Τεστοστερόνη: Τι είναι και ποια είναι τα φυσιολογικά επίπεδα σε άνδρες και γυναίκες

Ρούλα Τσουλέα
13 Οκτωβρίου 2024 | 15:01

Σε τι χρησιμεύει στον οργανισμό. Τι συμπτώματα προκαλούν τα παθολογικά αυξημένα ή μειωμένα επίπεδα.

Η τεστοστερόνη είναι μία ορμόνη που παίζει ρόλο σε πολλές βασικές λειτουργίες του σώματος. Αν και είναι περισσότερο γνωστή ως η κύρια ορμόνη του ανδρικού φύλου, την παράγει και ο γυναικείος οργανισμός.

Στους άνδρες είναι απαραίτητη από την ενδομήτριο ζωή για την ανάπτυξη του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος. Αργότερα στη ζωή είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη και διατήρηση των δευτερευόντων χαρακτηριστικών του φύλου και την ερωτική επιθυμία. Επηρεάζει επίσης την οστική μάζα, τη μυϊκή δύναμη, την ψυχική διάθεση και τη γνωστική ικανότητα.

Στις γυναίκες, η τεστοστερόνη έχει μεγάλη σημασία για την οστική πυκνότητα. Είναι επίσης σημαντική για την φυσιολογική ανάπτυξη των ωοθηκών και τη σεξουαλική λειτουργία, τη λίμπιντο, την ενέργεια και τις καρδιαγγειακές και νοητικές λειτουργίες.

Τα επίπεδα της ορμόνης συνήθως κορυφώνονται γύρω στην ενηλικίωση. Στους άνδρες μπορεί να αρχίσουν να μειώνονται έως και 2% τον χρόνο μετά την ηλικία των 30 ετών.

Στις γυναίκες η μείωσή τους είναι ιδιαιτέρως αισθητή την εποχή της εμμηνόπαυσης (ηλικίες 45 έως 55 ετών). Μετά τα 65-70 έτη, όμως, μπορεί να αυξηθούν πάλι.

Ποια είναι τα φυσιολογικά επίπεδα

Η τεστοστερόνη μετριέται σε νανογραμμάρια ανά δέκατο του λίτρου (ng/dL). Ένα νανογραμμάριο ισούται με ένα δισεκατομμυριοστό του γραμμαρίου. Τα επίπεδά της στους άνδρες είναι σχεδόν 10-20 φορές υψηλότερα απ’ ό,τι στις γυναίκες.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ουρολογική Εταιρεία (AUA), τα επίπεδά της είναι συνήθως υγιή στους άνδρες όταν κυμαίνονται μεταξύ 450 και 600 ng/dL. Αντιθέτως είναι χαμηλά όταν πέφτουν κάτω από τα 300 ng/dL.

Στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας φυσιολογικά θεωρούνται τα επίπεδα που κυμαίνονται από 15 έως 46 ng/dL. Έως την εμμηνόπαυση μπορεί να είναι ακόμα και το ένα τέταρτο εκείνων που υπήρχαν τα πρώτα χρόνια της ενηλικίωσης.

Πάντως τα φυσιολογικά επίπεδα μπορεί να είναι και υψηλότερα ή χαμηλότερα σε κάθε διαγνωστικό εργαστήριο, αναλόγως με τα αντιδραστήρια και τη μεθοδολογία που χρησιμοποιεί.

Στα παιδιά ηλικίας έως 10 ετών η τεστοστερόνη είναι παραπλήσια σε αγόρια και κορίτσια. Κυμαίνεται από 2,5 έως 10 ng/dL. Μετά τα 10 έτη και μέχρι την ενηλικίωση, όμως, αυξάνεται ραγδαία και αλλάζει δραστικά.

Οι συνέπειες της μείωσης

Όταν η τεστοστερόνη που κυκλοφορεί στον οργανισμό είναι χαμηλότερη από το φυσιολογικό μπορεί να εκδηλωθούν συμπτώματα, όπως:

Μειωμένη ερωτική επιθυμία (λίμπιντο)
Λιγότερες αυτόματες στύσεις
Στυτική δυσλειτουργία
Υπογονιμότητα
Αλλαγές στις συνήθειες ύπνου
Δυσκολίες συγκέντρωσης
Μειωμένος μυϊκός όγκος και δύναμη
Μειωμένη οστική πυκνότητα
Αύξηση του μεγέθους των μαστών στους άνδρες
Κατάθλιψη
Κόπωση

Ειδικά οι γυναίκες με χαμηλή τεστοστερόνη μπορεί να παρουσιάζουν:

Αλλαγές στις νοητικές λειτουργίες
Μειωμένη ερωτική επιθυμία
Απώλεια οστικής μάζας
Μειωμένη μυϊκή μάζα
Κόπωση
Αλλαγές στην ψυχική διάθεση

Η πολύ υψηλή τεστοστερόνη

Πολλές γυναίκες πάσχουν από διαταραχές, όπως το σύνδρομο των πολυκυστικών ωοθηκών, που αυξάνουν παθολογικά τα επίπεδα της τεστοστερόνης. Σε τέτοια περίπτωση οι γυναίκες μπορεί αν εκδηλώσουν συμπτώματα όπως: