Ορισμένα επαγγέλματα σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο άνοιας – Ποια είναι

Οι άνθρωποι που περνούν τον εργασιακό βίο τους ασχολούμενοι με επαγγέλματα που έχουν μέτριες έως υψηλές σωματικές απαιτήσεις μπορεί να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εκδηλώσουν άνοια αργότερα στη ζωή τους, αναφέρουν επιστήμονες από τη Νορβηγία.

Το εύρημα αυτό προέρχεται από μελέτη σε χιλιάδες εθελοντές. Εν πρώτοις, μοιάζει εντελώς παράδοξο, δεδομένου ότι η συστηματική φυσική δραστηριότητα θεωρείται «φάρμακο» κατά της άνοιας.

Οι ερευνητές, όμως, λένε πως άλλο είναι να γυμνάζεται κάποιος για λόγους υγείας ή ψυχαγωγίας και άλλο να ασχολείται επί τουλάχιστον 8 ώρες καθημερινά και για χρόνια με βαριές χειρωνακτικές εργασίες.

Όπως εξηγούν, λίγες μελέτες έως τώρα είχαν εξετάσει την εργασιακή φυσική δραστηριότητα και τη δυνητική σχέση της με την άνοια. Οι προγενέστερες μελέτες εξέταζαν μία συγκεκριμένη περίοδο στον εργασιακό βίο των συμμετεχόντων – συνήθως κάποια χρόνια κοντά στην συνταξιοδότηση. Βασίζονταν επίσης στις αναφορές που οι ίδιοι οι συμμετέχοντες έκαναν για το επάγγελμά τους.

Η παρούσα μελέτη, όμως, εξέτασε τον εργασιακό βίο των συμμετεχόντων από την ηλικία των 33 ετών έως τα 65 τους χρόνια. Επιπλέον, τα επαγγελματικά στοιχεία των συμμετεχόντων ελήφθησαν από τα μητρώα εργαζομένων της Νορβηγίας.

Στόχος των ερευνητών ήταν να αποτυπώσουν με ακρίβεια το επαγγελματικό ιστορικό των συμμετεχόντων και τον κίνδυνο έκπτωσης των νοητικών λειτουργιών τους.

Η νέα μελέτη

Τα ευρήματά τους δημοσιεύονται στην ιατρική επιθεώρηση The Lancet Regional Health—Europe. Όπως γράφουν, στη μελέτη εντάχθηκαν 7.005 εθελοντές. Σχεδόν οι μισοί ήταν γυναίκες. Η μέση ηλικία τους το 2018, που άρχισε η ανάλυση, ήταν τα 77,3 έτη.

Οι ερευνητές εξέτασαν τον εργασιακό βίο τους από το 1960 έως το 2014 και τους ταξινόμησαν σε τέσσερις κατηγορίες με βάση την εργασιακή φυσική δραστηριότητα:

• Σταθερά χαμηλή (30,9% των συμμετεχόντων)
• Αρχικά υψηλή, που όμως αργότερα μειώθηκε (8,9%)
• Σταθερά ενδιάμεση (25,1%)
• Σταθερά υψηλή (35,2%)

Ως επαγγέλματα με ενδιάμεση έως υψηλή φυσική δραστηριότητα ορίσθηκαν εκείνα που απαιτούσαν σημαντική χρήση των χεριών και των ποδιών και κίνηση όλου του σώματος για τη διενέργειά τους.

Τα επαγγέλματα αυτά είναι όσα εμπεριέχουν ανάβαση, άρση βάρους, κάμψη του σώματος, ισορροπία, περπάτημα, χειρισμό υλικών.

Οι ερευνητές εξέτασαν πόσοι εθελοντές έπασχαν από άνοια και πόσοι από ήπια νοητική διαταραχή (MCI) έως το 2019. Η ήπια νοητική διαταραχή είναι η έκπτωση των νοητικών λειτουργιών η οποία όμως δεν επηρεάζει ακόμα την καθημερινότητα των πασχόντων. Συχνά εξελίσσεται σε άνοια.

Τα επαγγέλματα

Το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας σε κάθε ένα από τα επαγγέλματα των συμμετεχόντων βαθμολογήθηκε σε μία κλίμακα από 1 έως 5. Όσο υψηλότερη η βαθμολογία, τόσο πιο απαιτητική σωματικά η δουλειά που έκαναν. Η μέση βαθμολογία όλων των επαγγελμάτων στη μελέτη ήταν 3,06 βαθμοί.

Επαγγέλματα με σταθερά χαμηλή φυσική δραστηριότητα π.χ. ήταν οι δάσκαλοι του δημοτικού (χωρίς την φυσική αγωγή), οι γραμματείς και οι εργαζόμενοι γραφείου.

Αρχικά αυξημένη εργασιακή φυσική δραστηριότητα που αργότερα μειώθηκε είχαν λ.χ. οι πωλητές που ύστερα άλλαξαν επάγγελμα και έκαναν κάτι καθιστικό. Σταθερά ενδιάμεση φυσική δραστηριότητα είχαν επαγγέλματα όπως οι πωλητές λιανικής και οι ηλεκτρολόγοι (π.χ. ηλεκτρικών συσκευών).

Τέλος, σταθερά υψηλή εργασιακή φυσική δραστηριότητα είχαν λ.χ. οι νοσηλευτές, οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα και οι αγρότες.

Τα ευρήματα

Έως το 2019, οι 902 από τους εθελοντές είχαν διαγνωστεί με άνοια. Άλλοι 2.407 είχαν επίσης διαγνωστεί με ήπια νοητική διαταραχή.

Όπως διαπίστωσαν οι ερευνητές, οι συμμετέχοντες με σταθερή χαμηλή εργασιακή φυσική δραστηριότητα είχαν 8,8% πιθανότητες να εκδηλώσουν άνοια. Είχαν επίσης 27,4% πιθανότητες να εκδηλώσουν ήπια νοητική διαταραχή.

Ωστόσο εκείνοι με σταθερά υψηλή εργασιακή φυσική δραστηριότητα είχαν 15,4% πιθανότητες για άνοια και 40,2% για ήπια νοητική διαταραχή.

Οι διαφορές αυτές σημαίνουν πως όσοι κάνουν βαριές χειρωνακτικές δουλειές έχουν σχεδόν διπλάσιες πιθανότητες για άνοια σε σύγκριση με  όσους κάνουν ελαφριές.

Επομένως, το επίπεδο της φυσικής δραστηριότητας κατά τον εργασιακό βίο πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψιν από τους γιατρούς και να παρακολουθούν πιο στενά όσους έκαναν βαριές δουλειές, ώστε να λαμβάνονται μέτρα προστασίας από την άνοια, εκτιμούν οι ερευνητές.

Φωτογραφία: iStock