμό παραγόντων.

Δεν υπάρχει κανένα τεστ που να επιβεβαιώνει τη διάγνωση του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης. Μπορεί να χρειαστείτε μια ποικιλία ιατρικών εξετάσεων, για να αποκλείσετε άλλα προβλήματα υγείας, που έχουν παρόμοια συμπτώματα. Η θεραπεία για το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης επικεντρώνεται στη βελτίωση των συμπτωμάτων.

Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης: Συμπτώματα

Τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν από άτομο σε άτομο και η σοβαρότητά τους να κυμαίνεται από μέρα σε μέρα. Τα συμπτώματα γενικά είναι:

Κούραση
Προβλήματα με την μνήμη, ή τη συγκέντρωση
Πονόλαιμος
Πονοκέφαλος
Διογκωμένοι λεμφαδένες στον λαιμό, ή τις μασχάλες
Ανεξήγητος πόνος στους μύες, ή στις αρθρώσεις
Ζάλη, που επιδεινώνεται με την αλλαγή θέσης σώματος (από ανάσκελα, ή καθιστή σε όρθια θέση)
Κακής ποιότητας ύπνος, που δεν σας αναζωογονεί
Αίσθημα ακραίας εξάντλησης μετά από σωματική, ή πνευματική άσκηση

Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης: Αιτίες

Η αιτία είναι ακόμα άγνωστη. Μερικοί άνθρωποι μπορεί να γεννηθούν με προδιάθεση για τη διαταραχή, η οποία στη συνέχεια πυροδοτείται από έναν συνδυασμό παραγόντων. Αυτοί οι παράγοντες μπορεί να είναι:

Ιογενείς λοιμώξεις: Επειδή μερικοί αναπτύσσουν σύνδρομο χρόνιας κόπωσης μετά από ιογενή λοίμωξη, οι ερευνητές εξετάζουν εάν ορισμένοι ιοί μπορεί να το προκαλούν. Στους ύποπτους ιούς περιλαμβάνονται ο ιός Epstein-Barr και ο ιός του ανθρώπινου έρπητα. Δεν έχει βρεθεί ακόμη οριστική σύνδεση.
Προβλήματα στο ανοσοποιητικό: Το ανοσοποιητικό σύστημα των ατόμων που έχουν σύνδρομο χρόνιας κόπωσης φαίνεται να είναι ελαφρώς εξασθενημένο. Αλλά δεν είναι σαφές εάν αυτό είναι αρκετό, για να προκαλέσει πραγματικά τη διαταραχή.
Ορμονικές ανισορροπίες: Τα άτομα που έχουν σύνδρομο χρόνιας κόπωσης παρουσιάζουν επίσης μερικές φορές μη φυσιολογικά επίπεδα ορμονών στο αίμα, οι οποίες παράγονται στον υποθάλαμο, την υπόφυση, ή τα επινεφρίδια. Αλλά η σημασία αυτών των ανωμαλιών είναι ακόμα άγνωστη.
Σωματικό, ή συναισθηματικό τραύμα: Μερικοί αναφέρουν ότι υπέστησαν τραυματισμό, χειρουργική επέμβαση, ή σημαντικό συναισθηματικό στρες, λίγο πριν ξεκινήσουν τα συμπτώματά τους.

Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης: Παράγοντες κινδύνου

Ηλικία: Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά πιο συχνά επηρεάζει νεαρούς έως μεσήλικες ενήλικες.
Φύλο: Οι γυναίκες διαγιγνώσκονται πολύ πιο συχνά από τους άνδρες. Αλλά αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι οι γυναίκες είναι απλώς πιο πιθανό να αναφέρουν τα συμπτώματά τους σε γιατρό.

Σύνδρομο χρόνιας κόπωσης: Θεραπεία

Δεν υπάρχει θεραπεία που οδηγεί σε πλήρη ίαση. Η θεραπεία εστιάζει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων. Θα πρέπει πρώτα να αντιμετωπιστούν τα πιο ενοχλητικά, ή αναπηρικά συμπτώματα.

Φάρμακα

Ορισμένα προβλήματα που σχετίζονται με το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης μπορούν να βελτιωθούν με κάποια φάρμακα, όπως:

Κατάθλιψη: Πολλοί με μακροχρόνια προβλήματα υγείας, όπως το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, είναι επίσης καταθλιπτικοί. Η θεραπεία της κατάθλιψης μπορεί να σας διευκολύνει να αντιμετωπίσετε τα προβλήματα που σχετίζονται και με το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης. Οι χαμηλές δόσεις ορισμένων αντικαταθλιπτικών μπορούν επίσης να βοηθήσουν στη βελτίωση του ύπνου και στην ανακούφιση του πόνου.
Ορθοστατική δυσανεξία: Μερικοί ασθενείς, ιδιαίτερα οι έφηβοι, αισθάνονται λιποθυμία ή ναυτία όταν στέκονται όρθιοι. Φάρμακα για τη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, ή του καρδιακού ρυθμού μπορεί να είναι χρήσιμα.
Πόνος: Εάν τα μη συνταγογραφούμενα φάρμακα, όπως η ιβουπροφαίνη και η νατριούχος ναπροξένη δεν βοηθούν αρκετά, τότε υπάρχουν κάποια συνταγογραφούμενα φάρμακα που μπορεί να σας βοηθήσουν. Αυτά περιλαμβάνουν την πρεγκαμπαλίνη, την ντουλοξετίνη, την αμιτριπτυλίνη και την γκαμπαπεντίνη.

Πολλοί ασθενείς επωφελούνται και από τις εξής προσεγγίσεις:

Αντιμετώπιση προβλημάτων ύπνου: Η στέρηση ύπνου μπορεί να κάνει πιο δύσκολη την αντιμετώπιση άλλων συμπτωμάτων. Ο γιατρός σας μπορεί να προτείνει την αποφυγή της καφεΐνης ή την αλλαγή της ρουτίνας σας πριν τον ύπνο. Η άπνοια ύπνου μπορεί να αντιμετωπιστεί με ειδικό μηχανικό αναπνευστήρα ενώ κοιμάστε.
Άσκηση: Τα επιθετικά σχήματα άσκησης συχνά οδηγούν σε επιδείνωση των συμπτωμάτων. Αλλά πρέπει να διατηρηθούν οι όποιες δραστηριότητες είναι γενικώς ανεκτές από τον οργανισμό. Τα σχήματα άσκησης που ξεκινούν με πολύ χαμηλή ένταση και αυξάνονται πολύ σταδιακά με την πάροδο του χρόνου μπορεί να είναι χρήσιμα για τη βελτίωση της μακροπρόθεσμης λειτουργίας.

Αδιαθεσία μετά την άσκηση

Τα άτομα με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης παρουσιάζουν επιδείνωση των συμπτωμάτων τους μετά από σωματική, πνευματική, ή συναισθηματική προσπάθεια. Αυτό ονομάζεται αδιαθεσία μετά την άσκηση και μπορεί να διαρκέσει μέρες, ή εβδομάδες μετά την άσκηση.

Οι ασθενείς που βιώνουν αδιαθεσία μετά την άσκηση συχνά δυσκολεύονται να βρουν μια καλή ισορροπία μεταξύ δραστηριότητας και ξεκούρασης. Ο στόχος είναι να παραμείνετε ενεργοί χωρίς να το παρακάνετε.

Είναι έξυπνο το να διατηρείτε ένα καθημερινό ημερολόγιο με τις δραστηριότητες και τα συμπτώματά σας, ώστε να μπορείτε να παρακολουθείτε πόση δραστηριότητα είναι υπερβολική για εσάς. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να αποφύγετε να πιέζεστε πολύ τις μέρες που νιώθετε καλά, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε “απότομη πτώση” αργότερα.

Πηγή: https://www.mayoclinic.org

φωτό: iStock