Τα πρώτα 30 λεπτά: Αναφυλαξία μετά το εμβόλιο COVID-19

Iatropedia newsroom
01 Φεβρουαρίου 2021 | 10:00

Έχουμε δύο εμβόλια COVID που δημιουργήθηκαν με την τεχνολογία mRNA. Και για τα δύο, ισχύει ότι δύο δόσεις του ίδιου εμβολίου το καθιστούν περισσότερο από 90% αποτελεσματικό έναντι στη νόσο COVID-19.

Το mRNA εμβόλιο COVID-19 της Pfizer/BioNTech είναι εγκεκριμένο από την αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) για άτομα ηλικίας 16 ετών και άνω. Το αντίστοιχο εμβόλιο COVID-19 της Moderna έχει εγκριθεί από τον FDA για άτομα ηλικίας 18 ετών και άνω.

Οι μελέτες φάσης 3 και για τα δύο εμβόλια είναι τεράστιες: σχεδόν 44.000 για το εμβόλιο Pfizer και 30.000 συμμετέχοντες για το εμβόλιο Moderna. Σε αυτές τις μεγάλες δοκιμές, δεν παρατηρήθηκαν περιπτώσεις αναφυλαξίας μετά τη χορήγηση οποιουδήποτε εμβολίου. Θυμάστε όμως τους τίτλους για σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις στο εμβόλιο της Pfizer;

Διαβάστε επίσης: Εμβόλιο Pfizer: Αλλεργικές αντιδράσεις συμπεριλαμβανομένης της αναφυλαξίας μετά την 1η δόση

Μια νέα μελέτη αναφέρει 21 περιπτώσεις αναφυλαξίας στους πρώτους 1,9 εκατομμύρια εμβολιασμούς της Pfizer που έγιναν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό αντιστοιχεί σε 11,1 περιπτώσεις αναφυλαξίας ανά 1 εκατομμύριο εμβολιασμούς COVID. Για να καταλάβετε τι σημαίνει αυτό, για τον εμβολιασμό της γρίπης, το ποσοστό αναφυλαξίας είναι μόνο 1,3 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο εμβολιασμών. Το εμβόλιο της Moderna έχει επίσης συνδεθεί με πιθανή αναφυλαξία.

Η δρ. Nancy Messonnier του αμερικανικού Κέντρου ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) υποστηρίζει ότι «ακόμη και οι 11 περιπτώσεις ανά εκατομμύριο εμβολιασμών το καθιστούν ένα πολύ ασφαλές εμβόλιο (…) εξακολουθεί να είναι μια καλή πρόταση για κάποιον να εμβολιαστεί».

Εμβόλιο COVID-19: Τα συστατικά στα εμβόλια των Pfizer/BioNTech και Moderna

Ακολουθεί μια σύγκριση μεταξύ των συστατικών των δύο εμβολίων mRNA. Τα συστατικά για το καθένα είναι λίγο διαφορετικά.

Έγγραφο 1: Συστατικά των mRNA εμβολίων COVID-19 (στα αγγλικά)

Κάθε εμβόλιο έχει τέσσερα συστατικά λιπιδίων που αποτελούν το προστατευτικό νανοσωματίδιο λιπιδίων. Αυτό σχηματίζει ένα “μαξιλάρι” γύρω από το εύθραυστο mRNA για να το προστατεύσει και να του δώσει χρόνο να κάνει τη δουλειά του.
Κάθε εμβόλιο περιέχει επίσης μια σειρά αλάτων, σακχάρων και άλλων ουσιών. Τα σάκχαρα λειτουργούν ως αντιπηκτικός παράγοντας του εμβολίου μέσα στο φιαλίδιο.
Κανένα εμβόλιο δεν περιέχει αυγά, ζελατίνη, λάτεξ, ή συντηρητικά. Ούτε καν τα πώματα των φιαλιδίων δεν περιέχουν λάτεξ.
Και τα δύο εμβόλια περιέχουν πολυαιθυλενογλυκόλη (PEG).

Εμβόλιο COVID-19: Προφυλάξεις και αντενδείξεις

Ακολουθούν οι πληροφορίες του CDC σχετικά με τα εμβόλια COVID για ασθενείς με ιστορικό αλλεργιών. Αυτός ο πίνακας με χρωματική κωδικοποίηση παρέχει μια ωραία, γρήγορη περίληψη (στα αγγλικά).

Χρωματικός Κώδικας στον Πίνακα: Πράσινο – Μπορεί να γίνει ο εμβολιασμός, Κίτρινο – Προσοχή στον εμβολιασμό, Κόκκινο – Να μην γίνει ο εμβολιασμός

Αντενδείξεις

Οι αντενδείξεις βρίσκονται στην κόκκινη στήλη. Τα εμβόλια mRNA αντενδείκνυνται εάν ο ασθενής έχει ιστορικό σοβαρής αλλεργικής αντίδρασης, όπως αναφυλαξία, σε προηγούμενη δόση mRNA εμβολίου COVID ή σε οποιοδήποτε από τα συστατικά του, συμπεριλαμβανομένης της PEG.

Τα εμβόλια αντενδείκνυνται επίσης εάν ο ασθενής είναι αλλεργικός στο πολυσορβικό (polysorbate), το οποίο δεν είναι συστατικό του εμβολίου, αλλά είναι γνωστό ότι προκαλεί διασταυρούμενη αντίδραση υπερευαισθησίας με την PEG.

