Τι πρέπει να προσέξουν οι γονείς με τις παιδικές δερματίτιδες

Πότε και πώς εκδηλώνεται η ατοπική δερματίτιδα;

Η ατοπική δερματίτιδα μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, όμως η πιο τυπική πορεία της είναι με έναρξη στη βρεφική ηλικία, γύρω στον 3ο μήνα της ζωής του παιδιού, ενώ λιγότερο συχνά ξεκινάει κατά τη σχολική ζωή και σπανιότερα στην εφηβεία και μετά την ενηλικίωση. Το χαρακτηριστικό είναι ότι με ένα καλό ιστορικό από τους γονείς του παιδιού θα βρούμε ότι οι ίδιοι ή κοντινοί συγγενείς τους έχουν ή είχαν στο παρελθόν εκδηλώσεις ατοπίας, όπως αλλεργική ρινίτιδα-επιπεφυκίτιδα, αλλεργικό άσθμα και φυσικά ξηροδερμία με περιστασιακές εξάρσεις δερματίτιδας. Όσοι έχουν ατοπία μπορεί να εμφανίσουν τις παραπάνω παθήσεις μετά από έκθεση σε συνηθισμένα προϊόντα, τρόφιμα, σκόνες ή καλλυντικά που δεν έχουν καμιά επίπτωση στους υπόλοιπους ανθρώπους.

Το πιο χαρακτηριστικό εύρημα της ατοπικής δερματίτιδας είναι η έντονη ξηροδερμία που συνήθως συνοδεύεται από βασανιστικό κνησμό. Στις εξάρσεις της νόσου παρουσιάζονται τυπικές ερεθιστικές βλάβες εκζέματος, με φυσαλίδες, ερυθρότητα, διαβρώσεις και απολέπιση που αν χρονίσουν οδηγούν σε πάχυνση του δέρματος και ρωγμές. Η τυπική εντόπιση του εκζέματος συνήθως εξαρτάται από την ηλικία του πάσχοντα’ έτσι στα βρέφη συνήθως εμφανίζεται στο πρόσωπο και μάλιστα στα μάγουλα ενώ σε πιο μεγάλα παιδιά συνηθισμένες θέσεις είναι η μέσα επιφάνεια των αγκώνων, η πίσω επιφάνεια στα γόνατα, οι καρποί και σπανιότερα το υπόλοιπο σώμα.

Στους ενήλικες θα δούμε βλάβες στις πάνω επιφάνειες χεριών και ποδιών, στα βλέφαρα, στο λαιμό, μέσα στο τριχωτό της κεφαλής , στο λαιμό και γενικά στις πτυχές. Σε οποιαδήποτε ηλικία η δερματίτιδα μπορεί να εξαπλωθεί τόσο που να καλύψει όλο το σώμα, μια κατάσταση που ονομάζουμε ερυθροδερμία και μπορεί να χρειαστεί νοσοκομειακή φροντίδα.

Αίτια ατοπικής δερματίτιδας και επιβαρυντικοί παράγοντες

Όπως είπαμε η βασική αιτία της ατοπικής δερματίτιδας είναι η κληρονομική προδιάθεση για εκδήλωση αλλεργικών συμπτωμάτων, που ειδικά για το δέρμα συνδυάζεται με έντονη ξηροδερμία λόγω αυξημένης απώλειας νερού από την επιδερμίδα. Πάνω σε αυτό το υπόστρωμα έρχονται διάφοροι περιβαλλοντικοί παράγοντες και κινητοποιούν το μηχανισμό της αλλεργίας. Μερικοί από τους συχνότερους είναι η σκόνη του σπιτιού και το άκαρι που ζει μέσα της, η γύρη από τα δέντρα, το γρασίδι και τα αγριόχορτα, το χνούδι των ζώων και ιδίως των οικιακών, η μούχλα και τα αντιγόνα του χρυσίζοντα σταφυλόκοκκου.

Σχετικά με τις τροφές επιβαρυντικό ρόλο παίζουν το γάλα, το ασπράδι του αυγού, τα φιστίκια και γενικά οι ξηροί καρποί, η σόγια και το σιτάρι, τα ψάρια και τα θαλασσινά, η σοκολάτα, οι φράουλες και τα πορτοκάλια. Όμως με την πάροδο της ηλικίας η σημασία των τροφικών αλλεργιογόνων μειώνεται σημαντικά και το παιδί μπορεί να τρώει ελεύθερα με μια εξαίρεση τα φυστίκια.

Πρόληψη και θεραπεία της ατοπικής δερματίτιδας

Το πιο σημαντικό από όλα είναι να καταλάβουν οι γονείς ότι η κατάσταση είναι χρόνια οπότε αντίστοιχη πρέπει να είναι και η φροντίδα του δέρματος του παιδιού. Βασικό στοιχείο για την πρόληψη των εξάρσεων είναι η αποφυγή των εκλυτικών παραγόντων που αναφέρθηκαν προηγουμένως. Επίσης πρέπει να αποφεύγονται ερεθιστικά προϊόντα όπως το μαλλί, τα σαπούνια, αρώματα και καλλυντικά, παρατεταμένα ζεστά λουτρά, η υψηλή θερμοκρασία, η χαμηλή υγρασία πχ από κλιματιστικά και το ψυχικό στρες.

Η χρήση ήπιων καθαριστικών που αφήνουν ένα λιπιδικό φιλμ πάνω στην επιδερμίδα, η αποφυγή σφουγγαριού και η εφαρμογή μαλακτικών-ενυδατικών μετά το μπάνιο πρέπει να γίνουν μέρος της καθημερινότητας του παιδιού. Τοπικά φαρμακευτικά σκευάσματα με κορτιζόνη, αναστολείς καλσινευρίνης και αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται πάνω στις πλάκες εκζέματος αλλά με προσοχή και με τη συμβουλή του δερματολόγου, για την αποφυγή ανεπιθύμητων ενεργειών.

Η χορήγηση αντιισταμινικών από το στόμα ανακουφίζει σημαντικά από τον κνησμό και συνεπώς περιορίζει την επιδείνωση των βλαβών που προκαλείται από το ξύσιμο, ενώ κάποια έχουν και ηρεμιστική δράση. Τέλος η κορτιζόνη ενέσιμη ή από το στόμα καθώς και άλλα ανοσοτροποποιητικά φάρμακα όπως η κυκλοσπορίνη πρέπει να χρησιμοποιούνται στις σοβαρές περιπτώσεις και για περιορισμένο χρονικό διάστημα.

Άγις Γραφάκος

Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος

agis_grafakos@yahoo.gr

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:

μάθετε τα πάντα για το δέρμα στην κατηγορία του iatropedia

κολλάει ο έρπης με το φιλί;

«κάθε πρωί η αναπνοή μου μυρίζει σαν δράκος. τι να κάνω»

γυναίκες όμορφες για πάντα

μάθετε ποιές είναι οι απαραίτητες εξετάσεις για όλα τα είδη καρκίνου

πως να αντιμετωπίσουμε τον χιονιά