Με την εορταστική περίοδο να πλησιάζει γρήγορα, μικροί και μεγάλοι περιμένουν ανυπόμονα τις στιγμές χαλάρωσης που θα περάσουν με συγγενείς και φίλους. Αν, όμως, φοράτε «αόρατα σιδεράκια», ίσως αναρωτιέστε εάν υπάρχουν κάποιοι διατροφικοί περιορισμοί για εσάς.
Η απάντηση δεν είναι απλή. Και αυτό, διότι ναι μεν μπορείτε και πρέπει να αφαιρείτε τα «αόρατα σιδεράκια» (ή πιο σωστά, διαφανείς αφαιρούμενους νάρθηκες) πριν από το φαγητό, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα τρώτε ανεξέλεγκτα ό,τι βρείτε μπροστά σας.
«Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα που έχουν οι διαφανείς αφαιρούμενοι νάρθηκες είναι ότι ισιώνουν τα δόντια δίχως να θέτουν περιορισμούς στη διατροφή», λέει η ορθοδοντικός παιδιών & ενηλίκων Δρ. Κατερίνα Δούμα-Μιχελάκη, γενική γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Ορθοδοντικών Ναρθήκων (ΕΕΟΝ). «Αυτό οφείλεται στο ότι οι χρήστες τους μπορούν να τους αφαιρούν για να φάνε, δίχως να ανησυχούν για τυχόν φθορές από τα τρόφιμα. Αρκεί μετά το φαγητό να βουρτσίσουν καλά τα δόντια τους και ύστερα να ξανατοποθετήσουν τους νάρθηκές τους».
Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η διατροφή σας μπορεί να είναι ανεξέλεγκτη. Ούτε ότι μπορείτε να αφιερώνετε ώρες ολόκληρες στα γιορτινά γεύματά σας. Υπάρχουν ορισμένες διατροφικές συνήθειες που μπορεί να αποχρωματίσουν τα «αόρατα σιδεράκια». Επιπλέον, για να ισιώσουν αποτελεσματικά τα δόντια πρέπει να τα φοράτε καθημερινά επί πολλές ώρες.
Όπως εξηγεί η Δρ. Δούμα-Μιχελάκη, οι διαφανείς, αφαιρούμενοι νάρθηκες δεν είναι σχεδιασμένοι για να τους φοράτε όταν τρώτε. Κι αυτό γιατί μετακινούν τα δόντια με πολύ ήπιες πιέσεις σε συγκεκριμένη κατεύθυνση και με συγκεκριμένη δύναμη. Αν λοιπόν χρησιμοποιούνται και στη μάσηση, οι δυνάμεις αυτές αλλάζουν, με πιθανές αρνητικές συνέπειες στην εξέλιξη της θεραπείας.
Η διάρκεια χρήσης και ο αποχρωματισμός
Επιπλέον, για να έχουν το ιδανικό αποτέλεσμα στον ιδανικό χρόνο οι νάρθηκες πρέπει να φορεθούν περίπου 22 ώρες κάθε ημέρα.
«Παρότι μία-δύο πολύωρες «παρεκτροπές» μέσα στις γιορτές δεν θα δημιουργήσουν πρόβλημα, αν καθημερινά ξενυχτάτε σε άλλο πάρτι τρώγοντας και πίνοντας, πιθανότατα να αλλάξετε την εξέλιξη και τον χρόνο της ορθοδοντικής θεραπείας», λέει η ειδικός. «Το ίδιο και αν σας είναι απαραίτητο να κάνετε πολλά γεύματα την ημέρα, στα οποία αφιερώνετε πολλή ώρα. Είναι σημαντικό να προσαρμόζεται η διάρκειά τους, ώστε να μην πέφτετε καθημερινά κάτω από 22 ώρες χρήσης των ναρθήκων».
Έχει επίσης μεγάλη σημασία τι πίνετε όταν φοράτε τα «αόρατα σιδεράκια». Η κατανάλωση ροφημάτων με χρωστικές πρέπει να αποφεύγεται, όταν φοράτε τους διαφανείς αφαιρούμενους νάρθηκες. Και αυτό, διότι μπορεί εύκολα να τους αποχρωματίσουν ή να δημιουργήσουν πάνω τους κηλίδες.
Κατά την δρα Δούμα-Μιχελάκη, πλούσια σε χρωστικές ροφήματα είναι μεταξύ άλλων:
- Ο καφές
- Το μαύρο τσάι
- Το κόκκινο κρασί
- Γενικώς τα ροφήματα και τα ποτά με έντονο χρώμα (ακόμα και η μαύρη μπύρα και τα αναψυκτικά τύπου κόλα).
Τα ζεστά ροφήματα και το ανθρακικό
Οι ασθενείς πρέπει επίσης να αποφεύγουν τα πολύ ζεστά ροφήματα, διότι η θερμότητα μπορεί να λυγίσει τους νάρθηκες. «Οι διαφανείς, αφαιρούμενοι νάρθηκες είναι μία σειρά από «μεμβράνες» που αποτελούνται από ένα ειδικό, εύκαμπτο πλαστικό το οποίο διαμορφώνεται στο σχήμα των δοντιών του ασθενούς. Είναι όμως ευαίσθητες στις υψηλές θερμοκρασίες», λέει η ειδικός. «Αντιθέτως, δεν επηρεάζονται αρνητικά από τις χαμηλές θερμοκρασίες. Επομένως μπορείτε να πίνετε κρύο νερό όταν τους φοράτε».