Εάν ο ασθενής είχε στο παρελθόν αλλεργική αντίδραση σε ένα σκεύασμα που περιέχει PEG, αυτό αποτελεί αντένδειξη για την λήψη εμβολίου mRNA, εκτός εάν έχει δώσει θετική έγκριση για εμβολιασμό ένας αλλεργιολόγος. Αυτή είναι η τρέχουσα οδηγία του CDC.

Προφυλάξεις

Οι προφυλάξεις βρίσκονται στην κίτρινη στήλη. Το ιστορικό μιας άμεσης αλλεργικής αντίδρασης σε οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο ή ενέσιμη θεραπεία αποτελεί προφύλαξη για τον εμβολιασμό COVID. Μια άμεση αλλεργική αντίδραση περιλαμβάνει συμπτώματα όπως κνίδωση, αγγειοοίδημα, αναπνευστική δυσχέρεια ή αναφυλαξία εντός 4 ωρών μετά τη χορήγηση. Η διαφορά εδώ είναι πως σε αυτές τις περιπτώσεις χρειάζεται προσοχή στην λήψη του mRNA εμβολίου, αλλά δεν πρόκειται για αντένδειξη.

Όσοι έχουν ιστορικό άμεσης αλλεργικής αντίδρασης σε οποιοδήποτε άλλο εμβόλιο ή ενέσιμη θεραπεία θα πρέπει να αξιολογηθούν και να πάρουν το “OK” από αλλεργιολόγο πριν εμβολιαστούν. Και οποιοσδήποτε ασθενής που είχε άμεση αλλεργική αντίδραση στην πρώτη δόση του εμβολίου δεν πρέπει να λάβει δεύτερη δόση.

Αυτές οι προφυλάξεις δεν ισχύουν για αλλεργικές αντιδράσεις σε τρόφιμα, ζώα συντροφιάς, δηλητήριο, φάρμακα (λήψης από το στόμα), λάτεξ, αυγό, ή ζελατίνη. Ακόμη και με ιστορικό αυτών των αλλεργιών, μπορείτε να προχωρήσετε στον εμβολιασμό.

Εμβόλιο COVID-19: Τα πρώτα 30 λεπτά είναι καίριας σημασίας

Όλοι οι ασθενείς πρέπει να παρακολουθούνται μετά τον εμβολιασμό. Ασθενείς που εμπίπτουν στο πλαίσιο των Προφυλάξων που αναφέρθηκαν παραπάνω, ή με ιστορικό αναφυλαξίας σε οτιδήποτε πρέπει να κάθονται και να παρακολουθούνται για 30 λεπτά μετά τον εμβολιασμό. Ο καθένας πρέπει να καθίσει για τουλάχιστον 15 λεπτά μετά τον εμβολιασμό.

Το CDC διαπίστωσε ότι το 71% των ατόμων που εμφάνισαν αναφυλαξία, εμφάνισαν συμπτώματα εντός 15 λεπτών μετά τη χορήγηση του εμβολίου.

Το CDC διαθέτει επίσης μια χρήσιμη λίστα με προτεινόμενα φάρμακα, όπως επινεφρίνη και αντιισταμινικά, καθώς και άλλες προμήθειες που πρέπει να υπάρχουν στον χώρο όπου γίνονται οι εμβολιασμοί COVID.

Έγγραφο 2: Φάρμακα και προμήθειες για τη διαχείριση της αναφυλαξίας

Το CDC δεν συνιστά κάποια προκαταρκτική φαρμακευτική αγωγή με αντιισταμινικά επειδή μπορεί να “καμουφλάρουν” τυχόν δερματικές αντιδράσεις. Αυτό θα καθυστερούσε τη διάγνωση και την επακόλουθη αντιμετώπιση της αναφυλαξίας. Εκτός από τις έγκυες γυναίκες, το CDC επίσης δεν συνιστά την προφυλακτική λήψη Μη Στεροειδών Αντιφλεγμονωδών Φαρμάκων (ΜΣΑΦ), ή ακεταμινοφαίνης, λόγω έλλειψης πληροφοριών σχετικά με τον αντίκτυπό τους στην απόκριση των αντισωμάτων που δημιουργούνται από το εμβόλιο COVID-19.

Τα mRNA εμβόλια προκαλούν κάποιες παρενέργειες όπως ήπιες έως μέτριες τοπικές και συστηματικές αντιδράσεις (πόνος, πρήξιμο, ερυθρότητα στο σημείο της ένεσης), καθώς και εντοπισμένη μασχαλιαία αδενοπάθεια στην ίδια πλευρά με το χέρι που κάνετε το εμβόλιο COVID-19.

Αναμένετε πυρετό, κόπωση, πονοκέφαλο, ρίγη, μυϊκούς πόνους και πόνο στις αρθρώσεις.
Αυτές δεν είναι αλλεργικές αντιδράσεις.
Αν νιώσετε κάτι από αυτά, τότε σημαίνει ότι το εμβόλιο λειτουργεί.
Τα περισσότερα συμπτώματα εμφανίζονται τις πρώτες 3 ημέρες μετά τον εμβολιασμό.
Οι αντιδράσεις είναι πιο έντονες μετά τη δεύτερη δόση.
Τα συμπτώματα είναι επίσης χειρότερα στα πιο νεαρά σε σύγκριση με τα ηλικιωμένα άτομα.
Τα καλά νέα είναι ότι τα συμπτώματα φαίνεται να επιλύονται εντός 1-3 ημερών.