Τι μπορεί να πάθει το δέρμα, αν έρθει σε επαφή με τα νερά από τις πλημμύρες

Οι πιθανές επιπτώσεις που μπορεί να έχει στο δέρμα η επαφή με τα μολυσμένα νερά από τις πλημμύρες είναι πολλές και σοβαρές, σύμφωνα με μία πρόσφατη ανάλυση. Όπως αποκαλύπτει κατά τις πρώτες φάσεις της πλημμύρας μπορεί να προκληθούν τραυματισμοί, ενώ αργότερα μπορεί να εκδηλωθούν λοιμώξεις που θα ταλαιπωρήσουν για μήνες τους ασθενείς.

Η ανάλυση βασίζεται σε ανασκόπηση σχεδόν 200 προγενέστερων μελετών και άρθρων. Όπως έδειξε, έως την 4η ημέρα από την πλημμύρα ο κίνδυνος έγκειται κυρίως στους τραυματισμούς. Ύστερα και έως την 28η ημέρα, υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος μολύνσεων. Από όλα τα σημεία του σώματος, τα πόδια και τα χέρια είναι πιο ευάλωτα στην εμφάνιση δερματοπαθειών.

Τα ευρήματα δημοσιεύθηκαν προσφάτως στην ιατρική επιθεώρηση Journal of Climate Change and Health. Οι ερευνητές εξέφρασαν την έκπληξή τους από το τεράστιο εύρος των συνεπειών που έχουν οι πλημμύρες στο μεγαλύτερο όργανο του σώματος. Και προειδοποιούν πως μπορεί να πυροδοτηθούν νέα προβλήματα στο δέρμα ή να επιδεινωθούν τα ήδη υπάρχοντα.

«Με την κλιματική αλλαγή που έχει συντελεστεί τις τελευταίες δεκαετίες, ολοένα συχνότερα καλούμαστε να προστατεύσουμε το δέρμα είτε από τις υψηλές θερμοκρασίες, είτε από τις πυρκαγιές και πλημμύρες», λέει ο δερματολόγος-αφροδισιολόγος δρ Χρήστος Στάμου. Και προσθέτει πως για να προστατευθεί το δέρμα και να απαλλαγεί γρήγορα από τις συνέπειες, απαιτείται «η εκπαίδευση των ασθενών, η έγκαιρη διάγνωση και η εφαρμογή θεραπευτικών παρεμβάσεων».

Οι λοιμώξεις

Σύμφωνα με την ανάλυση, οι τραυματισμοί αντιπροσωπεύουν το σχεδόν ένα τρίτο των προβλημάτων που προκύπτουν στο δέρμα. Η πλειονότητά τους είναι εκδορές.

Καθώς περνούν οι μέρες, ο κίνδυνος βακτηριακών και μυκητιασικών λοιμώξεων σε αυτές είναι μεγάλος, δεδομένης της ασυνέχειας που παρουσιάζει το δέρμα. Και αυτό διότι εκτός από την απελευθέρωση παθογόνων μικροοργανισμών λόγω της ανάδευσης του εδάφους, τα ύδατα που συσσωρεύονται είναι μολυσμένα με:

• Λύματα
• Ζωικά απόβλητα
• Μικρόβια (π.χ. από την αποσύνθεση των νεκρών ζώων)

Έτσι αποτελούν σημαντικές πηγές μόλυνσης. Ειδικότερα, έως την 28η ημέρα από τις πλημμύρες είναι αυξημένες οι πιθανότητες προσβολής από:

• Κάποιο είδος σταφυλόκοκκου (συχνότερα από Staphylococcus aureus, Streptococcus pyogenes) ή
• Ψευδομονάδα (Pseudomonas aeruginosa)
• Άλλα αρνητικά και (σπανιότερα) θετικά κατά Gram βακτήρια

Επιπλέον, η επαφή με μολυσμένα ούρα ή νερά μολυσμένα με ούρα τρωκτικών ή άλλων ζώων που ζουν στους αγρούς, αυξάνει τα κρούσματα λεπτοσπείρωσης. Παρότι η λεπτοσπείρωση είναι συστημική λοίμωξη, υπάρχει πιθανότητα εκδήλωσης δερματικών συμπτωμάτων, όπως:

• Βλατίδες
• Κνίδωση κ.ά.

Οι συγκεκριμένες λοιμώξεις αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά, λέει ο δρ Στάμου. Αν, όμως, η διάγνωση και η λήψη τους γίνει καθυστερημένα, υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών και, σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, θανάτου.