Τα ροφήματα με ανθρακικό επίσης πρέπει να αποφεύγονται όταν φοράτε τους νάρθηκές σας. Τα οξέα του ανθρακικού μπορεί να βλάψουν την αδαμαντίνη ουσία των δοντιών, με συνέπεια να ανοίγει ο δρόμος στη φθορά και την τερηδόνα.
Αν μάλιστα τα ροφήματα περιέχουν ζάχαρη, ο κίνδυνος αυξάνεται ακόμα περισσότερο. Η ζάχαρη αλληλεπιδρά με την μικροβιακή πλάκα στα δόντια και παράγονται ακόμα περισσότερα οξέα, που φθείρουν την αδαμαντίνη. Να σημειωθεί πως η απώλεια της αδαμαντίνης ουσίας είναι μη αναστρέψιμη, επομένως οι ασθενείς πρέπει να είναι πολύ προσεκτικοί.
Το καλύτερο ρόφημα όσο φοράτε τα «αόρατα σιδεράκια» είναι το νερό. Αυτό έχει ουδέτερο pH (δηλαδή 7) και έτσι δεν προάγει τη φθορά των δοντιών.
Όσον αφορά τα υπόλοιπα ροφήματα και ποτά, φροντίστε να τα καταναλώνετε μαζί με τα κύρια γεύματά σας, όταν ήδη έχετε αφαιρέσει τους νάρθηκες. Μετά από κάθε γεύμα, όμως, πρέπει να βουρτσίζετε καλά τα δόντια σας, πριν τους ξαναφορέσετε. Αν αυτό δεν είναι άμεσα εφικτό, ένα ποτήρι νερό επιβάλλεται για να απομακρύνει την τερηδονογόνο δράση των ροφημάτων αυτών.
Τρόφιμα με ζάχαρη
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να επιδεικνύετε και όταν καταναλώνετε τρόφιμα με ζάχαρη. Στις γιορτές είναι συνηθισμένο το τσιμπολόγημα γλυκισμάτων όπως τα μελομακάρονα, οι κουραμπιέδες, οι δίπλες και τα μπισκοτάκια. Επιπλέον, ακόμα και τον χειμώνα πολλοί αρέσκονται να τρώνε παγωτό.
«Εάν κάποιος δεν αφαιρεί τους νάρθηκές του όταν τρώει ένα γλύκισμα, νομίζοντας πως επειδή είναι μαλακό δεν θα τους βλάψει, διακινδυνεύει την υγεία των δοντιών του», προειδοποιεί η Δρ. Δούμα-Μιχελάκη. «Η ζάχαρη που περιέχουν τα γλυκά μπορεί να παγιδευτεί ανάμεσα στους νάρθηκες και στα δόντια, οδηγώντας στην ανάπτυξη βακτηρίων και πλάκας».
Αν ξεχάσετε να βγάλετε τους νάρθηκές σας πριν φάτε ένα γλυκό, φροντίστε να τους αφαιρέσετε μόλις το θυμηθείτε. Όταν τους βγάλετε, να τους πλύνετε καλά και να βουρτσίσετε προσεκτικά τα δόντια σας.
Στα τραπέζια
Εάν είστε καλεσμένοι στη διάρκεια των εορτών, μην παραλείψετε να πάρετε μαζί τη θήκη για τους αφαιρούμενους νάρθηκές σας. Ποτέ μην τους αποθηκεύετε στην τσέπη ή στην τσάντα σας. Ούτε να τους τυλίγετε πρόχειρα σε μια χαρτοπετσέτα: είναι ορατός ο κίνδυνος στην πορεία της βραδιάς να το ξεχάσετε και να τους χάσετε.
Για δροσερή αναπνοή, το καλύτερο μέσο είναι η καθαριότητα. Το μάσημα τσίχλας απαγορεύεται. Τυχόν καραμέλες εξ άλλου, ακόμα κι αν δεν περιέχουν ζάχαρη, μπορεί να περιέχουν χρωστικές που θα αλλάξουν το χρώμα των ναρθήκων σε κάποιο βαθμό, σίγουρα όχι επιθυμητό.
Τέλος, το κάπνισμα, όπως είναι αναμενόμενο, θα κιτρινίσει σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα τους νάρθηκες και το αισθητικό αποτέλεσμα θα είναι εξαιρετικά φτωχό.
«Ας θυμόμαστε όλοι ότι οι νέες ψηφιοποιημένες θεραπείες με διαφανείς νάρθηκες είναι μια μοναδική συνεργασία της Ιατρικής και της Τεχνολογίας, αλλά και μια μοναδική συνεργασία του ασθενούς καθώς η θεραπεία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό σε αυτήν», καταλήγει η ειδικός.