Τα προβλήματα ούρησης είναι πολύ συχνά στους άνδρες και αυξάνονται με την πάροδο της ηλικίας. Υπολογίζεται ότι ταλαιπωρούν περισσότερους από έναν στους τρεις στις ηλικίες άνω των 50 ετών και σχεδόν όλους στις ηλικίες άνω των 85 ετών.
Συνήθως προκαλούνται από παθήσεις στον προστάτη ή σε κάποιο όργανο του ουροποιητικού. Οι παθήσεις αυτές άλλοτε επηρεάζουν την αποβολή των ούρων και άλλοτε την αποθήκευσή τους στην κύστη. Ωστόσο δεν είναι οι μοναδικές αιτίες τους.
«Τα προβλήματα ούρησης στους άνδρες κυμαίνονται από ήπια έως σοβαρά και μπορεί να επηρεάσουν κάθε πλευρά της ζωής των πασχόντων, υπονομεύοντας τελικά την ποιότητά της», λέει ο χειρουργός-ουρολόγος Δρ. Ηρακλής Πούλιας, τ. πρόεδρος της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας. «Κάθε πρόβλημα έχει διαφορετική επίπτωση και μηχανισμό ανάπτυξης και χρειάζεται εξειδικευμένη αντιμετώπιση. Στους περισσότερους άνδρες, όμως, παρατηρείται συνδυασμός συμπτωμάτων και όχι κάποιο μεμονωμένο. Οι πιθανές αιτίες τους είναι πολλές, αλλά συνήθως συμπεριλαμβάνουν μη κακοήθεις νόσους που μπορεί να είναι τοπικές (του ουροποιητικού) ή συστηματικές».
Ποια είναι τα συχνότερα
Τα πιο συχνά προβλήματα ούρησης που εκδηλώνουν οι άνδρες είναι:
- Δυσκολία ή καθυστέρηση στην έναρξη της ούρησης. Εκτός από οργανική μπορεί να έχει και ψυχολογική αιτία. Τρεις στους δέκα άνδρες, λ.χ., την εκδηλώνουν μόνο όταν χρησιμοποιούν δημόσιες τουαλέτες και όχι στο σπίτι τους, γεγονός που υποδηλώνει ότι είναι απόρροια ψυχολογικής διεργασίας.
- Διακοπτόμενη ούρηση. Η ούρηση σταματά και ύστερα ξαναρχίζει.
- Σταγονοειδής απώλεια ούρων μετά την ούρηση. Η διαταραχή αυτή σχετίζεται με την κατακράτηση ούρων στην ουρήθρα (είναι το σωληνάκι μέσω του οποίου αποβάλλονται τα ούρα από την κύστη).
- Μειωμένη ακτίνα ούρησης ή αδύναμη ροή ούρων
- Αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης
- Ανάγκη για ούρηση συχνότερα από το συνηθισμένο (συχνουρία) ή επιτακτική ανάγκη (έπειξη) για ούρηση (ο πάσχων νιώθει ξαφνικά μια ισχυρή επιθυμία για ούρηση, την οποία δεν μπορεί να καταστείλει).
- Έγερση δύο ή περισσότερες φορές κάθε βράδυ λόγω της έντονης επιθυμίας για ούρηση (νυκτουρία)
- Ακούσια διαφυγή ούρων (ακράτεια)
- Επίσχεση ούρων (είναι η μη αποβολή των ούρων, παρότι ο άνδρας έχει την επιθυμία να ουρήσει)
Ποια πρέπει να αξιολογούνται επειγόντως
«Τα συμπτώματα αυτά συνήθως αναπτύσσονται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου και οι άνδρες απευθύνονται σε έναν γιατρό μόνο όταν τους δυσκολέψουν πολύ», εξηγεί ο κ. Πούλιας. «Υπάρχουν όμως ορισμένα άλλα, τα οποία πρέπει αμέσως, δίχως καθυστέρηση, να αξιολογούνται από τον ουρολόγο ιατρό».