Μυκητιάσεις και τσιμπήματα

Το υγρό περιβάλλον είναι επίσης ιδανικό για τον πολλαπλασιασμό των μυκήτων και την προσβολή του δέρματος και των νυχιών από αυτούς. Ανάλογες  καταστροφές σε άλλα σημεία του πλανήτη έχουν δείξει ότι οι μικροτραυματισμοί στο δέρμα αποτελούν πύλες εισόδου και των μυκήτων, με συνέπεια την πρόκληση:

• Δερματοφυτιάσεων
• Χρωμοβλαστομυκητιάσεων
• Μουκορμύκωσης

«Η λοίμωξη από κάποιον μύκητα μπορεί να γίνει αντιληπτή μετά από αρκετό καιρό», λέει ο δρ Στάμου. «Η αντιμετώπιση είναι απαραίτητη και έγκειται στην εφαρμογή τοπικών φαρμάκων ή στη λήψη φαρμάκων από το στόμα. Στις περιπτώσεις μόλυνσης των νυχιών, εναλλακτικά αλλά και συμπληρωματικά λειτουργεί η θεραπεία με λέιζερ. Αυτή είναι αποτελεσματικότατη, καθώς μπορεί να απαλλάξει τον ασθενή από αυτόν εξαιρετικά γρήγορα».

Όσοι έρχονται σε επαφή με ύδατα από πλημμύρες είναι επίσης πιθανό να εμφανίσουν ερεθιστική δερματίτιδα εξ επαφής. Αυτή μπορεί να προκληθεί αν το δέρμα έρθει σε επαφή με χημικές ουσίες, όπως φυτοφάρμακα.

Ένας άλλος κίνδυνος είναι τα τσιμπήματα των εντόμων, όπως η σαρανταποδαρούσα, η αράχνη κ.ά. Η απώλεια των φυσικών ξενιστών τους και η καταστροφή των φωλιών τους τα οδηγούν στην αναζήτηση στεγνού εδάφους για να τις ξαναχτίσουν. Έτσι, έρχονται σε μεγαλύτερη επαφή με τον άνθρωπο.

Κίνδυνο αποτελούν και τα δαγκώματα από άγρια ζώα και ερπετά, ιδίως φίδια. Ακόμα και τα οικόσιτα ζώα φαίνεται να γίνονται πιο επιθετικά. Στοιχεία από τον τυφώνα  Ike στις ΗΠΑ έδειξαν ότι τα τραύματα αυτά ήταν το τρίτο συχνότερο πρόβλημα που αναφέρθηκε.

Τα κουνούπια και το στρες

Ο σχηματισμός στάσιμων νερών μετά από  την πλημμύρα διευκολύνει, δε, την αναπαραγωγή των κουνουπιών. Έτσι αυξάνεται ο κίνδυνος τσιμπήματος και εμφάνισης τοπικών συμπτωμάτων, καθώς και η πιθανότητα μετάδοσης ασθενειών.

Τέλος, οι ψυχολογικές επιπτώσεις που έχουν οι πλημμύρες, μπορεί να γίνουν αιτία επιδείνωσης δερματοπαθειών που επηρεάζονται από το στρες, όπως:

• Η ακμή
• Η ατοπική και η σμηγματορροϊκή δερματίτιδα
• Η ψωρίαση
• Η γυροειδής αλωπεκία
• Η τριχοτιλλομανία
• Η κνίδωση

«Οι επιπτώσεις μιας πλημμύρας στο δέρμα μπορεί να εμφανιστούν και πέραν των 4 εβδομάδων. Κάποιες χρίζουν επείγουσας αντιμετώπισης, ενώ άλλες ταχείας διάγνωσης και έναρξης θεραπείας, οι οποίες προφυλάσσουν από επικίνδυνες επιπλοκές», τονίζει ο δρ Στάμου. «Όλοι κάτοικοι ιδίως οι ανοσοκατεσταλμένοι, τα παιδιά, οι έγκυες, οι ηλικιωμένοι και τα άτομα με ψυχικές ασθένειες και όσοι σπεύδουν προς βοήθειά τους, θα πρέπει να αποφεύγουν κατά το δυνατόν την επαφή με τα νερά και όταν αυτό είναι ανέφικτο, να φορούν γαλότσες, γάντια και προστατευτικές στολές».

Φωτογραφία: iStock