Ορισμένα αντιβιοτικά που χορηγούνται ευρέως για την αντιμετώπιση πολλών λοιμώξεων σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο σοβαρών δερματικών εξανθημάτων, που μπορεί να οδηγήσουν τους ασθενείς στο νοσοκομείο ή ακόμα και να απειλήσουν τη ζωή τους, αναφέρουν επιστήμονες από τον Καναδά.
Οι σοβαρές δερματικές ανεπιθύμητες αντιδράσεις των φαρμάκων (cADRs) είναι μία ομάδα σπάνιων, αλλά δυνητικά θανατηφόρων αντιδράσεων. Αν και αποκαλούνται δερματικές, συχνά εμπλέκουν και εσωτερικά όργανα. Επιπλέον είναι όψιμες, δηλαδή δεν εκδηλώνονται αμέσως μόλις αρχίσει η λήψη των φαρμάκων, αλλά με την πάροδο του χρόνου.
Μερικές από αυτές τις αντιδράσεις έχουν ποσοστά θνησιμότητας από 20% έως 40%, αναφέρουν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο και το Ερευνητικό Ινστιτούτο Sunnybrook, στον Καναδά.
Τα φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές cADRs είναι πολλά, λένε οι ερευνητές. Τα αντιβιοτικά συμπεριλαμβάνονται στους συνηθέστερους εκλυτικούς παράγοντες.
«Οι γιατροί πίστευαν ότι ορισμένα αντιβιοτικά φέρουν μεγαλύτερο κίνδυνο αυτών των σοβαρών αντιδράσεων απ’ ό,τι άλλα. Έως τώρα, όμως, καμία μελέτη δεν είχε επιβεβαιώσει αυτή την πεποίθηση», δήλωσε η επικεφαλής ερευνήτρια Erika Lee, ασκουμένη ιατρός στο Τμήμα Κλινικής Ανοσολογίας & Αλλεργιών του πανεπιστημίου.
Όπως εξήγησε, στόχος της μελέτης ήταν να διερευνηθεί ο κίνδυνος σοβαρών δερματικών αντιδράσεων στους ηλικιωμένους, οι οποίοι λαμβάνουν δυσανάλογα πολλά αντιβιοτικά σε σύγκριση με τους νεότερους ενήλικες.
Η νέα μελέτη
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύθηκαν στην ιατρική επιθεώρηση JAMA. Οι ερευνητές εξέτασαν δεδομένα για όλα τα άτομα ηλικίας 66 ετών και άνω που έλαβαν τουλάχιστον μία συνταγή για αντιβιοτικά μεταξύ 2002 και 2022 στο Οντάριο του Καναδά.
Οι ερευνητές αναζήτησαν όσους είχαν παρουσιάσει σοβαρή δερματική αντίδραση και είχαν πάει στο νοσοκομείο εντός 60 ημερών από τη συνταγογράφηση.
Συνολικώς εντόπισαν 21.758 ασθενείς οι οποίοι είχαν επισκεφθεί τα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών των νοσοκομείων ή είχαν νοσηλευθεί για σοβαρές δερματικές αντιδράσεις. Τους ασθενείς αυτούς συνέκριναν με 87.025 συνομηλίκους τους, οι οποίοι δεν είχαν παρουσιάσει δερματική αντίδραση.
Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, όλα τα αντιβιοτικά μπορούσαν δυνητικά να προκαλέσουν τις σπάνιες σοβαρές δερματικές αντιδράσεις. Ο κίνδυνος όμως ήταν υψηλότερος με τις σουλφοναμίδες και τις κεφαλοσπορίνες.
Τα καλά νέα είναι ότι οι περισσότεροι από τους ασθενείς που πήγαν στα νοσοκομεία, δεν χρειάσθηκαν νοσηλεία. Ωστόσο έγινε εισαγωγή σε 1 στους 8, είτε επειδή είχαν πιο σοβαρά εξανθήματα είτε επειδή υπήρχε ανησυχία για πιθανές επιπλοκές.
Το 20% των νοσηλευθέντων ασθενών χρειάσθηκε να εισαχθούν στην εντατική. Από αυτή την υποομάδα, το 5% έχασαν τελικά τη ζωή τους.
Το γεγονός αυτό «υπογραμμίζει την ανάγκη για προσεκτική συνταγογράφηση των αντιβιοτικών», σχολίασε η κυρία Lee.
Μόνο όταν είναι απαραίτητα
«Αν και είναι σπάνιες, οι σοβαρές δερματικές αντιδράσεις στα αντιβιοτικά μπορεί να απειλήσουν τη ζωή», τόνισε ο επιβλέπων ερευνητής Dr. David Juurlink, επικεφαλής του Τομέος Κλινικής Φαρμακολογίας & Τοξικολογίας στο Sunnybrook. «Οι ασθενείς πρέπει να γνωρίζουν ότι υπάρχει ενδεχόμενο να παρουσιαστεί εξάνθημα με πυρετό και άλλα συμπτώματα, ακόμα και εβδομάδες μετά την έναρξη της θεραπείας. Μπορεί, δε, να παρουσιαστεί ακόμα και μετά την ολοκλήρωσή της».
Αυτός είναι ακόμα ένας λόγος που πρέπει να παίρνουμε αντιβιοτικά μόνο όταν είναι απαραίτητα. Και φυσικά πρέπει να τα λαμβάνουμε μόνο εφ’ όσον μας τα χορήγησε γιατρός, κατέληξε.
Φωτογραφία: iStock