Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα επί μακρόν προωθούνται ως ασφαλέστερη εναλλακτική λύση στο συμβατικό κάπνισμα, με μερικές εταιρείες να ισχυρίζονται ότι τα προϊόντα τους δεν ενέχουν κανένα κίνδυνο καρκίνου. Μια ανησυχητική, νέα μελέτη όμως υποδηλώνει ότι αυτό ίσως τελικά δεν ισχύει.
Στην πρώτη του είδους μελέτη, οι επιστήμονες ανέλυσαν τους ιατρικούς φακέλους 4,3 εκατομμυρίων ενηλίκων με ιστορικό καπνίσματος. Όπως διαπίστωσαν, όσοι είχαν αντικαταστήσει το συμβατικό κάπνισμα με ηλεκτρονικό είχαν υπερδιπλάσιες πιθανότητες να χάσουν τη ζωή τους από καρκίνο του πνεύμονα, σε σύγκριση με όσους είχαν κόψει «μαχαίρι» το κάπνισμα.
Τα νέα ευρήματα θέτουν υπό αμφισβήτηση τις πολιτικές «μείωσης της βλάβης» σε χώρες όπως η Βρετανία, όπου τα ηλεκτρονικά τσιγάρα προωθούνται από τις υγειονομικές Αρχές ως υποκατάστατα των συμβατικών.
Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα περιέχουν πολύ λιγότερες χημικές ουσίες από τα συμβατικά. Δεν παράγουν επίσης πίσσα, ούτε μονοξείδιο του άνθρακα, που είναι δύο από τα πιο επιβλαβή χημικά των συμβατικών τσιγάρων. Δεν παύει όμως να είναι χημικά και οι μακροπρόθεσμες επιδράσεις τους δεν είναι ακόμα γνωστές.
Τα νέα ευρήματα παρουσιάσθηκαν στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Θωρακικής Εταιρείας (ATS2024). Η περίληψη της μελέτης δημοσιεύθηκε και στην ιατρική επιθεώρηση American Journal and Critical Care Medicine.
Η νέα μελέτη
Όπως γράφουν οι ερευνητές, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα έχουν γίνει δημοφιλή ως λιγότερο επιβλαβής εναλλακτική λύση στα συμβατικά. Ωστόσο παραμένει ασαφές αν η αντικατάσταση των συμβατικών τσιγάρων με ηλεκτρονικά επηρεάζει τον μελλοντικό κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα.
Για να δώσουν απάντηση στο θέμα, οι επιστήμονες από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Σεούλ πραγματοποίησαν πληθυσμιακή μελέτη στην Νότιο Κορέα. Σε αυτήν ανέλυσαν τους ιατρικούς φακέλους 4,3 εκατομμυρίων ενηλίκων με ιστορικό καπνίσματος. Οι ενήλικες αυτοί συμμετείχαν από το 2012 σε μεγάλο Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου.
Οι ερευνητές χώρισαν τους ανθρώπους αυτούς σε έξι ομάδες αναλόγως με το ιστορικό καπνίσματος:
- Πρώην καπνιστές (επί 5 ή περισσότερα χρόνια) που έκοψαν το κάπνισμα και δεν κάνουν ηλεκτρονικά τσιγάρα
- Πρώην καπνιστές (επί 5 ή περισσότερα χρόνια) με χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων
- Πρώην καπνιστές (επί λιγότερα από 5 χρόνια) που έκοψαν το κάπνισμα χωρίς ηλεκτρονικά τσιγάρα
- Πρώην καπνιστές (επί λιγότερα από 5 χρόνια) με χρήση ηλεκτρονικών τσιγάρων
- Νυν καπνιστές που καπνίζουν συμβατικά τσιγάρα
- Νυν καπνιστές που καπνίζουν ηλεκτρονικά τσιγάρα
Οι ερευνητές υπολόγισαν πόσο κινδύνευαν οι πρώην καπνιστές συμβατικών τσιγάρων να αναπτύξουν καρκίνο του πνεύμονα και να πεθάνουν από αυτόν.
Τα ευρήματα
Έως το 2021, είχαν καταγραφεί 53.354 κρούσματα καρκίνου του πνεύμονα. Είχαν επίσης χάσει τη ζωή τους από τη νόσο 6.351 άνθρωποι.
Σε σύγκριση με τους καπνιστές που έκοψαν το κάπνισμα επί 5 ή περισσότερα χρόνια χωρίς ηλεκτρονικά τσιγάρα, όσοι το αντικατέστησαν με αυτά είχαν 2,69 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρκίνο του πνεύμονα.
Όσοι είχαν κόψει το κάπνισμα λιγότερο από 5 χρόνια, είχαν 23% περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν καρκίνο του πνεύμονα όταν το είχαν αντικαταστήσει με ηλεκτρονικά τσιγάρα. Οι άνθρωποι αυτοί είχαν και 71% περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρκίνο του πνεύμονα, σε σύγκριση με όσους δεν κάπνιζαν τίποτα.
Τον μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του πνεύμονα και να πεθάνουν από αυτόν είχαν οι καπνιστές υψηλού κινδύνου. Ως άτομα υψηλού κινδύνου θεωρούνται άνδρες και γυναίκες 50-80 ετών που έχουν ιστορικό καπνίσματος ίσο με 20 πακετοέτη.
Αυτό σημαίνει πως καπνίζουν καθημερινά 1 πακέτο τσιγάρα επί 20 χρόνια ή 2 πακέτα τσιγάρα επί 10 χρόνια. Τα άτομα αυτά είναι εκείνα στα οποία συνιστάται προληπτικός έλεγχος με χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία (low dose CT) πνευμόνων.
Οι πρώην καπνιστές υψηλού κινδύνου είχαν 4,46 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από καρκίνο του πνεύμονα όταν αντικαθιστούσαν το συμβατικό κάπνισμα με ηλεκτρονικά τσιγάρα.
«Η αντικατάσταση του συμβατικού καπνίσματος με ηλεκτρονικά τσιγάρα σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα και σχετιζομένης θνησιμότητας», γράφουν οι ερευνητές. Αυτό ισχύει «ιδιαιτέρως για τα άτομα υψηλού κινδύνου που είναι πιθανό να χρειάζονται προσυμπτωματικό έλεγχο».
Οι ερευνητές καταλήγουν πως οι γιατροί πρέπει να ενημερώνουν τους ασθενείς τους για τις δυνητικές επιβλαβείς συνέπειες της χρήσης ηλεκτρονικών τσιγάρων, όταν ο στόχος είναι η μείωση του κινδύνου καρκίνου του πνεύμονα.
Φωτογραφία: iStock