Στα προβλήματα ούρησης που χρειάζονται επείγουσα ιατρική αξιολόγηση συμπεριλαμβάνονται τα εξής:
- Κάθε δυσκολία ούρησης που συνοδεύεται από πυρετό
- Το αίσθημα καύσου (κάψιμο) κατά την ούρηση
- Ο πόνος κατά την ούρηση (δυσουρία)
- Το αίμα στα ούρα (ακόμα κι αν είναι λίγο ή παρατηρηθεί μία φορά)
- Ο πόνος ή η ενόχληση χαμηλά στην κοιλιά
Πολλές οι πιθανές αιτίες
Τα προβλήματα ούρησης μπορούν να έχουν πολλές αιτίες, οι οποίες διαφέρουν αναλόγως με το σύμπτωμα. To αίσθημα καύσου και η δυσουρία, λ.χ., μπορεί να οφείλονται σε λοιμώξεις, όπως οι ουρολοιμώξεις και η προστατίτιδα. Μπορεί ακόμα να οφείλονται σε:
- Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα (π.χ. χλαμύδια, βλεννόρροια, έρπης)
- Προβλήματα των νεφρών (π.χ. σε μια πέτρα)
Αν ο άνδρας έχει επιτακτική, ακατανίκητη ανάγκη για ούρηση (έπειξη), αυτή μπορεί να οφείλεται σε διάφορες αιτίες. Μία από αυτές είναι η υπερδραστήρια κύστη, κατά την οποία συμβαίνουν αιφνίδιες, ακούσιες συσπάσεις της κύστης.
Οι συσπάσεις αυτές προκαλούν την έπειξη για ούρηση. Υπολογίζεται ότι ποσοστό 11% έως 30% των ανδρών έχουν υπερδραστήρια κύστη, η οποία είναι συχνότερη με την ηλικία και στους άνδρες με προβλήματα προστάτη.
Άλλες πιθανές αιτίες της έπειξης για ούρηση είναι:
- Οι λοιμώξεις στο ουροποιητικό
- Η διάμεση κυστίτιδα (είναι επώδυνη φλεγμονή της κύστης)
- Η λιθίαση του ουροποιητικού (πέτρες)
- Σπανιότερα ο καρκίνος της κύστης
Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη
Αντίστοιχα, τα προβλήματα ούρησης όπως οι δυσκολίες στην αποβολή των ούρων (π.χ. μειωμένη ακτίνα ή ροή, δυσκολία στην έναρξη της ούρησης, επίσχεση ούρων) μπορεί να οφείλονται σε καταστάσεις όπως η δημιουργία ουλής στην ουρήθρα και ο διογκωμένος προστάτης (καλοήθης υπερπλασία του προστάτη).
Στην πραγματικότητα, η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες για πολλά προβλήματα ούρησης. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται:
- Η μειωμένη ροή ούρων
- Η σταγονοειδής απώλεια ούρων μετά την ούρηση
- Η συχνουρία και κυρίως η νυκτουρία
- Το αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης
- Η δυσκολία στην έναρξη της ούρησης
Χρόνιες παθήσεις και φάρμακα
Υπάρχουν επίσης πολλές χρόνιες παθήσεις που μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα ούρησης. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται μεταξύ άλλων:
- Η παχυσαρκία
- Ο σακχαρώδης διαβήτης (το αυξημένο σάκχαρο μπορεί να επηρεάσει τα νεύρα που ελέγχουν την κύστη)
- Η υπέρταση
- Η αποφρακτική άπνοια ύπνου
- Η νόσος Πάρκινσον
- Η νόσος Αλτσχάιμερ
- Το εγκεφαλικό επεισόδιο
Η λήψη ορισμένων φαρμάκων επίσης μπορεί να επηρεάσει την ούρηση. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται τα διουρητικά (χορηγούνται για την ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης), τα αντικαταθλιπτικά, τα ηρεμιστικά, η χημειοθεραπεία για τον καρκίνο κ.λπ.
Ο τρόπος ζωής
Ακόμα και το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει προβλήματα ούρησης. Το ίδιο και η υπερκατανάλωση υγρών από το απόγευμα έως το βράδυ (μπορεί να προκαλέσουν συχνουρία και νυκτουρία).
Προβλήματα ούρησης μπορεί να προκαλέσει και η υπερκατανάλωση καφεΐνης και αλκοόλ (προκαλούν συχνουρία). Αντίστοιχα, τα χαμηλά επίπεδα φυσικής δραστηριότητας μπορεί να επιδεινώσουν συμπτώματα όπως η συχνουρία, η νυκτουρία και η ακράτεια.
«Οι πιθανές αιτίες των ουρολογικών συμπτωμάτων είναι τόσο πολλές, ώστε απαιτείται ενδελεχής έλεγχος του ασθενούς, λήψη προσεκτικού ιστορικού και εξετάσεις όπως η ανάλυση ούρων και ο ουροδυναμικός έλεγχος για να γίνει σωστή διάγνωση», λέει ο κ. Πούλιας. «Αναλόγως με την αιτία θα καθοριστεί η κατάλληλη θεραπεία, που κυμαίνεται από ενεργητική παρακολούθηση και υγιεινοδιαιτητικά μέτρα έως λήψη φαρμάκων και επεμβατική αντιμετώπιση».
Φωτογραφία: iStock